Total Pageviews

Sunday, July 30, 2017

බේරියල්ලා, ග්ලයිපොසේට් ආයෙත් එනෝ!



බේරියල්ලා, ග්ලයිපොසේට් ආයෙත් එනෝ!



(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
ඇත්තටම නිදා සිටින එකා නම්,  ඕනෑම වෙලාවක කෙසේ හෝ අවදි කරවා ගන්නට පුළුවන. එහෙත් හොරට නිදා සිටින එවුන් නම්, කොතෙක් උත්සාහ කළත් මේ සම්ම ජාතියේ දී වත් ඇහැරවා ගන්නට බැරි ය. මාරාන්තික ග්ලයිපොසේට් වල් නාශකයපිළිබඳ කතිකාව ද එවැන්නකි!
රජරට විශ්ව විද්‍යාලයේ ආචාර්ය චන්න ජයසුමනයන් ඇතුළු පිරිස ද, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ පර්යේෂණ කණ්ඩායමක් ද, පසුගිය කාලයේ මාරාන්තික කෘෂිකාර්මික වකුගඩු රෝගයට හේතු සාධක සොයා ගත්හ. කෘෂි රසායන ඔස්සේ පොළොවට එකතු වන ආසනික්, කැඞ්මියම් ආදී බැර ලෝහ නිසා රෝගය හට ගන්නා බව එයින් හෙළි විය. බැර ලෝහ රසායනික’, කිවුල් ජලයට මුසු වීම නිසා වකුගඩු රෝගය ඇති වන බවත්, ඒ සඳහා වාහකකම් කිරීම  ග්ලයිපොසේට්මගින් සිදු වන බවත් අනාවරණය කෙරිණි. එම තොරතුරු ජාත්‍යන්තර පර්යේෂණ සඟරාවල ද පළ විය.

එසේ වුවත් ලංකාවේ ඇතැම් උගතුන් සහ රට කරවන සමහර දියවන්නා වැසියන්තවමත් කාරණය පිළිගන්නේ නැත. ඔවුන් කියන්නේ, මාරාන්තික වකුගඩු රෝගයට බලපාන නිශ්චිත හේතුවක් තවම සොයා ගෙන නැති බව ය. කෘෂි රසායන හෝ ග්ලයිපොසේට්නිසා රෝගය හට ගන්නා බව තවම හරියටම සනාථවී නැතැයි කීම, ඔවුන්ගේ ජනප‍්‍රිය මතාන්තරයයි. මෙය හරියට හොරට නිදා සිටිනවාක්වැන්න! මේ කපේ දී වත් ඔවුන් ඇහැරවා ගන්නට බැරි ය!

ග්ලයිපොසේට්පිළිබඳ කතිකාව ඉකුත් ජූනි 21 වැනි දා යළි කරළියට නැගුණි. වැවිලි කර්මාන්ත විෂය භාර අමාත්‍ය නවීන් දිසානායක මහතා, ‘ග්ලයිපොසේට් නැතිව මහා පරිමාණයෙන් තේ වගා කරන්න බෑයයි ප‍්‍රසිද්ධ ප‍්‍රකාශයක් කිරීම නිසා එය සිදු විය. ඇමතිවරයාගේ ප‍්‍රකාශය ජුනි 21 වැනි දා රාත‍්‍රියේ රූපවාහිනී නාලිකා ඔස්සේ විකාශනය විය. මහා පරිමාණයෙන් තේ වගා කරන භූමි ප‍්‍රදේශවලින් මාරාන්තික වකුගඩු රෝගය වාර්තා නො වන නිසා, තේ වගාව සඳහා යම් පාලනයක් සහිතව ග්ලයිපොසේට්නිදහස් කළ යුතු ය යන්න, ඇමතිවරයාගේ අදහස විය. එසේම තේ වගාවට ග්ලයිපොසේට්යෙදීමෙන් වකුගඩු රෝගය ඇති වෙනවා යයි කීම, විද්‍යාත්මක කාරණයක් නො වන බව ද, හෙතෙම සඳහන් කළේ ය.

නවීන් දිසානායක මහතා මෙම ප‍්‍රකාශය කළේ, ග්ලයිපොසේට් තහනම ඉවත දමා, ග්ලයිපොසේට් යළි ගෙන්විය යුතු යයි කැබිනට් පත‍්‍රිකාවක් ඉදිරිපත් කරන්නට යන බවට ආරංචි පැතිර තිබුණු වකවානුවක ය. කාරණය හෙළිකර තිබුණේ ජනාධිපතිවරයාගේ උපදේශකයෙකු ද වන, පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රී අතුරලියේ රතන හිමියන් ය.

