Total Pageviews

Saturday, June 24, 2017

දකුණුු ලක පොත් වසන්තයේ රවුමක්




BMICH මහා පොත් දැක්ම ගාලූ ආවා වගේ!
දකුණුු ලක පොත් වසන්තයේ රවුමක්


(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
ගාලූ නගර ශාලා පිවිසුම් මාර්ගයේ මිටි බැම්මට පය ගසා ගෙන, ‘ඇට්ටර වයසේකොල්ලන් දෙදෙනෙක් අයිස්ක‍්‍රීමක් කමින් බර කතාවක ය.
මෙතැන හො ගේම්ස් නම් නෑ’, එකෙකු කනස්සල්ලෙන් කියයි.

ඒ වුණාට රුපියල් තිහටත් පොත් තියනවා යකෝ’, අනෙකා උත්තර බඳියි. කොල්ලාගේ අතේ කුඩා ළමා කතා පොතකි.

අම්මලා ඇතුළේ. මේක කාලා මමත් ඇතුළට යනවා’, ‘ගේම්ස්ගැන මතක් කළ කොල්ලා පිළිවදන් දුන්නේ ය.

ඇතුළයයි කියන්නේ, ගාලූ නගර ශාලා ගොඩනැගිල්ලයි. ගොඩගේ’, ‘සරසවි’, ‘ගුණසේනආදී පොත් ප‍්‍රකාශන ක්ෂේත‍්‍රයේ මහේශාක්‍යයන්ගේ අලෙවි කුටි පිහිටියේ නගර ශාලා ගොඩනැගිල්ල ඇතුළේ ය. එය එකම මිනිස් ගුමුගුමුවකි!

ලියුම්කරු මේ අත්දැකීම ලැබුවේ, ඉකුත් ඉරිදා (18) සවස් වරුවේ ය. එනම්, දකුණු ලක ජාත්‍යන්තර පොත් වසන්තයේ සිවුවැනි දවසේ ය. එදා ද, ගාලූ මහනගර ශාලා පරිශ‍්‍රයම එකම සෙනග පොදියකි. එහි පැමිණි හැම කෙනෙක්ම පාහේ කුමක් හෝ පොතක් සොයමින් උන්හ. පොත් වෙළෙ කුටි අතර සැරිසරමින් නොයෙක් නොයෙක් පොත් තෝරමින් උන්හ. වැඩි දෙනෙක් පොත් සල්පිලට පැමිණ සිටියේ තම දරුමල්ලන් ද අතේ එල්ලා ගෙන ය. ඔවුන් සතු සිලි කවරවල පොත් දෙක-තුනක්වත් තිබිණි!

දකුණු ලක ජාත්‍යන්තර පොත් වසන්තයයයි කීවාට, එහි නිල නාමය දක්ෂිණ අන්තර්ජාතික පොත් ප‍්‍රදර්ශනයයි. ඉකුත් 15 වැනි දා ආරම්භකර, 18 වැනි ඉරිදා රාත‍්‍රියෙන් හමාර කළ එය, එදා මෙදාතුර දකුණු පළාතේ පැවති විශාලතම පොත් ප‍්‍රදර්ශනය වූවාට සැක නැත. ප‍්‍රදර්ශනය පැවතියේ ගාලූ නගර ශාලා පරිශ‍්‍රය මුල්කර ගනිමිනි. ප‍්‍රදර්ශනය පැවති සිවු දින ඇතුළත, අඩු තරමින් ලක්ෂයක පමණ පිරිසක්වත් එහි ඇදී එන්නට ඇත!

නගර ශාලා භූමියට පය ගැසූ සැණින්ම ලියුම්කරුට සිහිපත් වූයේ, සෑම වසරකම සැප්තැම්බරයට කොළඹ බණ්ඩාරනායක සම්මන්ත‍්‍රණ ශාලාවේ (BMICH) පැවැත්වෙන සුප‍්‍රකට ජාත්‍යන්තර පොත් ප‍්‍රදර්ශනයයි’. දකුණු ලකට එවන් මහා සම්මන්ත‍්‍රණ ශාලා කොයින් ද? එහෙත් ගාලූ නගර ශාලා පරිශ‍්‍රය පුරාවට දිස් වූයේ, BMICH මහා පොත් මංගල්‍යයේ සුපුරුදු ආකෘතික මුහුණුවරයි! එය පොත් ප‍්‍රදර්ශන හා අලෙවි කුටි, පරිගණක අලෙවි සැල්, විවේක කූඩාරම්, කඩචෝරු සැල්, සාහිත්‍ය සංවාද සහ දේශන, සංස්කෘතික සංදර්ශන ආදී බොහෝ අංගෝපාංගයන් ගෙන් සජ්ජිත වූයේ ය. නගර ශාලා ගොඩනැගිල්ල ඉදිරිපිට එළිමහන් භූමියෙහි ද දැවැන්ත කූඩාරම් ශාලාවක්සවිකර තිබිණි. එය ද වෙන්ව තිබුණේ පොත් අලෙවි කුටිවලට ය. පිටුපසින් සවිකළ මහා වේදිකාව විවිධ සන්දර්ශනවලින් මුළු දුන්නේ ය. දකුණු පළාත් සභාවේ සංස්කෘතික කණ්ඩායමඑහි කිරුළු දැරී ය! ගාලූ නගරයට පොත් ප‍්‍රදර්ශන නම් අමුත්තක් නොවේ. එහෙත්  BMICH ආකෘතියට අනුව පැවති දක්ෂිණ අන්තර්ජාතික පොත් ප‍්‍රදර්ශනය’, එහි පැමිණි සැමටම අලූත් අත්දැකීමක් එක් කළ බව පෙනුණි.

