Total Pageviews

Tuesday, May 17, 2016

නීලගිරි සෑ වරුණ-05 - මහ වන මැද ආරාම සංකීර්ණයක්

නීලගිරි කන්දට පිවිසෙන ස්ථානයේ  ඉපැරණි  පියගැට පෙළ
හැඩ ඔය නිම්නයෙන් මතුවන රුහුණු-මාගම් ලකුණ

 
(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
(ඡායාරූප-ප‍්‍රෑන්ක් ද සොයිසා)

සිහිල් අරුණෝදය හැඩ ඔය නිම්නයට බැලූම් හෙලූවේ සිනා රැල්ලකින් මුවග සරසා ගත් පරිද්දෙනි. පුරාවිද්‍යා වාඩියේ ටාටා කැබ් රථය හරියටම උදේ අටේ කණිසමට අපේ නඩය නීලගිරි සෑය අබියසට ගෙනවිත් දැමුවේ ය. ගමනට පැමිණි සම්පත් සහ පාලිත, සෑය අසල දී තරුණයන් දෙදෙනෙකු අපට හඳුන්වා දුන්හ.
 
ඉන් එක් අයෙකු තරංග සංජීව ය. අනෙකා, අමිල චන්දික ප‍්‍රසන්න ය. ඔවුන් දෙදෙනාම ලාහුගල ගමේ පදිංචිකරුවන් ය.
 
‘මේ දෙන්නා අපිත් එක්ක වැඩ කරනවා. දෙන්නාටම කැලේ හොඳට පුරුදුයි’, සම්පත් පැවසුවේ ඔවුන් දෙදෙනා අපට හඳුන්වා දෙමිනි. වන මැද පිහිටි නීලගිරි කන්ද නැග එහි ඇති ලෙන් ගුහා නිරීක්ෂණය අපේ ගමනේ ඉලක්කය විය
 
අපේ නඩය කුඩා එකකි. ඊට අයත් වූයේ මම, ප‍්‍රෑන්ක්, බණ්ඩාර, සම්පත්, පාලිත සහ ගමේ තරුණයන් දෙදෙන පමණ ය. වන දෙවියන්ට කොල අත්තක් කඩා එල්ලා, අපි සෑය අසලින් වනයට පිවිසියෙමු. ඒ මොහොතේ තරංගත් අමිලත් ගසකින් අත්තක් කපා, අපට එක් පැත්තක් මැනවින් උල් කළ හැරමිටි සාදා දුන්හ. ඒ සඳහා තියුණු පොරොව කෙටි සහ ලොකු පිහියා ඔවුන් ගෙනවිත් තිබිණි. පැත්තක් හොඳින් උල් කළ හැරමිටි කුමට දැයි විමසුව ද තරුණයෝ පිළිතුරු නො දුන්හ.
 
වනය තුළ විසිරඇති මැටි බඳුන් කැබලි සහ පැරණි ගඩොළු කොටස්

‘මේ කැලේ වලස්සු ඉන්නවා. පොරවයි උල්කරපු හැරමිටියි ගෙනියන්නේ ඒකයි’, සම්පත් මට ළංවී රහසින් මෙන් කීය. එහෙත් මේ කතාව තරුණයන් දෙදෙනාට ඇසුණි!
 