පීඩාවට පත් ගොවීන් කොතෙක් උද්ඝෝෂණ කළ ද, කලින් පැවති මහින්ද රාජපක්ෂ රජය ග්ලයිපොසේට් තහනම් කළේ නැත. ග්ලයිපොසේට්වලට එරෙහි සටන් තවදුරටත් ඉදිරියට යද්දී, එය ලංකාවට ගෙන්වීම තහනම් කළේ 2015 වසරේ ජුනි මස 11 වැනි දා ය. එයට මුල් වූයේ වර්තමාන ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ය. දැන් මේ තීන්දුව ආපසු හරවන්නට යම් යම්  බලවේග ක‍්‍රියාත්මක වනු පෙනෙයි. නවීන් දිසානායක ඇමතිවරයා මගින් කරලියට ආවේ ද එවන් අඳුරු සෙවනැල්ලක්  වීමට ද පුළුවන!

රටේ ගොවි ජනපද ප‍්‍රදේශවලින් ලැබෙන ආරංචි අනුව, දැන් වී ගොවීන් බොහොම දෙනෙක් වස-විස සපිරි රසායනික ගොවිතැනින් අත්මිදී සිටිති. මාරාන්තික වකුගඩු රෝගය නිසා හටගත් භීතියඑයට ලොකු තල්ලූවක් වූයේ ය.

ලංකාව ගත් විට, වස විස සපිරි කෘෂි රසායන වැඩිම ප‍්‍රමාණයක් භාවිත කරන්නේ වී වගාවට ය. එය වස විස නිපදවන කෘෂි සමාගම්වලට ලොකු වෙළෙඳපොළකි. ඉතින් ගොවීන් හෙමින් හෙමින් හෝ කෘෂි රසායනවලින් ඈත් වීම, කෘෂි රසායන සමාගම්වලට කොහෙත්ම හිතකර තත්ත්වයක් නො වේ. ග්ලයිපොසේට් අයිතිකාරයා වන ඇමරිකානු මොන්සැන්ටෝවට නම් ලංකාව ලෙකු වෙළෙඳපොළක් නොවේ. එහෙත් ගැටලූව වන්නේ ලොව වෙනත්, ඇතැම් රටවල් ලංකාව අනුගමනය කරමින් ග්ලයිපොසේට් තහනම් කරන්නට ඉඩ තිබීමයි! ග්ලයිපොසේට් ලෝලයන් කියන්නේ එය ලොව තිබෙන සාර්ථකම වල් නාශකය බව ය. එය තහනම් වීම, මොන්සැන්ටෝව කෝප ගන්වන්නක් බව තේරුම් ගැනීම අසීරු නොවේ. ඔවුන් යළි තම කිරුළ දිනා ගැනීම ස`දහා  ඕනෑම දෙයක් කරනු ඇත. එය ඔවුන්ගේ අභිමානයපිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයකි.

නවීන් දිසානායක ඇමතිවරයා විසින් අවධාරණය කළ ද, ‘ග්ලයිපොසේට් නැතිව මහා පරිමාණයෙන් තේ වගා කරන්නට බැරියයන අදහස සත්‍යයක් නොවේ. ග්ලයිපොසේට් අඩංගු වල් නාශක මුලින්ම ලංකාවට හ`දුන්වා දී ඇත්තේ 1980 දශකයේ ය. එසේ නම් ඊට පෙර වකවානුවේ අපේ රටේ තේ වගා නො කෙරිණි ද? යන ප‍්‍රශ්නය මතුවේ. අනෙක ග්ලයිපොසේට් රටට ගෙන්වීම තහනම් කෙරුණේ 2015 වසරේ ය. නවීන් දිසානායක ඇමතිවරයා කියන කාරණය ඇත්තක් නම්, ග්ලයිපොසේට් නැති නිසා මේ වන විට ලංකාවේ තේ වගාව අභාවයට ගොස් තිබිය යුතු ය! එහෙත් ගතවූ වසර කිහිපයක තේ නිෂ්පාදනය සහ වගා කළ භූමිය ආදී කාරණා සම්බන්ධයෙන් බලන විට එවන් බිඳ වැටීමක් නො පෙනේ.
කලින් ගෙනා ග්ලයිපොසේට් යම් ප‍්‍රමාණයක් රටේ තැන් තැන්වල හොරෙන් භාවිත කරන බවට ආරංචි ද වරින් වර පැතිර යයි. එහෙත් ග්ලයිපොසේට්වලට වැට බැඳීමෙන් පසුව, වී ගොවීහු ද, තේ ගොවීහු ද වගා කටයුතු සඳහා විකල්ප ක‍්‍රම පිළිවෙත් සොයා ගත්හ. ශ‍්‍රී ලංකා මහ බැංකු වාර්තාවේ සඳහන් වන අන්දමට, 2016 වසරේ දී ලංකාවේ සමස්ත තේ නිපැයුම කිලෝග‍්‍රෑම් මිලියන 292.6කි.
කෙසේ වෙතත්, ලංකාවේ තේ වගා ක්ෂේත‍්‍රයේ සැලකිය යුතු බිඳ වැටීමක් ඇති බව බොරුවක් නොවේ. එය අද ඊයේ නොව, 2014 වර්ෂයේ පටන් පැවත ගෙන එන්නකි. ඊට හේතුව කුප‍්‍රකට ග්ලයිපොසේට් ද නොවේ. 2015 සහ 2016 යන ශ‍්‍රී ලංකා මහ බැංකු වාර්තාවලින් එයට බලපෑ හේතු සාධක අනාවරණයකර තිබේ. එහි ග්ලයිපොසේට් ගැන කතාවක් නම් නැත!