ප‍්‍රදර්ශනය සංවිධානයකර තිබුණේ, දකුණු පළාත් සභාව යටතේ ක‍්‍රියාත්මක වන, ‘දකුණු පළාත් සංවර්ධන අධිකාරියයි’. සමස්ත වැඩ සටහනේ සංකල්පීය එළඹුම, දකුණු පළාතේ ප‍්‍රධාන අමාත්‍ය ශාන් විජයලාල් ද සිල්වා මහතාගේ ය. දකුණු පළාත් ප‍්‍රධාන අමාත්‍යංශයේ ලේකම් සමන් දර්ශන පා`ඩිකෝරාල මහතා, සියලූ සම්බන්ධීකරණ කටයුතු මෙහෙය වීය. ඔවුන්ගේ උපදෙස් පරිදි සමස්ත වැඩ සටහන ක‍්‍රියාත්මක කෙරුණේ, දකුණු පළාත් සංවර්ධන අධිකාරියේ සභාපති කුමාර කරවිට මහතාගේ මෙහෙය වීමෙනි. දකුණු පළාත් සංවර්ධන අධිකාරියේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ටී. ආර්. බී. මල්ලවාරච්චි මහතා ඇතුළු කාර්ය මණ්ඩලය, ප‍්‍රදර්ශනයේ බර කරට ගෙන සිටියේ මහත් කැප වීමෙනි.

මින් පෙර මෙබඳු දැවැන්ත පොත් ප‍්‍රදර්ශනයක් සංවිධානය කිරීමේ අත්දැකීමක්  නො තිබුණු බැවින්, සියල්ලම මහත් අභියෝගවූයේ ය. ප‍්‍රදර්ශනය සහා ලංකාවේ ප‍්‍රධාන පෙළේ පොත් ප‍්‍රකාශන ආයතන 30කට අධික පිරිසක් එක්ව සිටියහ. ප‍්‍රදර්ශනයේ කටයුතු සහා දකුණු පළාත් සභාවේ අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ මෙන්ම, මන්ත‍්‍රී කණ්ඩායමේ සහාය ද, අනෙකුත් රාජ්‍ය ආයතනවල නිලධාරින්ගේ සහාය ද උපරිමයෙන් ලැබිණි.


පොත් වසන්තය ඇරඹුණේ, දකුණු පළාතෙන් බිහිවූ මාර්ටින් වික‍්‍රමසිංහ, කුමාරතුංග මුනිදාස ඇතුළු මහා ලේඛකයන් සිහිපත් කරමිනි. ඒ සමගම, පොත් ප‍්‍රකාශන ක්ෂේත‍්‍රයට දකුණු පළාතෙන් බිහිවූ විජිත යාපා, සිරිසුමන ගොඩගේ සහ සමන් වීරතුංග (මුද්‍රණ ශිල්පී) යන වියත් ජ්‍යෙෂ්ඨයන්ට උපහාර පුදනු ලැබී ය.

ප‍්‍රදර්ශනය සංවිධානය කිරීමේ දී, දකුණු පළාතේ ලේඛකයන්ට ද විශේෂ අවස්ථාවක්  ලැබිණි. ඔවුන් විසින්  කර්තෘ ප‍්‍රකාශනවශයෙන් එළි දැක්වූ කෘතීන් අලෙවි කිරීමට වෙනම අලෙවි කුටියක් ත්‍යාගයක්වශයෙන් ලැබීම, එම විශේෂ අවස්ථාවයි. එය සම්බන්ධීකරණය කෙරුණේ, ‘ගාල්ල දිස්ත‍්‍රික් ලේඛක සංගමයඔස්සේ ය. ලියුම්කරු ප‍්‍රදර්ශන කටයුත්තට සම්බන්ධ වූයේ ද එයිනි. සංගමයේ සභාපති සමන් සී. ලියනගේ සහ ලේකම් නීතිඥ තුෂාර ද සිල්වා යන මහත්වරු දකුණේ ලේඛකයන්ගේ පොත් ගෙන්වා ගනිමින් එයට වෙහෙසුණහ. අලෙවි කුටිය භාරව සිටියේ කිවියර විමලදාස මුදාගේ මහතා ය.