‘චී මහත්තයා, ඔය වචන මේ කැලේ දි කියන්ඩ එපා. හතුරෝ ඉන්නවයි කියන්ඩ!’ එක් තරුණයෙකු අපට කීවේ ය.
වනය තුළ විසිරඇති මැටි බඳුන් කැබලි
 හැඩ ඔය නිම්නයේ වෙසෙන මිනිස්සු වනය දකින්නේ බොහොම ගොරබිරම් ලෙසිනි. ඒ නිසා ඔවුන් වනයේ දී භාවිත කරන්නේ, ගමේ සමාජයේ කතා නො කරන වෙනස් වචන මාලාවකි. විශේෂයෙන්ම, වන සතුන් හැඳින්වීම සඳහා ඔවුන් භාවිත කරන්නේ වෙනමම වචන සමූහයකි. ඒ අනුව, වනයේ දී හමුවන  දිවියා, ‘හපුවා’ ය. වන ඌරා ‘හොටබරියා’ ය. වන අලියා ‘බොටක`දා’ හෝ ‘මහ බෝලා’ ය. නැතිනම් ‘මහ එක්කෙනා’ ය. වඳුරා ‘ගස් ගෝනා’ වන අතර, මීමින්නා, ‘යකඩයා’ ය. තලගොයා ‘කෑරැස්සා’ ය. ඔවුන් වනයේ දී වලසුන් හඳුන්වන්නේ ‘හතුරා’ හෝ ‘පරියා’ යනුවෙනි. තරුණයන් දෙදෙන, කැලේ හතුරෝ ඉන්නවා යයි අපට පැවසුවේ මේ හේතුව නිසා ය. මින් ඇතැම් වචන වනාන්තර ආශ‍්‍රිත ගම්වල ජන වහරේ ද, ආදි වාසී ගම්මානවල ජන වහරේ ද එයි. කොයි හැටි වෙතත් අපි ලාහුගල තරුණයන්ගේ බසට අවනත වූයෙමු.
 

සම්පත්-වැදි චිත්‍ර ලෙන අසල

නීලගිරි සෑයේ සිට නීලගිරි කන්දට ඇති දුර, දළ වශයෙන් සැතපුම් තුනහමාරක් පමණ වේ. ඒ දුර ගමන් කළ යුත්තේ වන සතුන් ගැවසෙන, හරිහැටි වැටුණු අඩි පාරක්වත් නැති මහ වනය මැදිනි. ගමන යා යුත්තේ ද අමුතුම ක‍්‍රමයකට ය. අප ගමන ඇරඹුවේ නීලගිරි සෑයට පිටුපා ගෙන ය. එවිට ඉදිරිපස බොහෝ ඈතින් නීලගිරි කන්ද සෙන්පතියෙකු සේ ප‍්‍රතාපවත්ව නැගී සිටිනු පෙනෙයි. එහි මුදුනේ ඇති යෝධ ගල් බැම්ම ඈතට දිස් වන්නේ කඳු මුදුන වටා බැඳි තලප්පාවක් පරිද්දෙනි. සෑයට පිටුපා, කන්ද දෙස බලා ගමන් කළ විට නීලගිරි කන්දට පිවිසෙන මහා ගල් තලාව අබියසට යා හැකි ය. ආපසු එන විට කන්දට පිටුපා, ඉදිරි පස බලා ගෙන ගමන් කළ විට සෑය අබියසට පැමිණිය හැකි ය. එසේ කීව ද, අඩි පාරක් හෝ නැති මහ වනයේ ගමන කොහෙත්ම පහසු නො වන බව සම්පත්ලා පැවසූහ.
කවාකාර රේඛාවක සිටුවා ඇති ගල් පුවරු
 ‘මේ බලන්ඩ, කැලේ හැමතැනම ‘පොටරි’ කෑලි තියෙනවා’, වියැලී ගිය එක් ‘ආරක්’ (දිය කඳුරක්) අසල විසිර තිබුණු ඉපැරණි මැටි බඳුන් කැබලි අහුරක් අහුලා අපට පෙන්වමින් පාලිත අත්තනායක මහතා  කීවේ ය. 

සැබෑවකි. වන බිමෙහි මතුපිට වැටී ඇති කොල රොඩු තට්ටුව ඉවත් කළ විට මැටි බඳුන් කැබලි සහ පැරණි ගඩොළු කැබලි විසිර ඇති සැටි දක්නට ලැබේ. ඒ සමගම ගල් කණු, හතරැස් ගල්, ශෛලමය සඳකඩ පහන්, මල් ආසන බඳු ගල් පුවරු වැනි දේවල් ද ඇස ගැටේ. 

කවාකාරව සිටුවා ඇති ගල් පුවරු

‘කැලේ පුරාවට අපි දකින වෙනසක් තියෙනවා. මේ වගේ නටබුන් බහුල වීම, ඒ වෙනසයි. මේක අතීතයේ දී අති විශාල බෞද්ධ  ජනපදයක්-නගරයක් වෙන්න ඇති’, සම්පත් ගුරුසිංහ මහතා පැවසී ය.
 