මහ බැංකුව සඳහන් කරන අන්දමට, 2014 වසරේ පටන් 2015 වසර එළඹෙන විට ලංකාවේ තේ නිෂ්පාදනය සියයට 2.7කින් පහළ ගොස් තිබිණි. අයහපත් කාලගුණික තත්ත්වය, වතු සේවකයන්ගේ වෘත්තීය ක‍්‍රියාමාර්ග සහ  ජාත්‍යන්තරව තේ ඉල්ලූම අඩුවී යාම ඊට හේතුවයි.

2007 වසරේ දී ලංකාවේ තේ නිෂ්පාදනය කිලෝග‍්‍රෑම් මිලියන 305.2කි. 2014 දී එය කිලෝග‍්‍රෑම් මිලියන 338.0ක් දක්වා වැඩි විණි. එහෙත් 2015 දී එය කිලෝග‍්‍රෑම් මිලියන 329ක් විය. 2016 දී එය තවදුරටත් පල්ලම් බැස කිලෝග‍්‍රෑම් මිලියන 292.6ක් විය. 2014 දී කිලෝවකට රුපියල් 475.11ක් වූ තේ නිෂ්පාදන වියදම, 2016 දී රුපියල් 469.24ක් දක්වා අඩුකර ගෙන තිබිණි. 2007 වසරේ දී හෙක්ටයාර් 2,22,000ක් වූ සමස්ත තේ වගා භූමිය, 2014 දී හෙක්ටයාර් 2,03,000ක් දක්වා අඩු විය. 2016 දී එය එක්  හෙක්ටයාරයකින් වත් වැඩිවී නැත. මහ බැංකු වාර්තාව පවසන අන්දමට, තේ නිපැයුම් ක්ෂේත‍්‍රයේ වර්ධනය 2016 දී සියයට 11කින් පහත වැටී තිබේ. මේ බි`ද වැටීම්, ‘ග්ලයිපොසේට් බැරි බැරියාවක්බවට අර්ථ දක්වන්නේ නම්, එය විකාරයකි!

රාජ්‍ය වතු සහ පෞද්ගලික සමාගම් යටතේ ඇති තේ වතු, තේ නිෂ්පාදන ලෝකයේ රජවරුන් බවට ජනප‍්‍රිය සමාජ මතයක් තිබේ. වර්තමානය ගත් විට එය ඇත්තක් නොවේ. බොරුවකි’. 2015 සහ 2016 යන මහ බැංකු වාර්තාවල දැක්වෙන අන්දමට, ජාතික තේ නිෂ්පාදනයෙන් සියයට 73ක්ම නිපදවන්නේ කුඩා තේ ඉඩම් හිමියන් ය. 2016 වසරේ ජාතික තේ නිපැයුමට ඔවුන්ගේ දායකත්වය සියයට 74.5කි! ඔවුන් ග්ලයිපොසේට් ඉල්ලන්නේ නැත.
2016 වර්ෂයේ දී තේ නිපැයුම් ක්ෂේත‍්‍රය අඩු වර්ධනයක් අත්කර ගැනීමට හේතු ගණනාවක් ඇති බව මහ බැංකුව කියයි. එය, තේ ඉල්ලූම සහ සැපයුම යන සාධක මත පදනම්ව, තේ නිපැයුම පහත වැටීමක් බව, ඔවුන්ගේ විශ්ලේෂණයයි. ඊට අමතරව 2016 වසර මුල් භාගයේ හට ගත් නිය`ග තත්ත්වය, වසර මැද භාගයේ හට ගත් වර්ෂාධික තත්ත්වය, සහ වසර අග භාගයේ  යළි නිය`ග තත්ත්වයක් ඇති වීම යන කාරණා ද, අඩු වර්ධනයට බලපෑ බව ඔවුහු කියති.

