මිණිහිරි අන්දර-02
වැව තැනීමට රාජකීය ලේ ඇති කුමාර බිල්ලක්
රටේ සංවර්ධන කටයුතු නිරීක්‍ෂණය සඳහා මින්නේරි ඉසව්වේ සුදුකන්ද ප‍්‍රදේශයේ චාරිකා කරන මහසෙන් රජ්ජුරුවන්ට තෙත්, සිහිල් පරිසරයකින් යුත් තැනිතලා බිමක් හමුවෙයි. එය වැවක් තැනීමට සුදුසු බව රජුගේ අදහසයි. එහෙත් ඒ බිමේ වසන යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රික පිරිසක් ඊට එරෙහිව රජු සමග ගැටුමකට යයි. ගැටුමේදී යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රික නායකයෙක් මරුමුවට පත්වන අතර, ඉන් පසුව රජු කරන පැහැදිලි කිරීම් හමුවේ ඔවුහු රජුට තම භූමිය දීමට එකඟ වෙති. ‘මිණිහිරි අන්දරය’ සටහන් පෙළ ලියැවෙන්නේ මින්නේරි අඩවියේ එන ජනශ‍්‍රැති පදනම්කර ගනිමිනි.
(ක‍්‍රිෂ්ණා විජේබණ්ඩාර)
මින්නේරි අඩවියේ ජනශ‍්‍රැතිවල සඳහන් වන අන්දමට රජුට පහර දෙන්නට යද්දී ගලක හැපී මිය යන ‘කළුවා’, ඒ බිමේ වාසය කරන යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රික නායකයෙකි. රටේ පාලනය මහසෙන් රජු යටතේ පැවතියද, ඔහුගේ සනුහරය ප‍්‍රත්‍යන්ත මින්නේරි භූමියේ ස්වාධීනව ජීවත් වන්නට ඇත. මහසෙන් යනු රට කරවන මහ රජු බව දැන දැනම, ඔවුන් රජුගේ යෝජනාවට විරුද්ධවී, ගැටුමකට පවා එළඹුණේ ඒ නිසා විය හැකිය. අනෙක රජ්ජුවෝද මැදියම් රැුයේ හුදෙකලාවම ඔවුන්ගේ ලැඟුම් පොළට ගොස්, භූමිය ගැනීමේ කටයුත්ත සාමකාමීව විසඳා ගන්නට උත්සාහ කරන්නට ඇත්තේ නිකම්ම නොවේ. රජු ද ඔවුන්ගේ ස්වාධීන දිවි පෙවෙතට ගරු කළ නිසා විය යුතුය. එසේ නැතිනම්, රජුට සිය බල පරාක‍්‍රමය යොදවා යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රිකයන් මරා දමා මින්නේරි භූමිය අත්පත් කර ගන්නට ඉඩ තිබිණි.
රජු, යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රිකයන් එකඟ කර ගැනීමෙන් පසුව වැව ඉදි කරන්නට යුහුසුළු වෙයි. ඉදිකිරීම් කටයුත්ත පැවරුණේ ඔහුගේ දෙටු ඇමතිවරයෙකු වන ‘කළු දෑකඩ රාළට’ ය. ඔහු වැව් ඉදිකිරීම පිළිබඳව හසල දැනුමක් ඇති කෙනෙකි. ඒ අතර මහසෙන් රජු තම පෞද්ගලික ජීවිතයේ යම් යම් කාරණා ද වැව වෙනුවෙන් කැප කරන්නේය.