වන මැද ගමන ලෙහෙසි නොවී ය. වරෙක ‘කටුව’ හෙවත් කටු පඳුරු සහිත වන බූටෑව අතරින් රිංගමින් ද, ගස් අතු අතරින් නැමී රිංගා යමින් ද, වල් ඌරන්ගේ කෙළි බිම් සහිත මඩවගුරු මග හරිමින් ද, වල් අලි ගමන් කළ  හුදෙකලා මාවත් ඔස්සේ ඇවිදිමින් ද, වියැලී ගිය දිය මං ඔස්සේ ගාටමින් ද නීලගිරි කන්ද හමුවන තුරු ගමන් කළ යුත්තේ ය.
 
අපට පියමං වන වනයෙහි ද විශේෂත්වයක් දැනුණි. වනය ඇතුළත විශාල වනස්පතීන් දක්නට නො වීම, ඒ විශේෂත්වයයි. බොහෝ කලකට ඉහත ඒවා ‘ලී මෝල්’ සොයා යැවුණු බවට සලකුණු හෙවත්, කපා හෙලූ ගස්වල මුල් කොටස් තැනින් තැන හමු විණි. ඒවා ඉවත් වූ පසුව ලොකු මහත් වුණු දහස් ගණන් කණිටු වනස්පතීහු අද මේ වනය සරසන්නාහ.
 
ගල් පුවරු සමූහය මැද පිහිටි ගල් කණු

ගමනට පැය එකහමාරක් පමණ ගත වෙද්දී, නීලගිරි කන්ද පාමුලට පැමිණීමට අපට හැකි විය. කන්ද පාමුල යයි කීවාට එය අති විශාල ගල් පර්වත සමූහයකින් සැදුම් ලත් භූමියකි. එහි අතර මැද කොටස් පවා සිහිල් වන රොදින් සජ්ජිත ය. ගල් පර්වත සමූහය ක‍්‍රමයෙන් උස්ව නැගී ගෙන ගොස් කඳු ගැටයක් බවට පත්ව ඇති සැටි දැන් අපට පෙනෙයි. ඒ උස් මුදුන නීලගිරි කන්ද ය. අප සිටි ස්ථානයේ ගල් පර්වතයට නැගීමට ගලේම කපා ඉදි කළ පැරණි පියගැට පෙළකි. එය දෙපස හාරා තිබුණු කුඩා වලවල්, අතීතයේ දී එහි අත් වැටක් හෝ පියැස්සක් පැවති බවට අපට ඉඟි කළේ ය.
 
ගල් පුවරු සමූහය මැද පිහිටි ගල් කණු

‘මෙතැනින් නැගලා උඩට ගියාම වැදි චිත‍්‍ර තියෙන ලෙන බලන්ඩ පුළුවන්’, තරංග සහ අමිල කීවෝ ය.
 
ඒ අතර, සම්පත් සහ පාලිත පර්වතයට පහළ වනයේ ඇවිදිමින් යමක් සොයන ආකාරය දැකගත හැකි විය. 

‘වැදි චිත‍්‍ර තියෙන ලෙනට යන්ඩ කලින් තව බලන්ඩ දෙයක් තියෙනවා.එතැනට යන ඉසව්වයි අපි හෙව්වේ. අපිත් එක්ක එන්ඩ’, ඔවුහු කීහ.
 
අපි ඔවුන් පසුපස වැටී, කන්දට සමාන්තරව ඇවිද ගෙන ගියෙමු. අපේ කලබලය නො ඉවසූ වඳුරු රැුළක් කෑගසමින් ඉවතට පැන ගියහ. විනාඩි විස්සක් පමණ ඇවිදගෙන ගිය අප පිවිස සිටියේ, වන මැද පිහිටි තැනිතලා භූමියකට ය.
 
