සංවේදී සත්‍ය කතාවක්

සෝමදාසගේ පේ‍්‍රමය


(ක්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
‘විලාප ගහන්ඩ එපා යකෝ, මං උඹලට මැරෙන්ඩ දෙන්නෙ නෑ’, වහලේ මුදුන් කුරුපා කණුවේ එල්ලී සිටි සෝමදාස, හිස ඉහළට ඔසවමින් කළුවරේම කෑ ගැසුවේ ය. ඔහුගේ ගෙලට වාරුවී, මුදුන් යටලීය බදා ගෙන සිටි චන්දරාටත්, ඇගේ ගෙලෙහි එල්ලී සිටි දරු සිඟිත්තියටත්, ඒ හඬ ඇසුණි දැයි සැක සහිත ය. මුලූ ගමම දෙවනත් කළ සැඩ ජල පහරේ ද, වර්ෂාවේ ද ඝෝෂාව සවන් පත් හිරිවට්ටන තරම් ය.

 

 ගිගිරුම් සහිත අහස් වාතලය කම්පනය කරමින්, මහා වරුසාව පටන් ගත්තේ පෙරදා හවස ය. ඉක්බිති මුළු රැුයම එක සීරුවට වැස්සේ ය. පසුවදා දහවල් වන විට, මාරාවේශයෙන්  පිටාර ගැලූ ගිං ගඟ, උන්හිටි ගමන් ගමට කඩා වැදුණේ ය. ගෙවල් දොරවල් සියල්ල ජලයෙන් යට විය. ඇතැම් ගෙවල් මහ දවාලේම කැඞී, දියට පෙරළී, ගසා ගෙන ගියේ ය. තවත් සමහර ගෙවල්වලට කුමකින් කුමක්වී දැයි නිනව්වක් නොවී ය. ගඟ, කොතරම් වේගයෙන් ගමට කඩා වැදුනේද යත්, ගම්වැසියන්ට දිවි ගලවා ගන්නට තරම්වත් කාලයක් නො වී ය. වැඩි දෙනෙකුගේ විලාප හඬ, එක් මොහොතකින් සැඩ ජල දහරෙහි සැඟව අතුරුදන් විය. යටිගිරියෙන් කෑගැසූ ටිකිරි හැඬුම්, එක සැණින් වරුසාවේ ඝෝෂාව තුළ ගිලී ගියේ ය. සැඩ දියෙහි ගිලී කවුරුන් මියගියේ ද, කවුරුන්ගේ දිවි ගැලවිණි ද යන්න, ගැන කිසිවෙක් දැන සිටියේ නැත.

 

එදා දහවල් 2.00 පමණ වන විට, සෝමදාසගේ ගෙය ද ජල රකුසාට බිලි විය. ගිං ගඟ පෙනි පෙනී, කුඹුරු වෙල මැද ගොඩැල්ලක නිවස තනා ගෙන සිටි සෝමදාසට, ක්ෂණිකව යා හැකි තැනක් ද නො වීය. හතර වටකරින් පැවති වෙල් යාය, එකම ජල තලාවක් බවට පත්ව තිබිණි. සැඩ ජල දහර මරුවිකල්ලෙන් මෙන් ඔහුගේ නිවස ආක‍්‍රමණය කළේ ය. වතුර ගෙට එන විට, ඔහු මුලින්ම සිය දරු පවුල ද සමග මේසය උඩට නැංගේ ය. ඊළඟට සොල්දරයට නැංගේ ය. නො නැවතුණු ජල කඳ තව තවත් ඉස්සිණි. දැන් ඉතිරිව ඇත්තේ නිවසේ වහලය පමණි. සැඩ රැල්ලෙන් පිම්බුණු මහා ජල තලාවක් මැද, බිහිසුණු ලෙස හුදෙකලාවූ සෝමදාසගේ නිවසේ වහලය පරඬැල්පතක් මෙන් දිස් ඈතට වන්නට ඇත.

ටික වේලාවක දී සොල්දරය ද ජල කඳට බිලි වූයෙන්, සෝමදාස සිය බිරියත්, දරු සිඟිත්තියත් වහල කුරුපාවේ ආධාරයෙන් ඉහළට නැංවී ය. ඔහු කොතෙක් කීව ද, චන්දරාට දරු සිඟිත්තිය කරින් ගෙන වහලයට නැගීම පහසු වූයේ නැත. එබැවින්  ඕ, සැමියාගේ ගෙලට වාරුවී,  කුරුපා ලීය මුදුනේ එල්ලී සිටියා ය. සීතලෙන් ගැහෙමින් තමන් බේරා ගන්නා ලෙස හඬමින් විලාප දුන්නා ය. වර්ෂාවේ සහ සැඩ ජල දහරේ ඝෝෂාව තම විලාප හඬ සැණින් සඟවා ගන්නා බව ඇය නො දත්තා ය. රෙදිකඩකින් එතූ දරු සිඟිත්තියට සිය පණනල රැක ගන්නට තිබුණේ අම්මාගේ සිරුරේ උණුසුම පමණකි. එළඹුණු රාත‍්‍රිය මහත් අකාරුණික එකක් විය.