දකුණු ලක සාහිත්‍ය සැරිය බොහොම බහුශ‍්‍රැත, පුළුල්  එකකි. එහි මෑත ඉතිහාසය ඇරඹෙන්නේ, බි‍්‍රතාන්‍ය යටත් විජිත පාලන සමයේ ය. නිදහස් සටන් මෙන්ම, ක‍්‍රිස්තියානි ආගම පැතිරවීම සම්බන්ධයෙන් පැන නැගුණු වාද විවාද ඔස්සේ ඒවා පෝෂණය විය. මාතර සාහිත්‍ය යුගයඑකල බොහොම ප‍්‍රකට එකක් විය. සිටිනාමළුවේ ධම්මජෝති, කරතොට ශ‍්‍රී ධම්මාරාම වැනි පැවිදි හිමිවරුන් මෙන්ම ගජමන් නෝනා, රංචාගොඩ ළමයා, භරණ ගණිතයා ආදීහු ද එහි දී හමු වෙති. ඉන් පසුව ගාල්ලේ දී බටුවන්තුඩාවේ මහ පඬිතුමා’ (දොන් අන්ද්‍රයස් ද සිල්වා ශ‍්‍රී දේවරක්ෂිත බටුවන්තුඩාවේ) සහ කොග්ගල පඬිතුමා’ (හවුපේ විදානගේ ජොහැන්නස් පණ්ඩිතතිලක) අපට මුණ ගැසෙයි. වර්ෂ 1854 දී යතලබරාව එළි දක්වන්නට මුල් වන්නේ බටුවන්තුඩාවේ මහ පඬිතුමා. පසුව එතුමෝ ලංකාවේ මුල්ම ලියාපදිංචි පුවත්පත වූ ලක්මිණි පහනඑළි දක්වන්නට ද මුල් වෙයි. එය මුලින්ම පළ කෙරෙන්නේ 1862 වසරේ ය. එහි ආරම්භක කතුවරයා, ‘කොග්ගල පඬිතුමා.
එහෙත් ලංකාවේ මුල්ම සිංහල පුවත්පත ලක්මිණි පහනනොවේ. එය වර්ෂ 1860 දී ගාල්ලෙන් පළ කෙරුණු ලංකාලෝකයයි. එය මුද්‍රණය කළේ ගාල්ලේ, කොටුවේ, චර්ච් වීදියේ, අංක 02 දරණ ස්ථානයේ ය. ගාල්ලේ පරමානන්ද විහාරාධිපති, බුලත්ගම ධම්මාලංකාර සිරි සුමන තිස්ස, හික්කඩුවේ ශ‍්‍රී සුමංගල, වැලිගම සුමංගල, දොඩන්දූවේ පියරතනතිස්ස, මොහොට්ටිවත්තේ ගුණානන්ද ඇතුළු නායක හිමිවරුන්ගේ ආශිර්වාදයෙන් ලංකාලෝකයපළ කෙරිණි. එය රජයේ ලියාපදිචි කෙරුණක් නොවේ!

එයින් පසුව ගාල්ලේ කොග්ගල දී මහා ගත්කරු මාර්ටින් වික‍්‍රමසිංහයන් අපට මුණ ගැසෙයි. එතැන් සිට, කඹුරුපිටියේ වනරතන, ගනේගම සරණංකර ආදී පැවිදි වියතුන් ද, ඇතුළුව කුමාරතුංග මුනිදාස, ජිනදාස විජේතුංග, මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතාන, මහාචාර්ය එදිරිවීර සරච්චන්ද්‍ර, ඞී. බී. ධනපාල, මහාචාර්ය විනී විතාරණ, ගුණදාස අමරසේකර, දා. දු. . වීරකෝන්, අරීසෙන් අහුබුදු, මහාචාර්ය බන්දුසේන ගුණසේකර, මහාචාර්ය තිස්ස කාරියවසම්, කිත්සිරි නිමල්ශාන්ත, ධර්මසිරි ගමගේ, පියසේන කහගමගේ, ගුණසේන  විතාන, රත්නශ‍්‍රී විජේසිංහ, මහාචාර්ය අමරදාස ලියනගමගේ, විජිත යාපා, බන්දුපාල ගුරුගේ, වික්ටර් අයිවන්, සුනන්ද දේශප‍්‍රිය, අර්නස්ට් වඩුගේ, කලහේ කුමාරදාස ලියනගේ, ගාමිණී කුමාරවිතාන, රංජිත් අමරකීර්ති පළිහපිටිය, ජිනදාස ලේල්වල, නන්දන වීරසිංහ, ලීලාරත්න කංකානම්ගේ, තිලක කුඩාහෙට්ටි, වෛද්‍ය ආරියසේන යූ. ගමගේ, බන්දුල නානායක්කාරවසම්, විමලදාස මූදාගේ, සෙනරත් ගොන්සාල්කෝරාල, සුගතපාල මෙන්ඩිස්, සෝමදාස අබේවික‍්‍රම, දෙනගම සිරිවර්ධන, ජයතිස්ස තෙන්නකෝන්, රංජිත් හේවගේ, රාජික ගමගේ, ධම්මික රණවීර ආදී වශයෙන් සාහිත්‍යධරයන්, කවීන්, පුවත්පත් කතුවරුන්, විද්වතුන් සහ ලේඛකයන් රාශියකගේ නම් ලිවිය හැකි ය. ඒ සැවොම දකුණු ලකේ ය. එය අතිශයින්ම පුළුල් ලිවිසැරියකි!

ලියුම්කරු, සමන් සී. ලියනගේ ද සමග එක්ව අවස්ථා ගණනාවක්ම ප‍්‍රදර්ශන භූමියේ සැරිසැරී ය. සෑම තැනකම මහ පිරිස් ය. ප‍්‍රදර්ශන භූමිය තුළ සජීවී විකාශන කුටියකි. එහි සිටින අය, ප‍්‍රදර්ශන භූමියට එන ලේඛකයන් මෙන්ම මාධ්‍යවේදීන් ද, රසිකයන් ද  සාහිත්‍ය සල්ලාපයකටඅල්ලා ගනිති. උන් සමග තෙපලන දෑ පොත් තෝරමින් සිටින පිරිසට දිරියකි. අත්වැලකි.