තේ නිෂ්පාදන ක්ෂේත‍්‍රය තුළ ඇත්ත කතාවමෙබඳු ය. එබැවින් මහා පරිමාණ තේ වගාවන් ග්ලයිපොසේට්වලින් තොරව පවත්වා ගෙන යන්නට බැරි යයි පැවසීම, පිළිගත හැක්කක් නොවේ.

කෙසේ වෙතත් තේ වගාකාර ග්ලයිපොසේට් ලෝලීන් මතු කරන යම් කාරණයක් ද තිබේ. ග්ලයිපොසේට් අඩංගු වල් නාශක තිබේ නම්, ඉතා අඩු ශ‍්‍රම කුලියකින් (පිරිවැයකින්), වැඩි පහසුවකින්, වල් මර්දනය කළ හැකි ය යන්න’, එම කාරණයයි. එය ඇත්තකි. එමෙන්ම ලාභ තීරුව වැඩි වීමට ද හේතුවකි. එහෙත් ඒ වෙනුවෙන් වියලි කලාපීය ගොවි බිම්වල නිවසන අහිංසක ගොවීන් ලක්ෂ ගණනක්ගේ ජීවිත වකුගඩු රෝග මාරයාටඋගස් කළ යුතු ද? යන්න, මෙහි දී අසන්නට සිදු වේ!

වර්තමානික රිකිලි තේ ශාකය වූකලී, ‘කප්පාදුවෙන්හැඩ ගන්වා, ඉහළම දළු අද්දවා ගන්නා භෝගයකි. එය නිවැරදිව කප්පාදු කරන්නේ නම්, අලංකාර තේ ප`දුරක් වැවී, හිරු එළිය බිමට වැටෙන්නේ ද නැත. මෙය සුද්දාගේ කාලයේ පටන්ම පැවත එන කදිම තාක්ෂණයකි. එවිට වල් පැල ඒමක් නැත! මහා පරිමාණ තේ වගාකරුවන් ග්ලයිපොසේට් ඉල්ලන්නේ, සුද්දාගේ අපූර්ව තාක්ෂණය පිළිකෙව් කරන නිසා ද? යන්න ගැටලූවකි.

ඔවුන් මතු කරන තවත් ගැටලූවක් වන්නේ, මහා පරිමාණ තේ වගා ක්ෂේත‍්‍රය තුළ ඇති ශ‍්‍රම හිඟයයි. එහෙත් ඇත්ත කතාව නම්, වතු පාලකයන් බොහොම දෙනෙක් සිය කම්කරුවන්ට ප‍්‍රමාණවත් තරම් වැඩ ලබා දීමෙන් වැළකී සිටීමයි. මෙය කලක පටන්ම පවතින ප‍්‍රශ්නයකි. එබැවින් දැන් වතු කම්රුකරුවෝ ඒවායෙහි නො රැුෙඳති. ඔවුන් ගෙන් බහුතරය කොළඹ සහ අනෙකුත් නාගරික පෙදෙස්වල රැුකියා සොයා ගෙන ගොසිනි. වතු කම්කරුවාට හිමි තැන, ‘ග්ලයිපොසේට්විසින් අල්ලා ගෙන ඇති සෙයකි!


අනෙක නවීන් ඇමතිවරයා කියන්නේ, තේ වගා භූමිවලින් මාරාන්තික වකුගඩු රෝගය වාර්තා නො වන නිසා, ග්ලයිපොසේට් භාවිතාවේ ගැටලූවක් ඇති නො වන බවයි. මේ කාරණය හාස්‍යජනක ය. ලංකාවේ ප‍්‍රධාන තේ වගා භූමි සියල්ලම පාහේ පිහිටා තිබෙනුයේ, රටේ මධ්‍යම කඳුකරය ආශ‍්‍රිතව ය. ඒවා ඔස්සේ ගලා බසින මහවැලි, කැලණි, වලවේ සහ කළු ආදී ගංගාවෝ මුළු රටටම දියවර බෙදා හරිති. විශේෂයෙන්ම රටේ වියලි කලාපයට දියවර සපයන්නේ, මහා පරිමාණ තේ ඉඩම් ඔස්සේ ගලා බසින මහවැලි ගෙඟනි. ඉතින් කඳුකර තේ වගාවලට ග්ලයිපොසේට් හෝ වෙන යම් විෂ කෘෂි රසායන යෙදුව හොත්, ඒවා ගලා බසින්නේ රජරට ද ඇතුළු වියලි කලාපීය ගොවි බිම්වලට ය!