මින්නේරියේ එක ජනශ‍්‍රැති මාලාවක එන හැටියට, රජු සමග ගැටෙන යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රික නායකයන් වන්නේ ‘පත්තා’, ‘රන්දුනා’, සහ ‘බොකුටි’ ය. ඒ අනුව රජුට පහර දෙන්නට යද්දී ගලක හැපී මිය යන්නේ ‘රන්දුනා’ ය. ඔවුන් ආදීවාසී (වැදි) පිරිසක් බවද කියැවේ. කතා පුවත්වල හැටියට මහසෙන් රජ්ජුරුවන්ට බාල සොහොයුරියන් දෙදෙනෙකි. ඉන් එක් නැගණියක් ‘ටිකිරි මැණිකා’ ය. අනෙකා ‘බිසෝ මැණිකා’ය. වැව ඉදි කර, එම ප‍්‍රදේශයේ ගොවි බිම් සරුසාර කරවන්නට නම් යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රිකයන්ගේ සහාය සහ මිත‍්‍රත්වය අවශ්‍ය බව රජුට පසක් වෙයි. ඒ අනුව රජු තම ටිකිරි මැණිකා නැගණිය ‘පත්තා’ නමැති යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රික නායකයාට සරණ පාවා දෙන්නේය. මෙය ඇත්තටම යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රික නායකයන් ඉතා ඉහළින්ම සතුටට පත්වන කාරණයකි. ඉන් ඔවුන්ට රජු සමග ලෙන්ගතු නෑ කමක් ද හට ගන්නේය. එය තමන් කරන්නට යන ඉදිරි සංවර්ධන වැඩවලට පහසුවක් බව මහසෙන් රජුට වැටහෙන්නට ඇත. මේ සඳහා ඔහු තම පවුල් කේන්ද්‍රයේ විශාල කොටසක් පරදුවට තබන්නට පසුබට නොවූ බව එයින් පෙනී යයි.
මින්නේරි වාපිය, මහ වැවකි. එබඳු වැවක් තැනීම සුළු පටු කටයුත්තක් නොවේ. එදා මහසෙන් රජු දවස දහස් ගණන් මිනිසුන් එහි පැමිණ සිය ශිල්ප ඥානයත්, ශ‍්‍රමයත් කැප කරන්නට ඇත. අද පවා ‘මින්නේරි වැව’ නමින් අපට දිස්වන්නේ, ඔවුන්ගේ අභිමානවත් කැපකිරීම්වල සහ වැගිරූ ශ‍්‍රමයේ අග‍්‍ර ඵලයයි.
වැව් බැඳවීම සහ කෘෂිකර්මාන්තය සම්බන්ධයෙන් අපේ රටට ඇත්තේ විශිෂ්ට ඉතිහාසයකි. පුරාවිද්‍යා පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යන ආයතනයේ මහාචාර්ය රත්නසිරි පේ‍්‍රමතිලක මහතා කළ පර්යේෂණ අනුව, අදින් වසර 14000කට පමණ ඉහත හෝර්ටන්තැන්නේ විසූ ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික මනුෂ්‍යයන් ‘බාර්ලි’ සහ‘ ඕට්ස්’ යන ධාන්‍ය වර්ග වගා කර තිබේ. ඉනික්බිතිව අදින් වසර 7000කට පමණ ඉහත ඔවුන් ‘වල් වී’ වර්ග වගා කළ බවට සාධක ලැබී තිබේ. මේ වගාවන් හේන් ගොවිතැන බඳු ක‍්‍රමයකට කරන්නට ඇතැයි, රත්නසිරි පේ‍්‍රමතිලක සුරීහු අදහස් කරති.
වී වගාව සම්බන්ධයෙන් ලංකාවේ මෙතෙක් සොයා ගන්නා ලද පැරණිම විධිමත් සාධක සමූහය වාර්තා වන්නේ, ආචාර්ය සිරාන් දැරණියගල මහතා, 1969, 1984 සහ 1988 යන වර්ෂවල අනුරාධපුරයේ ඇතුළු පුරයේ කළ කැණීම්වලිනි. ඒ අනුව ක‍්‍රිස්තු පූර්ව 09 වන සියවසේදී (අදින් වසර 2900කට ඉහත), අනුරාධපුර හෙක්ටයාර් 10ක් පමණ විශාල භූමියක් සහිත නගරයකි. එහි විසූවෝ වී සහ ධාන්‍ය ගොවිතැන, එළහරකුන් සහ අශ්වයන් ඇති කිරීම, යකඩ භාවිතය සහ මැටි බඳුන් භාවිතය යන දියුණු සමාජ ලක්‍ෂණ සහිතව ජීවත් වූ බව පර්යේෂණයෙන් හෙළිවිණි. මේ කාලවකවානුව වන විට ලංකාවේ ‘ගල් යුගය’ අවසන්ව තිබුණු අතර ‘සර්ව ඓතිහාසික යකඩ යුගය’ එළඹී තිබිණි. එය ලංකාවට ගලා ආවේ ඉන්දියාවෙනි.