‘මේ බලන්ඩ. මේ ගැන මොකද හිතෙන්නේ?’, තැනිතලා භූමියෙහි ගස් කොලන් අතර විසිර තිබුණු නටබුන් සමූහයක් පෙන්වමින් සම්පත් ඇසී ය.
තැනිතලා භූමියේ මැදට වන්නට, කවාකාරව පිහිටවූ ගල් පුවරු සමූහයකි. සාමාන්‍යයෙන් අඩි හතරක් පහක්වත් උස එබඳු පුවරු විශාල සංඛ්‍යාවක් තාප්පයක් හෝ වැටක් පරිද්දෙන් කවාකාරව සිටුවා තිබුණේ ය. 


තැනිතලාව මැද අඩි 150ක් පමණ දිගට ඒවා විහිද ඇති අයුරු අපට පෙනුණි.  ගල් පුවරුවලින් වට කළ භූමිය මැද චතුරශ‍්‍රාකාරව පිහිටවූ ගල් කණු සමූහයකි. ඉන් එක් කණුවක් අඩි පහක් වත් උස ය. ගල් කණු සිටුවා තිබුණේ ද පේලි කිහිපයකට ය. 
‘මෙතැන ගල් කණු 19ක් තියෙනවා’, පින්තූර ගැනීම පිණිස එහි ගිය ප‍්‍රෑන්ක් කෑගසා කීවේ ය. 
ගල් කණු සමූහය මැද, කෙටි ගල් කණු කිහිපයක් ද විය.
 
අපි මවිතයට පත් වීමු.
 
‘මේක මොකක් හරි සුවිශේෂ ගොඩනැගිල්ලක් බව පේනවා. මැද තියෙන ගල් කණු මොකක් හරි මණ්ඩපයක වගේ. එහි මැද ආසනයක් වගේ දෙයක්  තියෙන්න ඇති. පිටත ගල් පුවරු විශාල සංඛ්‍යාවක්  තියෙන්න ඇති. සමහර පුවරු බිමට පෙරළිලා. සමහර ඒවා පසින් වැහිලා ඇති. මේ තරම් ආරක්ෂා සහිතව, බුහුමන් සහිතව හදලා තියෙන්නේ සමහර විට ධාතු මන්දිරයක් වගේ එකක් ද කියලා සැක කරන්න වෙනවා’, තැනිතලාවේ ඇවිදින අතර සම්පතුත් පාලිතත් කිව්වෝ ය.
 
මෙතැන යම් සුවිශේෂ ගොඩනැගිල්ලක් තියෙන්න ඇති

මහ වනය මැද දැන් අප දකින්නේ, අතීතයේ පැවති මහා බෞද්ධ ආරාමික සංකීර්ණයක නටබුන් බව අපට ද පසක් විය.
 
(මතු සම්බන්ධයි)
(ඡායාරූප ලක්බිම පුවත්පත අනුග‍්‍රහයෙනි.)
2016/05/17.

Sunday, May 15, 2016

චැනල් පෝලිමේ වැට් බදු ගින්දර

චැනල් පෝලිමේ වැට් බදු ගින්දර
 

(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
මිත‍්‍රවරුණි, අපි ඉකුත් මැයි මස (2016) 05 වැනි දා සවස ආණ්ඩුවට රුපියල් 513.00ක ‘වැට් බදු’ ගෙව්වෙමු. අපට එය ගෙවන්නට සිදු වූයේ, පෞද්ගලික අංශයේ සෞඛ්‍ය සේවාවන් සඳහා සියයට 15ක වැට් බද්දක් අය කරන්නට ආණ්ඩුව ගෙන ඇති තීරණය හේතුවෙනි. රටකට බදු අවශ්‍ය බව කවුරුත් දනිති. එහෙත් පෞද්ගලික සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා වැට් බදු අය කිරීම, හරියටම එල්ලය බලා  මහජනයාගේ  හිස් මතට එල්ල කළ පොලූ පහරක් බව දැන් මගේ වැටහීමයි.
 