සුදෝසුදින් සැරසුණු කෙනෙක් පාසැල් සිසුන් පිරිසක් වටකර ගෙන හරබර දෙසුමක ය. දෙසුමට නිමිත්ත සාහිත්‍ය රසවින්දනයයි. සාහිත්‍යකරුවෙකුට, නිස්සාර වලක්වුව පස් පියුමෙන් සුසැදි මනරම් විලක්බවට පත් කළ හැකි යයි හෙතෙම නිර්මාණ සාහිත්‍යයෙහි අනුසස් සිසුන්ට කියා දුන්නේ විදෙස් උපමා කතාවක් ද සහන් කරමිනි. දේශකයා, ගාලූ සාහිත්‍ය සැරියෙහි නිතර හමුවන  ගාමිණී කුමාරවිතානයන් ය!

වියපත් පියෙක්, එක්ස්සයිස් පොතක කොලයක ලියූ තුණ්ඩුවක් රැුගෙන පොත් අලෙවි සැල් පීරමින් සිටියේ ය. එහි වූයේ ළමා කෘති නාමාවලියකි! අම්මා කෙනෙක් තමන් ඉදිරියේ ඇති පොත් ගැන සිය දරුවන්ට කියා දෙමින්, පොත් තේරීම ඔවුන්ට පවරනු පෙනුණි. හැම තැනකම කතාව පොත් ගැන ය. අන්තර්ජාල පරපුරනියෝජනය කරන දරුවන් පවා පොත් තෝරමින් සිටිනු දක්නට ලැබිණි.

පොත්පත් ගැන කතිකාවේ දී දැන් නිතරම සහන් වන කාරණයක් තිබේ. එනම්, මිනිසුන් පොත් කියවීමේ පුරුද්දෙන් ඈත් වෙමින් සිටින බවයි. එහෙත් දක්ෂිණ අන්තර්ජාතික පොත් ප‍්‍රදර්ශනයේශේෂ පත‍්‍රය ගැන ලැබෙන ආරංචි නම් අමුතු ය. තමන්ගේ ගාලූ පිරිවැටුම, BMICH මහා පොත් මංගල්‍යයේ පළමු දවසේ ආදායම ඉක්මවා ගිය බව, අගනුවර ප‍්‍රකටතම පොත් ප‍්‍රකාශන ආයතනයකින් (රහසින්) අසන්නට ලැබිණි. ඇතැම් ආයතනවලට ගාලූ ප‍්‍රදර්ශනයේ දී රුපියල් මිලියන හතර ඉක්මවූ පිරිවැටුමක් ලැබුණු බව ද සැලයි!

බිස්නස් හොයි’, ලියුම්කරුට මුණගැසුණු පොත් අලෙවිකරුවන් කිහිප  දෙනෙක්ම කියා සිටියහ. වැඬේ පාඩු නෑ. ඊළ සැරෙත් අපි එනවායයි ඇතැමෙක් කී ය. මේකේ තේරුම මිනිස්සු පොත් කියවනවාකියන එකයි’, එක් ප‍්‍රකාශකවරයෙක් ලියුම්කරු සමග කීවේ ය.

දකුණු ලක සාහිත්‍ය සැරිය අතිශයින්ම පුළුල් එකක් බව මීට පෙර ද සහන් කළෙමු. ඊට සාපේක්ෂව දකුණේ අතිශයින්ම පුළුල් පාඨක සැරියක්ද ඇති බව, ‘දක්ෂිණ අන්තර්ජාතික පොත් ප‍්‍රදර්ශනයටපැමිණි මහ සෙනගින් පැහැදිලි විය. මහ වැහි පීඩාවෙන් දුකට පත් සමයක වුව, පොදිකමින් පැමිණ රසික සිතින් ඔවුන් එය වැළගත් හැටි!
පසුව ලියමි
එහෙත් යම් කණස්සල්ලක් ද නො දැනුණා නොවේ! දකුණු ලකේ සාහිත්‍ය සැරියේ දී වෙනදා මුණ ගැසෙන විද්වත් ලේඛකයන්, කවීන්, කලාකරුවන් ආදී සහෘදයන්ගේ මුහුණු, දකුණු ලක පොත් වසන්තයේ දී හමු නො වීම, ඊට හේතුව ය!
පින්තූර-අන්තර්ජාලයෙනි.
2017/06/20
(මෙම ලිපිය 2017/06/25 දින, ලක්බිම ඉරිදා සංග‍්‍රහයේ පළ විය.)



Saturday, June 17, 2017

රටට-සමාජයට ‘මළ ඇණයක්’ වෙමින් යන ‘සමාජ මාධ්‍ය ජාලා’