‘ඔය කාලය වෙන කොට වී ගොවිතැන කළා කියන්නේ, අනිවාර්්‍යයෙන්ම කිසියම් වාරි තාක්‍ෂණයක් තියෙන්න ඇති. මොකද ලංකාව ඊසාන දිග සහ නිරිත දිග මෝසම් දෙකින් වර්ෂාව ලැබෙන රටක්. අනෙකි වී වගා කරන්න නම් වියළි කාලයට ජලය රඳවා ගන්න වෙනවා. ඒ නිසා කුඩා වැව් තියෙන්න ඇති. ඇළ මාර්ගත් කියෙන්න ඇති. අපට තිස්සමහාරාමයේ කළ කැණීමකදී ක‍්‍රිස්ත පූර්ව 04 වැනි සියවසට අයත්, වී පිරවූ මුට්ටියක් ලැබුණා. ඒ කියන්නේ රටේ ඉතා සරුසාර වී ගොවිතැන් කෙරුණු බවයි. ඇත්තටම, ගල් යුගය අවසන් වෙලා ලංකාව පූර්ව ඓතිහාසික යකඩ යුගයට එළඹීමත් එක්ක, වී ගොවිතැන සඳහා වාරි තාක්‍ෂණ ක‍්‍රමවේදයක් පැවති බව හිතන්න වෙනවා. එසේ කියන්නේ පුරාවිද්‍යා පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යන ආයතනයේ ආචාර්ය නිමල් පෙරේරා මහතාය.
මහා වංශය පවසන අන්දමට ලංකාවේ හැදූ මුල්ම වැව, අනුරාධපුරයේ දකුණු දෙසින් පිහිටි ‘බසවක්කුලම’ (අභය වැව) යි. ක‍්‍රි.පූ. 06 වැනි සියවසේදී විජය කුමාරයා සමග ලංකාවට පැමිණි ‘අනුරාධ’ නම් කුමාරයා අනුරාධපුර ජනාවාස බිහි කළ බවත් ඉන් පසුව පණ්ඩුකාභය රජු බසවක්කුලම වැව ඉදි කළ බවත්, මහාවංශයෙහි සඳහන් වේ. කෙසේ වෙතත්, විජය කුමාරයා මෙහි එන්නට පෙර අපේ රටේ පැවති වී වගා සමෘද්ධිය ගැන මහාවංශය කිසිත් නොකියයි. එහෙත් ඒ කාලයේ වී ගොවිතැන හා බැඳුණු වාරි ජල ශිෂ්ටාචාරයක් පැවති බවට, මෑත කාලයේ කෙරුණු පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ අපට ඉඟි කරයි. රට බතින් පෝෂණය කිරීමේ සංකල්පය එකළ ද තිබෙන්න ඇත.
ක‍්‍රි.පූ. 01 වැනි සියවස වන විට ලංකාවේ වාරි ශිෂ්ටාචාරයෙහි පොදු ලක්‍ෂණයක් විය. ඒ වී ගොවිතැන් කිරීම සඳහා ගමක් පාසා ‘කුඩා වැව්’ ඉදි කර තිබීමයි. ඒවා ජලය රඳවා ගැනීම පිණිස ගම් මට්ටමෙන් කළ කුඩා වැව්ය. ඉන් පසුව ක‍්‍රිස්තු වර්ෂ 02 වැනි සියවසේ දී රජ කළ වසභ (ක‍්‍රි.ව. 67 -111) රජ්ජුරුවෝ ඒ තත්ත්වය වෙනස් කළහ. ග‍්‍රාමීය වැව්, ‘මහා වැව්’ බවට පත් කිරීම ඔහු කළ කාර්යභාරයයි. ඒ සමගම මහා ඇළ මාර්ග ද ඉදිවිණි. කොටින්ම ලංකාවේ වාරි ඉතිහාසයෙහි විශාල වැව් තැනවීමේ වැඩපිළිවෙළ ඇරඹුණේ වසභ රජුගෙනි. මහාවංශය කියන හැටියට, මහවිලච්චිය වැව, මානම්පිටියේ නොච්චිපතාන වැව ඇතුළු විශාල වැව් 12ක් ද, ඇලහැර යෝධ ඇළ (අලිසාර ඇළ)ද ඉදිකර ඇත්තේ ඔහුගේ මෙහෙයවීමෙනි.