මැයි මස 05 වැනි දා සවස මාත්, මගේ ගාල්ලේ පෞද්ගලික රෝහලකට ගියෙමු. මගේ බිරිඳගේ යම්  අසනීප තත්ත්වයකට ප‍්‍රතිකාර පිණිස චැනල් සේවාව ඔස්සේ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයෙකුගේ පිහිට පැතීම, ගමනේ අරමුණ විය. සියයට පහළොවේ වැට් බද්දෙන් භරිතවූ චැනල් තුණ්ඩුවක් දැන් රුපියල් 1502.50කි. එහි දක්වා ඇති පරිදි, ඉන් විශේෂඥ වෛද්‍යවරයාගේ ගාස්තුව රුපියල් 950.00කි. පෞද්ගලික රෝහලේ සේවා ගාස්තුව රුපියල් 400.00කි. වැට් බද්ද රුපියල් 207.00කි.සියල්ල එක්වූ විට, චැනල් ගාස්තුව රුපියල් 1502.50කි. චැනල් වෛද්‍යවරයාගේ නිර්දේශය පරිදි මගේ බිරිඳට  
zECGZ පරීක්ෂණයක් මෙන්ම රුධිර පරීක්ෂණයක් ද කරවා ගන්නට සිදු විය.

zECGZ පරීක්ෂණයේ ගාස්තුව රුපියල් 207.00කි. ඉන් රුපියල් 27.00ක් වැට් බද්ද ය. රුධිර පරීක්ෂණ ගාස්තුව රුපියල් 2173.00.50කි. ඉන් රුපියල් 283.50ක්ම වැට් බද්ද ය. මේ අනුව එදින අපේ චැනල් ව්‍යාපෘතිය ස`දහා ගෙවන්නට සිදුවූ සම්පූර්ණ වැට් බදු මුදල රුපියල් 513.00කි!
 
වැට් බදු මුදල් එකට එකතු කළ විට මට පෙනී ගියේ, ආණ්ඩුව අපේ හිස් මතට ඉතා බිහිසුණු පොලූ පහරක් පත බා ඇති බවයි!
 
වැට් බද්ද සියයට 15ක් දක්වා ඉහළ දමමින්, ආණ්ඩුවේ අය ඉකුත් දිනවල පැවසුවේ, මුළු රටම ණය උගුලක සිරවී සිටින බැවින් මහජනතාව ද දැන් පටි තදකර ගත යුතු බවයි ඔවුන් වැට් බද්ද ඉහළ නැංවූයේ, රාජ්‍ය ආදායම් ඉහළ නංවා ගැනීමේ පියවරක් වශයෙන් බව ද කියනු ඇසිණි. වැට් බද්ද තාවකාලික බව ද ඇතැම් ඇමතිවරු කීහ. කෙසේ වෙතත් පෞද්ගලික සෞඛ්‍ය සේවාවන් සඳහා වැට් බදු පැන වීම මගින් එජයට විශාල ආදායමක් ලැබෙන  බව පැහැදිලි ය,
 
ලියුම්කරු ජීවත් වන ගාල්ල ප‍්‍රදේශය ගත් විට, මහා පරිමාණයෙන් චැනල් සේවා සපයන රාජ්‍ය නො වන රෝහල් තුනක් දැක ගත හැකි ය. ඉන් එකක් සමුපකාර රෝහලකි. අනෙක් දෙක පෞද්ගලික රෝහල් ය. ඒවාට දිනකට චැනල් රෝගීන් 1000ක් බැගින් පැමිණුනා යයි උපකල්පනය කරමු. එවිට සමස්ත රෝගීන් සංඛ්‍යාව 3000කි. එක් රෝගියෙකු ගෙන් අය කෙරුණු වැට් බදු මුදල රුපියල් 202ක් බැගින් ගතහොත්, ගාල්ලෙන් පමණක් දිනකට රජයට එකතු වන වැට් බදු ආදායම රුපියල් 6,06,000කි!
 
සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය මගින් පළ කරන, zAnnual Health Bulletin-2013වාර්තාවේ හැටියට, ලංකාවේ වෛද්‍යවරුන් වැඩිම පිරිසක් සේවය කරන්නේ කොළඹ දිස්ත‍්‍රික්කයේ ය. එය රටේ ජනගහණයෙන් පුද්ගලයන් ලක්ෂයකට, වෛද්‍යවරුන් 191 දෙනෙකි. මහනුවර දිස්ත‍්‍රික්කය සඳහා මෙම සංඛ්‍යාව පුද්ලයන් ලක්ෂයකට වෛද්‍යවරුන් 127කි. මේ අනුව, විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් ද වැඩිම පිරිසක් කොළඹට සංකේන්ද්‍රණයවී ඇති බව සිතිය හැකි ය. ඊළඟට මහනුවර ය. කොළඹ සහ මහනුවර යන නගරවල චැනල් මධ්‍යස්ථාන සහ පෞද්ගලික රෝහල් කොතෙක් ඇත් ද? එබැවින් කොළඹ සහ මහනුවර ඇතුළු විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් වැඩි වශයෙන් සිටින නගරවලින් දැන් කොපමණ මුදල් කන්දරාවක් වැට් බදු වශයෙන් රජයට එකතු වන්නේ ද? යන්න, හරියටම දන්නා කෙනෙක් නැත. කෙසේ හෝ වේවා, ඒ සියල්ල ජනතාවගේ හිස් මතට පහර දී මිරිකා, සූරා ගන්නා මුදල් බව පැහැදිලි ය.
 
රජයේ ආදායම ඉහළ තලයකට නංවා ගත යුතු බව ඇත්තකි. එහෙත් ඒ සඳහා ආණ්ඩුව ගෙන ඇති ක‍්‍රියාමාර්ගවල නො පැහැදිලි බවක් මෙන්ම, පීඩාකාරී බවක් ද දක්නට ලැබේ.
 
x    ලෝක වෙළෙඳපොළේ බොරතෙල් මිල පහත වැටුණ ද, ලංකාවේ ඉන්ධන මිල ඊට සාපේක්ෂව අඩු වූයේ නැත. ආණ්ඩුව තවමත් මහජනයාට වැඩි මිලට ඉන්ධන විකුණයි. ඉන් ලැබෙන අමතර ලාභය, ඛනිජ තෙල් සංස්ථාවේ පාඩු පියවා ගැනීමට භාවිත කරන බව ආණ්ඩුවේ පාර්ශවයෙන් කියැවිණි. තිරිඟු පිටි සම්බන්ධ කාරණය ද මීට සමාන ය.
 
   ලෝක වෙළෙඳපොළේ තිරිඟු පිටි මිල පහත වැටුණ ද, ලංකාවේ පාන් පිටි කිලෝවේ හෝ පාන් ගෙඩියේ මිල අඩු වූයේ නැත!
 
‘අලි මදිවාට හරක්’ යයි කීවා සේ, ආණ්ඩුව දැන් වැට් බද්දෙන් ද මුදල් සූරා ගනියි!
 
හෙළිදරව්වී ඇති තොරතුරු අනුව, ලංකාවේ සෞඛ්‍ය හා වෛද්‍ය සේවාවන් ගෙන් සියයට 95ක්ම සැපයෙන්නේ රාජ්‍ය අංශයෙනි. ඉතිරි සියයට 05ක කොටස, පෞද්ගලික අංශයෙනි. එසේ වුවත් රටවැසියන් ගෙන් අති විශාල කොටසක් පෞද්ගලික සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය අංශ වෙත ඇදී යති. ඉන් බහුතර පිරිස සමන්විත වන්නේ ‘චැනල් රෝගීන්’ ගෙනි.
 
රාජ්‍ය අංශයේ රෝහල් ක‍්‍රියාවලියේ දී, බාහිර හෝගීන්ට තම ගැටලූ ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් මුණගැසීම ලෙහෙසි නැත. බොහෝ විට ඔවුන් තම රෝගීන් පරීක්ෂා කරන්නේ මුල්ම වතාවේ දී පමණි. ඉන් පසුව විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් නොවන වෛද්‍යවරුන් (සාමාන්‍ය වෛද්‍යවරුන්) විසින් ප‍්‍රතිකාර මෙහෙය වනු ලැබේ. එතැන් සිට ඔවුන් තම රෝගියා විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් වෙත යොමු කරන්නේ, යම් විශේෂිත තත්ත්වයක් ඇති වුව හොත් පමණකි. එබැවින්  බාහිර රෝගීන්ට විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් මුණගැසීමට හැකි වන්නේ පෞද්ගලික අංශයේ චැනල් සේවාවේ දී ය. මේ කාරණය නිසා පෞද්ගලික අංශයේ ‘චැනල් සේවාව’, අද සමාජයට අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් බවට පත්වී තිබේ. මුදල් හත පදනම් වුව ද, දැන් එය ජනතා අවශ්‍යතාවයකි!
 