ඇති තරම් හොරට නිදා ගෙන සිටින බැවින්, ග්ලයිපොසේට් ලෝලයන්ට මේවා වැටහෙන දවසක් එන්නේම නැති වන්නට පුළුවන!
2017/06/24.

(මෙම ලිපිය 2017/07/02 ඉරිදා ලක්බිමෙහි පළ විය.)

උඹලයි දිහා ගොං ඉන්නවද සර්?



උඹලයි දිහා ගොං ඉන්නවද සර්?
පැරණි ප‍්‍රවාහන ක‍්‍රමයක ආනන්දය



(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
(ඡායාරූප-නදීක දයා බණ්ඩාර-මහනුවර)
එය 1990 දශකයේ මුල් භාගයේ දවසකි. අලූත් සර්දුෂ්කර පළාතේ ඉස්කෝලයට  ගියේ, බදුල්ලෙන් හැරී මහියංගණ පාරේ යන විට හමුවන මීගහකිවුලනම් කුඩා නගරය ඔස්සේ ය. ඔහු එතැනින් ද හැරී, කැටවත්ත ඔස්සේ මොරහෙලගමට ද, එතැනින් තවත් වනගත ගමකට ද යා යුතු විය. මේ ඉසව්ව වියළුවමැතිවරණ කොට්ඨාශයයි.

වනගත ගමේ ඉස්කෝලයේ මල් කැකුළු වන් හුරුබුහුටි ළමුන් කැලක්ම උන්හ. එකල කැටවත්ත ප‍්‍රදේශයේ පාසැල්වලට පිට පළාත්වලින් එන ගුරුවරුන්ට හරිහැටි නවාතැන් පහසුකම් තිබුණේ නැත.  ඔවුන්ගේ පොදු නවාතැන් තිප්පොළ වූයේ, කැටවත්ත, මොරහෙල ඉස්කෝලයට (මොරහෙල මහා විද්‍යාලය) යාබදව පිහිටි, පෞද්ගලික ගොඩනැගිල්ලකි. එකල එහි වැඩිහිටි ගුරු යුවලක් ද පදිංචිව සිටියහ. ඉතිරි කාමරවල, නිවසමින් චමරියකමෙන් උයා-පිහා ගෙන, පිට පළාත්වලින් පැමිණි ගුරුවරියන් එහි නවාතැන් ගෙන උන්හ. ඊට නුදුරු තවත් නිවසක පිරිමි ගුරුවරුන් නවාතැන් ගෙන සිටියහ. අලූත් සර්ටද නවාතැන් ගන්නට සිදු වූයේ එම නවාතැනේ ය. එකල මොරහෙල ගමේ නිවාසවල තත්ත්වය එතරම්  පුළුල් නොවූ බැවින්, ගමට එන ගුරුවරුන්ට නවාතැනක් දෙන්නට බොහොමයක් ගම්මුන්ට පුළුවන්කමක් නො තිබිණි. අවට පාසැල් කිහිපයකම ගුරුවරු විටින් විට මේ ස්ථාන දෙකෙහිම නවාතැන් ගෙන සිටියහ.

මොරහෙල සිට කඳුකර වන මං ඔස්සේ දුෂ්කර ගමනක යෙදෙන්නට සිදු වුව ද, වනගත ඉස්කෝලය අලූත් සර්ට නම් ප‍්‍රියමනාප තැනක් විය. මුළු පාසැලටම ගුරුවරුන් සිටියේ තුන් දෙනෙකි. විදුහල්පතිනිය,  තවත් එක් ගුරුවරයෙක් සහ අලූත් සර් පමණි. එය කුඩා පාසැලකි. ගමට ඔබ්බෙන් වූ රෝබේරිය කන්දනිතරම පාහේ මීදුමින් බුම්මා ගෙන හුන්නා ය.

ඉස්කෝලයට ගිය මුල්ම දවසේ එහි කුඩා පිරිමි ළමෝ අලූත් සර්වටකර ගත්හ.

සර්, උඹලැයි දිහාත් ගොං ඉන්නව ද බං?’
ගම් දරුවන් ඔහු ගෙන් ඇසූ පළමුවැනි ප‍්‍රශ්නය එයයි!

අලූත් සර් අන්දමන්ද විය.

ළමයින්ගේ භාෂා ව්‍යවහාරය නම් තේරුම් ගැනීමට පුළුවන. එහෙත් ගොං ඉන්නවා දැයිඇසීම ඔහුට විමතිය දැනෙව්වේ ය.