ටට-සමාජයට මළ ඇණයක්වෙමින් යන
ෆේස් බුක්සහ සමාජ මාධ්‍ය ජාලා



(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
වර්තමානයේ ජනප‍්‍රිය කට වහරේඑන හැටියට,  මළ ඇණයක් වෙනවායයි කියන්නේ, යම්කිසි දෙයක් මළ කරදරයක්වෙනවාය යන අර්ථයට ය. අන්තර්ජාලය ඔස්සේ එන ඇතැම් සමාජ මාධ්‍ය ජාලාද රටට මළ ඇණයක්වෙමින් යන ආකාරය දැන් දැන් පෙනෙන්නට තිබේ. අන්තර්ජාලයට අරක්ගත් යම් යම් නො මේරූ තක්කඩි පුද්ගලයන් එකසිය ගාණටසන්නිවේදනයෙහි යෙදෙන්නේ, ‘ඉමක් කොණක් නැතිව. එසේත් නැතිනම් මෙලෝ සිහියක් නැතිව. ඒවා පරිශීලනය කරන අය ද මෙලෝ සිහියක් නැතිවඔවුන් දෙන තොරතුරු විශ්වාස කරන්නට පෙළඹී සිටිති. දැන් එයින් ජන සමාජය පුරා අර්බුදයක් හට ගෙන ඇති බව පෙනී යයි! ඊට වැඩිපුරම වගකිව යුතු වන්නේ, ‘ෆේස් බුක්නමින් ප‍්‍රචලිත සමාජ මාධ්‍ය ජාලය, ‘මෙලෝ සිහියක් නැතිවභාවිත කරන පුද්ගලයන් සහ කෙසේ හෝ අටවා ගත් වෙබ් අඩවි කෑලිඔස්සේ පිස්සු කෙළින පුද්ගලයන් ය.

අන්තර්ජාලයේ එන ෆේස් බුක්ආදී සමාජ මාධ්‍ය ජාලා යනු සදාචාරාත්මක ලෙස භාවිතා කළ යුතු කිසියම් නවීන සන්නිවේදන මෙවලමකි. එය භාවිතා කරන සෑම කෙනෙක්ම සන්නිවේදකයෙක් බවට පත්වීම, එහි ඇති සුවිශේෂත්වයයි. එය ඉතා පරිස්සමින් භාවිත කළ යුතු වරප‍්‍රසාදයක් ද වෙයි.  එහෙත් එයින් පේ‍්‍රම කරන්නටගිය ලංකාවේ සමහරු මුල දී සිය දිවි නසා ගත්හ. තවත් සමහරු කාමාතුරයන්ට බිලි වූහ. වංචා ආදියට ගොදුරු වූහ. ෆේස් බුක් බීච් පාටිවලටගොස් මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කරුවන්ට සිය සේසතම පුද කළහ. ප‍්‍රවණතාවයෙහි අලූත්ම රැල්ල, මිනිසුන් සිහිනෙන්වත් නො සිතන ආකාරයේ අසත්‍ය කාරණා (පට්ට කෙප්ප?) එළියට දමා, මුළු සමාජයම බියට සහ සන්ත‍්‍රාසයට පත්කර, අන්දමන්දකර දැමීමේ ක‍්‍රියාවලියයි. එය අමුතුම තාලේ අන්තවාදී සන්නිවේදන පිළිවෙතකි! එයින් රට තුළ මහත් කලබැගෑනි හටගනියි!
මෙයට හොඳම උදාහරණය එළඹෙන්නේ ඉකුත් (2017) ජූලි මාසයේ මුල් සතියේ ය. රාත‍්‍රී කාලයට නිවෙස්වලට එන කිසියම් පිරිසක්, රුධිර පරීක්ෂාවක් මුවාවෙන්, ‘එච්. අයි. වී.හෙවත් ඒඞ්ස් වෛරසයපතුරුවන බවත් ෆේස් බුක්ආදී සමාජ මාධ්‍ය ජාලා ඔස්සේ කියැවිණි. ආරංචිය රට පුරා වේගයෙන් පැතිර යන්නට විය. බොහෝ දෙනෙකු එය විශ්වාස කළේ මෙලෝ විචාරයක් නැතිව ය.

අන්තර්ජාලය, ජංගම දුරකතන ඇමතුම් හෝ  කෙටි පණිවුඩ ඔස්සේ ආරංචිය ලැබුණු ගමන් එය පරම සත්‍යයක් බව ඇදහූහ. ඉක්බිති තම තමන්ට හැකි හැකි පමණින් ආරංචිය බෙදා-හදා ගත්හ. ඒ තම හිතවත් අයට කරන උදව්වක් වශයෙනි. ඔවුන් කටයුතු කළේ පැරණිි කතාවක එන, ‘බෙලි ගෙඩියක් වැටීමේ ශබ්දය අසා බියවූ හාවාගේදිවිල්ල සිහිපත් කරවමිනි. ආරංචිය ලැබුණු කිසිවෙක්, කවදා, කුමන ස්ථානයක දී එවන් ලේ ගැනීමක්සිදු වූයේ ද? කියා නො විමසූහ. කවුද  ඕක කිව්වේ?’ යයි විමසූ විට ලැබුණු පිළිතුර වූයේ ෆේස්බුක් එකේ තිබුණායන්නයි! ඔහොම දෙයක් වෙලා තියෙන්නේ කොහේ ද?’ කියා විමසූ විට ද නිසි උත්තරයක් නො වීය. සියල්ල ෆේස්බුක්හෝ වෙනත් අන්තර්ජාල අඩවියක් පිට දමා, ‘ඒවායෙහි තිබුණු බවඋජාරුවෙන් පැවසූහ!