දරුවෙකු ද පොදිගසා ගත් ගැහැණියක ද ගෙලට වාරුකර ගෙන, කුරුපා ලීයෙහි එල්ලී සිටීම ලෙහෙසි කටයුත්තක් නො වීය. සෝමදාසගේ මුළු සිරුරම ජලයේ ගිලී ගොසිනි. හිස පමණක් යාන්තම් ඔසවා ගෙන සිටීමට ඔහු මහත් වෙහෙසක් ගත්තේ ය. දැන් මුළු පරිසරයම කට්ට කළුවර ය. චන්දරා සිටින බව ඔහුට දැනෙන්නේ ගෙලෙහි පැටලූණු ඇගේ දෙපාවල ස්පර්ශයෙන් පමණි. දරු සිඟිත්තා ස්පර්ශ කිරීමට ඔහුගේ අත දිග මදි ය. ඒ අතර, රකුසු ජල දහර සෝමදාසගේ දෙපා අෑතට ඇද ගෙන යාමට දැඩි උත්සාහයක යෙදුණි. ඔහු වැර වෑයමෙන් සිය දෙපා කුරුපා ලී යෙහි පටලවා ගෙන, රැඳී සිටීමට තැත් කළේ ය. දෙපා මස්පිඩු ගල් ගැහෙන සීතල, ඊට එරෙහිව ගියාක් මෙනි.

කළුවරින් වැසුණු හාත්පස කිසිවක් නො පෙනෙතත්, ජල මට්ටම වේගයෙන් ඉහළ නගින බව සෝමදාසට වැටහිණි. ඒ  සමගම, සීතල ද වැඩිවන බව දැනෙයි. ඔහු චන්දරාට සන් කළේ ය. දෙපා කුරුපාවෙහි පටලවා ගෙන, හැකි උපරිම වෙර යොදා ඇය ඉහළට තල්ලූ කළේ ය. මුදුන් යට ලීයෙහි එල්ලී, උළු කැට දෙක තුනක් පෙරළා වහලයට නැගීම හැර, දිවි ගලවා ගැනීමට අන් මගක් නැති බව ඔහුට පසක් විය. එහෙත් රීප්ප පටි අතරින් දරු පොදිය ද සමග දෑත් ඉහළට දමා, වහලයට නැගීමට ඇය අසමත් වූවා ය. සෝමදාසට මහත් භීතියක් දැනුණි.

‘චන්දරා කෙහොමහරි නැගපන්!’,
 

ඔහු තවත් වරක් ඇය ඉහළට තල්ලූ කරන්නට තැත් කළේ ය. උළු කැට කිහිපයක් වතුරට වැටෙන හඬ ඇසුණි. අත් පා සීතලෙන් හිරි වැටිලා ය. ඇය උත්සාහ නො කළා නොවේ. එහෙත් දරු පොදිය ද දෑතින් ගෙන වහලයට නැග ගැනීම දුෂ්කර ය. ඒ අතර සිඟිත්තිය යළිත් හ`ඩන්නට පටන් ගත්තා ය. ‘පොඞ්ඩිට කරදරයක් නෑ’, සෝමදාස සහනශීලී සිතිවිල්ලක පැටළුණි. සිඟිත්තියගේ විලාපය ඇසුණු චන්දරාට හැඬුම් ආවේ ය.

සෝමදාස තවත් වරක් ඇය ඉහළට තල්ලූ කරන්නට තැත් කළේ ය.
‘මට බෑ සෝමේ!’ ඇය හැඬුවා ය.

සුළඟ, වර්ෂාව පෙරළා ගෙන කළුවර ජල තලය ඔස්සේ පියෑඹී ය. සෝමදාස යළිත් හැකි වෙර යොදා සිය බිරිය ඉහළට තල්ලූ කරන්නට විය. එහෙත් සීතලෙන් ගල්වූ දෙපා ඔහුට අවනත වූයේ නැත. ඒ අතර, දෙපා කුරුපාවෙන් ද ගිලිහුණි! සැඩ දිය කඳ, ඔහු ඇද ගෙන යන්නට තැතනුවේ ය. දෙපා යළිත් කුරුපාවට රඳවා ගන්නට කළ උත්සාහයෙන් ද පලක් වූයේ නැත.
 

‘චන්දරා, චන්දරා’, ඔහු කෑගෑවේ ය. වර්ෂාවේ ඝෝෂාව නිසා එය ඇයට නෑසුණි.
 

දෙපා කුරුපාවෙහි රඳවා ගන්නට සැඩ දිය කළඹමින් කළ දැඟලීම, සෝමදාස අඩපණ කළේ ය. ඊළඟ මොහොතේ දෑත ද කුරුපා කණුවෙන් ගිලිහුණි.

මේ වන විට චන්දරා සිටියේ, එක් අතකින් දරු පොදිය මුදුන් යටලීයට තෙරපා ගෙන, අනෙක් අතින් වහලයේ රීප්පයක එල්ලී ගෙන ය. සැමියාගේ සිරුර සිය දෙපා අතරින් රූටා යනු ඒ මොහොතේ හදිසියේම ඇයට දැනුණි.  ඕ සැණෙකින් එක් පයක් කුරුපාවේ පටලවා ගෙන, අනෙක් පයෙන් හාත්පස ජල කඳ පීරුවා ය. අයිස් මෙන් සීතල ජල කඳ මිස, පයට හසුවන කිසිවක් නොවී ය.

‘අනේ සෝමේ!’ ඇය යටිගිරියෙන් විලාප දුන්නා ය.
පසු සටහන
පසු දින පැමිණි සහන කණ්ඩායම් විසින්, මළ දරුවෙකු තුරුළුකර ගත් සිහිවිකල්වූ කාන්තාවක් ද සොයා ගන්නා ලදී.

(2003 වසරේ මැයි මාසයේ හටගත් ගංවතුර සහ නාය යාම් ඛේදවාචකයේ තොරතුරු ඇසුරිණි)
(2014/05/01.)