ශී‍්‍ර ලංකා මහ බැංකු වාර්තාවේ සඳහන් වන ආකාරයට, 2014 වසර නිම  වන විට රට තුළ පැවති රජයේ රෝහල් සංඛ්‍යාව 625කි. රෝහල් ඇඳන් සංඛ්‍යාව 78,243කි. ඒ වන විට රටේ ජනගහණයෙන්, සෑම 1227 දෙනෙකුටම එක් අයෙක් බැගින් රජයේ වෛද්‍යවරුන් ද සිටියහ. 2014 වසර නිම වන විට, රට තුළ තිබූ පෞද්ගලික රෝහල් සංඛ්‍යාව 221ක් විය.
 

zAnnual Health Bulletin-2013Z වාර්තාවේ සඳහන් වන අන්දමට, 2013 වසරේ රජයේ රෝහල් සහ වෛද්‍ය මධ්‍යස්ථානවලින් ප‍්‍රතිකාර ලැබූ  නේවාසික රෝගීන් සංඛ්‍යාව, මිලියන 05කට අධික ය. බාහිර රෝගීන් සංඛ්‍යාව මිලියන 53කි. මින් පෙනෙන්නේ කුමක් ද?, අපේ රටට රෝගීන් ගෙන් නම් අඩුවක් නැති බවයි.
 
ප‍්‍රතිකාර පතා රාජ්‍ය අංශයේ රෝහල් සහ වෛද්‍ය මධ්‍යස්ථානවලට ඇදී යන පිරිස ඒ තරම් විශාල නම්, පෞද්ගලික අංශයට ඇදී යන පිරිස කොපමණ දැයි සිතා ගැනීම අසිරු නැත. මහජනතාව අතර පෞද්ගලික රෝහල් සහ වෛද්‍ය මධ්‍යස්ථාන බෙහෙවින් ජනප‍්‍රියවී ඇත්තේ ‘චැනල් සේවාව’ සහ ‘සී. ටී. ස්කෑන්’, ‘එන්ජියෝ ග‍්‍රෑම්’ ආදී නවීන වෛද්‍ය පහසුකම් පහසුවෙන් සලසා ගත හැකි වීම නිසා බව නො රහසකි. මුදල් ගෙවන්නට හැකි නම්, පෞද්ගලික අංශයේ ඒවාට පෝලිම් නැත. මේ නිසා දිනපතාම ‘චැනල් සේවාව’ සහ අනෙකුත් වෛද්‍ය පහසුකම් ලබා ගැනීම සඳහා අති විශාල පිරිසක් පෞද්ගලික අංශයට ඇදී එති. එහි සේවය කරන බහුතර පිරිස ද, රාජ්‍ය අංශයේ විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් ය.
 
සමස්තයක් වශයෙන් ගත් කල, චැනල් සේවා සඳහා ඇදී එන බහුතරය කවුරුන් ද? ඔවුන් නම් මහා ධනවතුන් නො වන, සාමාන්‍ය පන්තියේ මහජනතාව ය. චැනල් සේවාවට එන බොහොම දෙනෙක් මුල් වටයේ දී විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් මුණගැසී, දෙවනුව රජයේ රෝහල්වල සායන සඳහා යොමු වීමට පුරුදුව සිටිති. යළි ඉඳහිට චැනල් සේවාවේ ගිය ද ඔවුන් ප‍්‍රතිකාර ගන්නේ රජයේ රෝහල්වලිනි. රජයේ රෝහල්වල දී රිසි සේ විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන් මුණගැසීමට අවස්ථාවක් නැතිකම, මහජනයා එබඳු පිළිවෙතකට යොමු වීමට හේතුවයි!
දැන් ‘වැට් බද්ද’ නමැති තඩි පොල්ලෙන් පතබා තිබෙන්නේ එබඳු පිළිවෙතක් ඇති සාමාන්‍ය ජනතාවගේ හිස් මතටය.
 