මෙයින් මරු පහරක් වැදුණේ ලංකාවේ බරවා මර්දන ව්‍යාපාරයට ය. සාමාන්‍යයෙන් බරවා රෝග පරීක්ෂාව පිණිස රුධිර සාම්පල් රැුස්කරන්නේ රාත‍්‍රී කාලයේ ය. රෝග වාහක පරපෝෂිතයා රාත‍්‍රී කාලයෙහි රුධිරයට එක්වීම ඊට හේතුවයි. රධිර සාම්පල් ගැනීමට එන්නේ ද මහජන සෞඛ්‍ය පරීක්ෂකවරුන්. අන්තිමේ දී මහජනයා ඔවුන්ට රුධිර සාම්පල් දෙන්නට ද බිය වූහ. එයින් බරවා රෝග මර්දන ක‍්‍රියාවලියේ යම් කොටසක් බිඳ වැටුණි.

සෞඛ්‍ය අමාත්‍ය රාජිත සේනාරත්න මහතාගේ උපදෙස් පරිදි, සෞඛ්‍ය සේවා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වෛද්‍ය ජයසුන්දර බණ්ඩාර මහතාට, මේ සම්බනධයෙන් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට පැමිණිලි කරන්නට ද සිදු විය! අන්තර්ජාල කට්ටියගේ සන්නිවේදනය දුරදිග ගිය තරම!

කියන්නා කෙසේ කීවත්, අසන්නා සිහි බුද්ධියෙන් ඇසිය යුතුයයන්න අපේ පැරණි කියමනකි. එහෙත් අන්තර්ජාලය ඇතුළු නවීන සන්නිවේදන විධික‍්‍රම ඔස්සේ එන තොරතුරු, කිසිදු සිහි බුද්ධියකින් තොරව, මෙලෝ විචාරයකින් තොරව භාර ගැනීම වර්තමාන ජන සමාජයේ වැඩි දෙනෙකුගේ සිරිතයි. ඔවුහු ඒවා කිසිදු ප‍්‍රශ්න කිරීමකින් තොරව විශ්වාස කරන්නට පෙළඹී සිටිති. අන්තර්ජාලය ඇතුළු නවීන සන්නිවේදන ක‍්‍රම පැතිර යාමත් සමගම මේ තත්ත්වයන් වර්ධනයවූ බවක් පෙනී යයි. ෆේස්බුක්හෝ වෙනත් නවීන සන්නිවේදන ක‍්‍රම ඔස්සේ ඇත්තමෙන්ම පට්ට කෙප්පද පැතිරෙන්නට ඉඩ ඇති බව වැඩි දෙනෙකු නො දනිති. ඔවුන් ඒවා තදින් විශ්වාස කරන්නේ එබැවිනි.

ජුනි මාසයේ මුල් සතියේ කරළියට නැගුණු ප්ලාස්ටික් සහල්පිළිබඳ සිද්ධිය ද එවැන්නකි. රාජගිරිය ප‍්‍රදේශයේ කාන්තාවක් ෆේස්බුක්ඔස්සේ කරන හෙළිදරව්වක් මගින් ප්ලාස්ටික් සහල්ආන්දෝලනය පැන නැගුණි. ඒවා ආණ්ඩුවේ ස.තො.. මගින් අලෙවි කරන බව ද කියැවිණි. අවසන ආනයනික සහල් පිළිබඳ පරීක්ෂණ පවත්වන්නට ද, ‘ප්ලාස්ටික් බව කියනසහල් තොගයක් අලෙවියෙන් ඉවත් කරගන්නට ද ආණ්ඩුවට සිදු විය. සිය කීර්ති නාමයට හානි කළැයි, දැන් ස.තො.. ද නීති ක‍්‍රියාමාර්ග ගන්නට සැරසෙමින් සිටියි. කෙසේ වෙතත්, තවම ප්ලාස්ටික් සහලක් නම් රටේ කොතැනකින් හෝ සොයා ගෙන නැත!

ප්ලාස්ටික් සහල් තොගයක් අල්ලා ගත්තේ යයි මීට මාසයකට පමණ ඉහත වාර්තා වූයේ නයිජීරියාවෙනි. එහෙත් ඒ ගැන තවම වැඩිමනත් විස්තරයක් අනාවරණයවී නැත. ලංකාවේ ද ප්ලාස්ටික් සහල් විකුණතියි ආරංචි පැතිරුණේ එයින් පසුව ය. සහල්හෝ වෙන යම් ආහාර ස්වරූපයකින් තිබුණේ හෝ වේවා, ප්ලාස්ටික් නම් මනුෂ්‍ය ආමාශයේ දිරවන්නට බැරි බව සරල කාරණයකි. ඒවා කෑ අයට උදරාබාධ නො වැළඳුණේ මන් ද? යන්න, මෙහිදී විමසිය යුතු කාරණයයි.

මෙබඳු දෙයක් හමුවූයේ නම් සන්නිවේදකයන් වෙතින් සිදුවිය යුත්තේ කුමක් ද?. මුලින්ම කළ යුත්තේ සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් සියලූ විස්තර සොයා ගැනීමයි. එම සහල් ආනයනය කළේ කුමන රටකින් ද?, එයට රජයේ අවසරය ලැබී තිබේ ද?,  මිනිස් පරිභෝජනයට සුදුසු යයි යම් බලධාරියෙක් අනුමතකර තිබේ ද සහ එබඳු සහල් කොපමණ තොගයක් ආනයනයකර ඇති ද? යන කාරණා එහි දී විමසිය යුතුව තිබේ. ඉන් පසුව කළ යුත්තේ, විෂයට සම්බන්ධ විද්වත් ප‍්‍රාමාණිිකයන්ගේ  අදහස් ද සහිතව, බලධාරීන්ට පැමිණිලි කළා දැයි ද සොයමින්, පුවත මුදා හැරීමයි. බලධාරීන් ඒ ගැන කුමක් කරන්නේ ද? යන්න ගැනත් සොයා බැලීමයි. එහෙත් බොහොමයක් අන්තර්ජාල මාධ්‍ය වෙතින් දැන් සිදු වන්නේ කිසිදු සෙවිල්ලක් බැලිල්ලක් නො කරමින් තොරතුරු මුදා හැරීමයි. මහජනයා ද සියල්ල සත්‍යයයි සිතා, ඒවා එක පයින් වැළඳ ගන්නට සූදානම් ය!
 