අලූත් සර්පසුව දැන කියා ගත් පරිදි, ළමුන් විමසූ  ගොංපිළිබඳ කතාව බොහෝ ගැඹුරුඑකකි. එයින් වනගත ගමේ ජන ජීවිතයෙහි අපූර්ව පැතිකඩක් හෙළිදරව් වීම ඊට හේතුවයි.

අලූත් සර්ගේ ඉස්කෝලය පිහිටියේ වියළුව ආසනයේ, කැටවත්තට නුදුරු කඳුකර ගමක ය. එයට පමණක් නොවේ, එවකට කැටවත්තේ, මොරහෙලින් ඔබ්බට මාර්ග පහසුකම් ද නො වීය. වනගත ගම්වලට යා යුත්තේ, කඳු හෙල් නගිමින්, ඇල-දොළෙන් පනිමින්, කැලෑ අඩි පාරවල් ඔස්සේ පියමං වෙමිනි. එකල කඳුකර ගම්මුන්ගේ ලොකුම භාණ්ඩ ප‍්‍රවාහන ක‍්‍රමය වූයේ, ‘තවලමයි’. තවලම යනු, ‘ගොන් කරත්තහෝ මෝටර් වාහනභාවිතයට එන්නට පෙර ලංකාවේ පැවති ජනප‍්‍රිය භාණ්ඩ ප‍්‍රවාහන ක‍්‍රමයකි. ප‍්‍රවාහනය කෙරෙන බඩු භාණ්ඩ එළ ගොනුන්ගේ පිටේ දෙපැත්තට සවිකළ මල්ලක් බඳු ගෝනියක බහා, උන් අවශ්‍ය තැනට දක්කා ගෙන යාම, තවලමේ ස්වභාවයයි.

අතීතයේ දී එක් තවලමක ගොනුන් තිහ හතළිහක්වත් සිටියහ. ඇතැම් තවලමක ගොන් සියයක් සිටි අවස්ථා ගැන ද අසන්නට ලබේ. තවලම දක්කන්නා, ‘තවලම්කාරයාය. තවලම් ගොනුන් නිසි පරිදි හසුරුවා ගෙන, අවශ්‍ය ස්ථානයට බඩු ප‍්‍රවාහනය කිරීම, ඔහුගේ කාරියයි. ඇතැම් විට සහායකයෙකු ද සිටියි. එබඳු විශාල තවලමක ලොරි ලෝඞ් එකකතරම් භාණ්ඩ තොගයක් ප‍්‍රවාහනය කෙරේ. අඩු තරමින් ගොන් කරත්තයක් හෝ ගමන් කළ නො හැකි, මාර්ග පහසුකම් නැති කඳුකර ගම්වලට, ‘තවලමහොඳ ප‍්‍රවාහන ක‍්‍රමයක් විය. තවලමක් ගමන් කරන විට, ගොනුන් ගෙල බැඳි මිණි ගෙඩිනාදය ඈතට  ද ඇසේ. තවලම් බැඳි එළ ගොනුන්,  ඕනෑම කඳු කපොල්ලක් ඔස්සේ, ඉතා කුඩා අහරකින් වුව ගමන් කරන්නට තරම් රුසියෝ ය!

හරි හමන් පාරක් තොටක් නැති කඳුකරයක පිහිටි බැවින්, ‘අලූත් සර්ගිය ඉස්කෝලය අයිති ගම්මානය ද තවලම් බහුල ගමක් වූයේ ය. ගම්මුන්ගේ කුඹුරු පිහිටියේ ද, කඳු පහළ මොරහෙල ඉසව්වේ ය. ඒවායෙහි වී අස්වැන්න කඳුකර ගමට ගෙන යන්නේ ද තවලමිනි. ගමේ නිෂ්පාදන (කිතුල් පැණිි-හකුරු, කෙසෙල්, බඩ ඉරිඟු, එළවළු, අඹ ආදී) අලෙවි වන්නේ මීගහකිවුල පොළට ය. ඒවා මුලින්ම තවලම් මගින් කැටවත්තේ,  මොරහෙලට  ගෙන එති. ඊළඟට බසයෙන් හෝ වැලි ටිපරයකින්මීගහකිවුලට ගෙන යති. එබැවිින් තවලම’, කඳුකර ගම්වලට අතිශයින්ම වැදගත් දෙයක් විය.