ඉන් පසුව රජ පැමිණි මහසෙන් රජ්ජුරුවෝ (ක‍්‍රි.ව. 274 - 301) සිය විස් පස් අවුරුදු රාජ්‍ය පාලන කාලය තුළ මහා වැව් 16ක්ද, අන්තර් දෝණි ඇළ මාර්ග රැුසක් ද තනවමින් මහා පෙරළියක් කළහ. ඔහු මින්නේරි වැව බිහි කරන්නේ ද එම පෙරළියෙහි එක් අවස්ථාවක ය.
මින්නේරි වැව ඉදිකිරීම, වසර ගණනක් තිස්සේ කෙරුණු කටයුත්තකි. රජුගේ නියමයෙන් වැව තැනවීම භාර ගත්තද, එය කළු දෑකඩ රාළට විශාල අභියෝගයක් විය. වැව් බැම්ම ඉදි කිරීම ඉතා අසීරු වූයේය. එය කොතෙක් සවිමත්ව ඉදි කළ ද, වර්ෂාවට හසුව කොතැනකින් හෝ බිඳී යාම, ඊට හේතුවයි. එය මහසෙන් රජ්ජුරුවන්ටද මහත් ගැටලූවක් විය.
එක් ජන ප‍්‍රවාදයකට අනුව, මේ ගැන කල්පාන කරමින් නින්දට යන රජුට, යම් සිහිනයක් පෙනෙයි. ඒ, තමන් ඝාතනය කරන්නට පනිද්දී ගලක වැදී මිය ගිය ‘කළුවා’ නමැති යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රික නායකයා. ‘වැව හදන්ඩ නම් රාජකීය ලේ ඇති කුමාර බිල්ලක් ඕනෑ’, කළුවා රජුට සිහිනෙන් කියන්නේය. එයින්ම අවදිවන රජු මහත් කැළඹීමකට පත් වන්නේය.
තවත් ජනප‍්‍රවාදයකට අනුව, වැව් බැම්ම කොතෙක් හැදුවත් බිඳී යාම ගැන රජු, රාජකීය නක්ෂත‍්‍රකරුවන් විමසයි. එවිට ඔවුන් කියන්නේ, රජු හා ගැටුමේදී මියගිය යක්‍ෂ ගෝත‍්‍රික නායකයා අමනුෂ්‍ය යකෙකුවී, වැව් බැම්ම බැඳවීමට බාධා කරන බවය. ඉන් මිදීමට නම් රාජකීය ලේ සහිත කුමාර බිල්ලක් දිය යුතු බවද ඔවුහු රජු කීහ.
මේ කාරණයත් සමග රජු මෙන්ම කළුදෑකඩ රාළ ද ඇමතිවරුද, මහත් කලබලයට පත් වන්නට ඇත. රජ මාලිගය ද කීරි ගැසෙන්නට ඇත.
රජුගේ අදහස වූයේ රාජකීය බිල්ලක් පූදා හෝ මින්නේරි වැව තැනිය යුතු බවයි. රජුගේ තීන්දුවට එරෙහිව මුලින්ම අවි අමෝරා ගත්තේ අග බිසවය. ‘මගේ ළමයා බිළි දෙන්න බෑ’, ඕ මහත් කෝපයෙන් දැවෙමින් රජුගේ ඉල්ලීම ප‍්‍රතික්‍ෂේප කළාය.
‘මගේ දරුවා දෙන්නත් බෑ’, ‘පත්තා’ සමග සරණ ගොස් ‘ගල්ලිඳ’ ප‍්‍රදේශයේ පදිංචිව සිටි රජුගේ නැගණි ටිකිරි මැණිකා ද තර්ජනාංගුලිය එසවූවාය. රජ කුමරෙක් බිළිදීමට එරෙහිව කෝපය පළ කළාය.
රජු බෙහෙවින් අසරණ විය.
ඊළඟට ඉතිරි වූයේ අනෙක් නැගණිය වූ බිසෝ මැණිකාය. ජන කතාවල එන හැටියට, ඇය තම එකම පුත් කුමරා වැවට බිළි දෙන්නට එකඟ වන්නීය.
රජ වාසල ශෝකයෙන්ද, කෝපයෙන්ද, භීතියෙන්ද තැති ගත්තාට සැක නැත.
(මතු සම්බන්ධයිි)
No comments:
Post a Comment