ඉකුත් අප‍්‍රියෙල් මාසයේ මීතොටමුල්ල කුණු කන්ද පිළිබඳ වෙනස් කාරණයක් ද මතු විය. එය ග‍්‍රැපික් නිර්මාණිත ඡායාරූපයකි. මීතොටමුල්ල කුණු කන්දේ ඡායාරූපයක්, අනුරාධපුරයේ ජේතවන දාගැබට සවි කිරීමෙන් එය නිපදවාතිබිණි. ඉන් පෙනී යන්නේ  දාගැබට කුණු පුරවා ඇති ආකාරයකි. මෙම පින්තූරය එක්තරා නවක නිළියක විසින් සිය ෆේස්බුක් ගිණුම ඔස්සේ බෙදාහැරිය බව ද කියැවිණි. ඉන් මහත් ආන්දෝලනයක් හට ගත්තේ ය. ලෝකය පිළිගත් මාධ්‍ය කලාවේදී මනුෂ්‍යයන්ගේ ආගමික කාරණා හෝ සංකේත විකෘති නො කෙරේ. එය පිළිගත් ආචාරධර්මයකි. අන්තර්ජාල සන්නිවේදකයන් බොහොම දෙනෙකුට එබඳු කාරණා වැදගත් නැති සෙයකි. ඇතැම් වෙබ් අඩවි කෑලිවල එය ඉතා හොඳ කොලාජ්නිර්මාණයක් යයි කිසිදු හිරිකිතයකින් තොරව පවසා තිබිණි.


අන්තර්ජාලයේ පෙනී සිටින සමහර ෆේස්බුක්සන්නිවේදකයන්, හැසිරෙන්නේ මහත් උදාරම් ලීලාවෙන්, වීරත්වයෙන් මෙන්ම චණ්ඩින් පරිද්දෙනි. වර්ෂ 2016 මාර්තුවේ දී මුහුදු රාජාලියෙකු පණපිටින් අල්ලා, උගේ තටු කපා, දස වද දී තිබෙනු, ඔවුන් විසින්ම ෆේස්බුකියෙහිපළකර තිබිණි. එයින් ඔවුන්ගේ ම්ලේච්ඡු ගති සොබාවගැන මුළු රටම දැන ගත්හ. පසුව ෆේස්බුකියෙහිසිටි වැදගත් මිනිසුන්ගේ උත්සාහය නිසා සිද්ධියට වගකිව යුත්තන් ගාල්ලේ, හබරාදූව පොලීසියට කොටු විය. 2016 ජූලි මාසයේ දී නකල්ස් වනයේ දඩයමේ ගිය පිරිසක් තමන්ගේ කියුම්-කෙරුම් ෆේස්බුකියෙහිසන්නිවේදනය කළහ. එයින්ම ඔවුන් පොලීසියට කොටු වූහ. මෑතක දී එක්තරා  ෆේස්බුක්ජාලයක පිරිසක් ශ‍්‍රීපාද අඩවියේ ඇඩම්ස්පීක්නාම පුවරුවලට කළුතෙල් ගැසූ බව ද ආරංචි විය. ශ‍්‍රීපාද අඩවියට සමීප පෞද්ගලික ස්ථානයක සංචාරක හෝටලයක් හෝ පල්ලියක් තනන්නට යාමේ සිද්ධියක් අරභයා 2016 වසරේ ඔක්තෝබර් මාසයේ පමණ යම් ආන්දෝලනයක් ඇති විය. ඒ ගැන විවේචන එල්ල වූයේ එක්තරා ජංගම දුරකතන සේවා සමාගමකට ය. එහි දී ෆේස්බුකියෙහිඇතැමුන්, ඔවුන් නිකුත් කළ සිම් කාඞ්පත්කඩා විසි කිරීමේ ව්‍යාපාරයක් ද ඇරඹූහ!
  

නව ඉඩම් අමාත්‍ය ගයන්ත කරුණාතිලක මහතා පිළිබඳ පින්තූරයක් ද පසුගිය දිනවල ෆේස්බුකියෙහිපට්ටා ගැසුණි. ගංවතුර ආධාර වශයෙන් දුන් කෙසෙල් ගෙඩි පාර්සලයක, ඇමතිවරයාගේ නම සහ ප‍්‍රචාරක පාඨයක් සහිත ලේබලයක් අලවා ඇති ආකාරය එහි දක්නට විය. ඇමතිවරයා මේ සම්බන්ධයෙන් පවසා තිබුණේ, තමන් කිසිදු තැනක ලේබල් සහිත ආධාර පැකට් නො බෙදූ බවයි. එය තම දේශපාලන විරුද්ධවාදීන්ගේ ක‍්‍රියාවක් බව ද ඔහු පවසා තිබිණි. ගංවතුර ගලද්දී සහ ජුනි 08-09 යන දිනවල එතැයි කියූ සුනාමියක් ගැන ද අන්තර්ජාලයේ බියජනක පුවත් පැතිරිණි.