ගමේ සැම දෙනාටම තවලම් ගොනුන් සිටියේ නැත. ඉතින් තවලම් ගොනුන් හිමි සුළු පිරිස නගරයේ ලොරි හිමියන්පරිද්දෙන් ගමෙන් සැලකුම් ලැබූහ. ඔවුන්ට ධන සම්පතින් ද හිඟයක් නො විණි. තවලම් දක්කන්නන්, ලොරි රියදුරන්මෙන් මහත් උදාරම්ව කල් ගෙවූහ. තවලම’, ගම් දරුවන්ට පෙනෙන්නට ඇත්තේ, ඈතින් පිහිටි නවීන නගරයේ (බදුල්ල?) රූසිරිය තම කැලෑ ගමට කැන්දා ගෙන එන මහාර්ඝ ප‍්‍රවාහයක් පරිද්දෙන් විය හැකි ය!

පුුතාලා ලොකු වුණාම කවුරු වෙන්න ද කැමති?’ යන ප‍්‍රශ්නයට, වැඩි දෙනෙක් දෙන උත්තරය අපූරු එකක් විය.

මං ලොකු වුණාම තවලංකාරයෙක් වෙනවා!යයි ඇතැම් ළමෝ අලූත් සර්ට කීහ.
පාඨක මිත‍්‍රවරුණි, මේ පූර්විකාව ඔබ හමුවේ දිග හරින්නට සිතුණේ මෙවර තවලම් ගැන ලියන්නට සිතුණු නිසාවෙනි. එයට නිමිත්ත පෑදුවේ මහනුවර වෙසෙන නදීක දයා බණ්ඩාරනම් සහෘද මාධ්‍යවේදියා ය. ඉකුත් සතියක ඔහු හඟුරන්කෙතට නුදුරු ලැමසූරියවෙල් යායේ වී අස්වනු ප‍්‍රවාහනය කරන පින්තූර පෙළක් මාධ්‍යයට මුදා හැර තිබිණි. ඒවා ප‍්‍රවාහනය කරමින් තිබුණේ තවලම්මගිනි. ඉන් කීපයක් ඊමේල් මගින් ලියුම්කරුට ද ලැබිණි. ඉතින් තවලම් අරභයා ලියුම්කරුගේ පැරණි මතකයන් ඇවිස්සී ගියේ නිරායාසයෙනි.

ලියුම්කරුගේ බිරින්දෑ, කලක් මීගහකිවුල, කැටවත්ත, බ/මොරහෙල මහා විද්‍යාලයේ ද, තවත් කලක් බලගොල්ලේ කණිටු විද්‍යාලයේ ද, සිය ගුරු වෘත්තියේ දුෂ්කර සේවා සමයගත කළා ය. එකල ඇය ද මොරහෙල, ගුරු නවාතැනේ සාමාජිකාවකි. ලියුම්කරුට මුල්වරට අලූත් සර්මුණ ගැසෙන්නේ ද එහි දී ය.
වරක් අලූත් සර්ගේඉස්කෝලයේ පිරිමි ළමයින් කිහිප දෙනෙක් පාසැල් නො පැමිණ කට්ටි පනින බව නිරීක්ෂණය විය. ඔවුන්ට ඉගෙන ගැනීමේ දක්ෂකම් ද තිබිණි. මේ ගැන සොයා බැලූ විට ලැබුණේ අපූරු ආරංචියකි. ඔවුන් පාසැල් එන්නා සේ නිවෙස්වලින් පැමිණ, මග දී කැලේ පනින බවත්, මහ කැලේ දී ගොනුන් දක්කමින් තවලම්යන්නට පුරුදු වෙන බවත් ඉන් කියැවිණි!

එදා රාත‍්‍රියේ අලූත් සර්’, මේ ආරංචිය සිය නවාතැනේ සහෝදර ගුරුවරුන් සමග කතිකා කළේ ය.

ඉක්බිති, ‘අපි ප‍්‍රින්සිපල් එක්කත් කතාකරලා, උන්ව අල්ලා ගෙන එමුයයි යෝජනාකර ගත්හ.

පසුවදාම අනෙක් පාසැල්වල සර්ලාත්නිවාඩු දමා ගෙන, සිය සගයා ද සමග වනගත ගමේ ඉස්කෝලයට ගියහ. කට්ටි පනින දරුවන්ගේ දෙමව්පියන් ද සමග හීන් සීරුවේම වනයට රිංගූහ.

ආරංචිය ඇත්ත ය. ගමෙන් වසංගා ගෙන පැමිණි ගොනුන් කිහිප දෙනෙක් ද හසුරුවමින්, සිසුන් පස් දෙනෙක් පමණ තවලම් යන්නට පුහුණු වෙමින් උන්හ! ජීවිතයේ කවදා හෝ තවලම්කාරයෙක් වීම ඔවුන්ගේ සිහිනයවී තිබිණි!

ළමයිනේ, තවලම් දක්කන්න නෙවෙයි, අඩු තරමින් කවදා හරි ලොරියක අයිතිකාරයෙක් වෙන්නවත් ජීවිතේ ගොඩදා ගනිල්ලායයි අලූත් සර් ඇතුළු පිරිස සිසුන්ට මහත් සෙනෙහසින් අවවාද කළහ. පසුව තවලම් සිහිනය අත්හරවා, උන් යහමගට ගන්නට ගුරුවරුන්ට හැකි විණි.

බිරින්දෑ මොරහෙල පාසැලේ සේවය කරන සමයේ, ලියුම්කරු විසුවේ රත්නපුර, කිරිඇල්ලේ මහ ගෙදර ය. ඇය සති අන්තයට (සති අන්තය යයි කීවාට, මාසයකට පමණ වරක්) ගෙදර එන්නේ ද, ආපසු මොරහෙලට යන්නේ ද, පානදුර, බදුල්ල හරහා කැටවත්ත ලංගම බස් රථයෙනි. එය කැටවත්තට ළඟා වන විට සෑම දිනකම සවස 5.30-6.00 පමණ වෙයි. බසය ගමන හමාර කරන්නේ, කැටවත්තේ ගමරාල මාමාගේ කඩයඅසලිනි. එසැණින් කඳුකරයෙන් පැමිණි තවලම් ගොනුන් එය වටකර ගනිති. හෙට උදේ පාන්දරින්ම බදුල්ලට ගෙන යන බඩු භාණ්ඩ (කෘෂි නිෂ්පාදන) උන්ගේ පිටෙහි බැඳ තිබේ. ගම්මු ලහි ලහියේ ඒවා බසයට පටවති. ආසන යටට කදිමට අඩුක් කරති! එකල පානදුරලංගම ඩිපෝවේ බස් රථය, ‘නවීන ලෝකයෙන්’ ‘කැටවත්තනම් හද්දා පිටිසර තවලම් ගමට ප‍්‍රාදූර්භූත වූ මහාර්ඝ වස්තුවක් බඳු විය! එය යළි පානදුර බලා ගමන් අරඹන්නේ පසුවදා උදේ 5.00ට ය.

ලියුම්කරු වරක් ලක්බිම ඉරිදා සංග‍්‍රහයවෙනුවෙන් වියළුව ප‍්‍රදේශයේ තවලම් විත්ති සොයා සංචාරයක යෙදුණේ ය. ගමනේ ඡායාරූප ශිල්පියා වූයේ, බුද්ධික වීරසිංහයන් ය. මීගහකිවුලේ, ‘අරාවහන්දියෙන් හැරී දුර බැහැර ගමකට ගිය අපට තවලම් කතා රශිියක් අසා ගන්නට හැකි විය. ගෝනියකින් සෑදූතවලම් පැස’, ගොනුගේ පිටට සවි කරන්නේ පස්ස පටියනම් රෙදි ලණුවකිනි.

තවලම් පැසඔවුන්ගේ වහරින් ගොං ගෝනියයි’. එහි දෙපසට සාමාන්‍යයෙන් කිලෝ 25-40ක පමණ බර පැටවෙයි. බඩු පැටවූ ඉක්බිති, තවලම්කරුවා ගොනුන්ට ඉදිරියෙන් ගමන් ගනී. ගොනුන් එකා  පසුපස එකා වැටී ඔහු පසුපස ගමන් කරති. ඇතැම් ගොනුන් තම ස්වාමියාගේ නිවස හෝ තවලම ගෙන යායුතු තැන ඉවෙන් මෙන් දනිති. බඩු පොදි ද රැගෙන උන් තනිවම ගමනාන්තයට යන අවස්ථා ද තිබේ! ඇතැම්විට ගොනුන් ගමන් කරන්නේ, උන්ටම ආවේණික මාර්ගවලිනි!

රථවාහන කර්මාන්තය සහ බඩු භාණ්ඩ ප‍්‍රවාහනය ඩිජිටල් ලෝකයක්දක්වා තල්ලූ වුව ද, අධිවේගී මාර්ග පවා ඉදි වුව ද, ‘තවලමමධ්‍යම ක`දුකරය ආශ‍්‍රිත හුදෙකලා ගම්වල දැනුදු ක‍්‍රියාත්මක වෙයි. නදීකගේ කැමරා ඇසට හසුවුණු ලැමසූරියඉන් එක් තැනකි. එමෙන්ම වලපනේ, නිල්දණ්ඩාහින්න, සහ බදුල්ලේ, පස්සර ආශ‍්‍රිත කඳුකර ගම්මානවල ද අදත් තවලම්යන බව අසන්නට ලැබේ!

00000000000000000000000000000000000000000000000000
2017/06/07.