මේවායින් පෙනෙන්නේ කුමක් ද? අන්තර්ජාලයේ හැසිරෙන (ෆේස්බුක්ඇතුළු) බොහොමයක් සන්නිවේදකයන්, ‘මෙලෝ විචාරයක් නැතිව’, වගකීම් විරහිතව වැඩ කරන බවයි. යම් ආරංචියක සත්‍යකුමක් දැයි සොයන්නේ නැතිව ඒවා පුවත් වශයෙන්බෙදාහදා ගන්නා බවයි.  එසේම  අන්තර්ජාල සන්නිවේදන මෙවලම් මඩ දේශපාලනය හෝ වෙන යම් ඕනෑම කූට අරමුණක් පිණිස භාවිත කරන්නට ද හැකි බවයි.

ගාල්ලේ නීතිඥ තුෂාර ද සිල්වා මහතා, ලංකාවේ ප‍්‍රකාශන නීතිය සහ අන්තර්ජාල නීති සම්බන්ධයෙන් දැනුමැත්තෙකි.  ඔහු පවසන අන්දමට, අදහස් ප‍්‍රකාශ කිරීම සම්බන්ධයෙන් අතීතයේ තිබුණු බලවත්ම මෙවලම මුද්‍රණ යන්ත‍්‍රයයි. ඒවා හිමි උදවිය විවිධ දෑ මුද්‍රණය කරමින් සන්නිවේදන ක්ෂේත‍්‍රයේ පුළුල් බල අධිකාරිත්වයක් ගොඩ නගා ගත්හ. දැන් ඒ බලය අන්තර්ජාලයට මාරු වෙමින් තිබේ. තුෂාර කියන හැටියට, මෙය හැම කෙනෙකුටම මුද්‍රණ යන්ත‍්‍රයක් ලැබුණාක් වැනි තත්ත්වයකි!

2016 ශ‍්‍රී ලංකා මහ බැංකු වාර්තාවේ දැක්වෙන අන්දමට, 2007 වසරේ දී ලංකාවේ අන්තර්ජාල ග‍්‍රාහකයන්ගේ සංඛ්‍යාව, 2,02,348කි. 2016 වසරේ එය, 49,20,554ක් දක්වා අධි වේගයෙන් ඉහළ ගොස් තිබේ. ඒ සමගම, අන්තර්ජාල සන්නිවේදකයන්ගේ සංඛ්‍යාව ද වේගයෙන් ඉහළ ගොස් ඇති බව පිළිගැනීමට සිදු වේ. මින් බහුතරයක් දෙනාට මාධ්‍යහෝ සන්නිවේදනයගැන නිසි අවබෝධයක් නැත. ආචාරධර්මයක් ඇත්තේම නැති තරම් ය. ඔවුන් විචාරශීලී බවක් ද නො පෙනෙයි. අන්තර්ජාල සන්නිවේදකයන් බොහොම දෙනෙකුට ඇත්තේ තාක්ෂණ හරඹය පිළිබඳ දැනීම පමණි. ඔවුන්ට ප‍්‍රවෘත්තිකරණ කලාවසම්බන්ධයෙන් මෙලෝ රහක්, මෙලෝ පරිචයක් නැති තරම් ය.

පත්තරයක්, රූපවාහිනී චැනලයක්, ගුවන්විදුලි නාලිකාවක් හෝ වගකීම් සහගත වෙබ් සහ බ්ලොග් අඩවිවලට සැගවී සිටින්නට පුළුවන්කමක් නැත. ඔවුන් සැගවී සිටින්නේ ද නැත. ඒ අය ප‍්‍රවෘත්ති මුදා හරින්නේ ද ප‍්‍රවෘත්තිකරණ කාලවේමූලධර්මයන් ගුරුකොට ගනිමිනි. ඔවුන් සම්බන්ධයෙන් නෛතික නියාමනයන් ද තිබේ.  
එහෙත් කරුමය වන්නේ, අන්තර්ජාලයේ පැතිරෙන රස්තියාදුකාරසහ අවිචාරවත්සන්නිවේදන ක‍්‍රියාවලියයි.  එහි සිටින තක්කඩි සන්නිවේදකයන්ට,  ඕනෑම තොරතුරක් වේගයෙන් මුදා හැර, සැඟවී සිටින්නට ද පුළුවන!

ඔවුන්ට රටේ පවත්නා නීති-රීති හෝ  සදාචාර ප‍්‍රමිති ආදිය අදාළ නැත. කොටින්ම, මුදා හැරෙන තොරතුර ඇත්තක් ද, නැත්තක් ද යන්න පවා අදාළ නැත! ඒවා ගැන සොයන-බලන කෙනෙක් ද නැත! එබඳු අවිචාරවත් තොරතුරු ගැන වග කියන්නට කෙනෙක් ද නැත. ඉතින් හෙට දවසේ දී සෑම අන්තර්ජාල සම්බන්ධයක් ඔස්සේම, එනම් කලබැගෑනි 49,20,554ක්වුව හට ගැනීමට ඉඩ තිබේ!

(කාටුන් අන්තර්ජාලයෙනි)


2017/06/07.