දැන් ගාල්ලේ චැනල් සේවාවේ මිල රුපියල් 1502.50කි. ඉන් රුපියල් 202.50ක්ම වැට් බද්ද ය. කොළඹ හෝ මහනුවර චැනල් ගාස්තු මීටත් වඩා ඉහළ මිලක් ගන්නවා වන්නට ද පුළුවන.
 
කෙසේ වෙතත් ආණ්ඩුව කියන්නේ චැනල් ගාස්තුව රුපියල් 2000කට වඩා ඉහළ දැමීම තහනම් බවයි. එහි යටි අරුත, චැනල් ගාස්තුව රුපියල් 2000ක් දක්වා ඉහළ දැමීමට තහනමක් නැති බවයි!
 
වැට් බද්දෙන් අත් වන පීඩාව, හැම දෙයකටම සිංගප්පූරුවේ ‘මවුන්ට් රෝයල්’ රෝහලට යන මැති-ඇමතිවරුන්ට හෝ ධනවත් අයට නොවේ. දුකසේ ජීවත් වන  හුදී ජන පන්තියේ මිනිසුන්ට ය!
2016/05/13.

Thursday, May 5, 2016

නීලගිරි සෑ වරුණ -03-සධාතුක රන් කරඬු හමුවේ

හැඩ ඔය නිම්නයෙන් මතුවන
රුහුණු-මාගම් ලකුණ-03
 


නීලගිරි සෑ වරුණ








ගරා වැටුණු පස් අතරින් සධාතුක රන් කරඬු හමුවේ
(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
(ඡුායාරූප-ප‍්‍රෑන්ක් ද සොයිසා)
නීලගිරි සෑය කැණීම් භූමිය හුදෙකලා මහ වන මැද පිහිටිය ද, මහා වැඩ කඳවුරක සිරි ගත්තේ ය. අප එහි ගිය දිනවල කෙරුණේ දාගැබෙහි පාදම මෙන්ම ඉපැරණි පේසා වළලූ ද, අවසාන වරට කෙරුණු ප‍්‍රතිසංස්කරණ ද හඳුනා ගැනීමේ පර්යේෂණ කැණීමයි.
 


පුරාවිද්‍යාඥයන් කියන හැටියට, පැරණි දාගැබ් සංරක්ෂණය ආවාට ගියාට කළ හැකි දෙයක් නොවේ. එය සම්පූර්ණයෙන්ම විද්‍යානුකූලව කළ යුත්තක් බව, පුරාවිද්‍යා නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ආචාර්ය නිමල් පෙරේරා මහතා නීලගිරි සෑය අබියස දී අපට කීවේ ය.
 
ආචාර්ය නිමල් පෙරේරා ඇතුලු කැණීම් නිලධාරීන් තිරස් කැපුම අසල

‘විශාලත්වයෙන් වැඩි පැරණි දාගැබ් සංරක්ෂණය කිරීම බොහොම බැරෑරුම් කටයුත්තක්. ඒක උන්හිටි ගමන් කරන්න බෑ. දැනට ක‍්‍රියාත්මක වන පුරාවිද්‍යා ජාතික ප‍්‍රතිපත්තියේ හැටියට, කිසිම පැරණි දාගැබක මුල් සැලැස්මත්, විශේෂයෙන්ම අවසන් ප‍්‍රතිසංස්කරණ අවධියත්, පැරණි පේසා වළලූත් අධ්‍යයනය කරන්නේ නැතිව, ඒවා ප‍්‍රතිසංස්කරණයට අත ගහන්න බෑ. ආවාට-ගියාට වැඩ කළොත් ඒ දාගැබ් කඩා වැටෙන්න පුළුවන්. දැන් අපි නීලගිරියේ කරගෙන යන්නේ, එහි පාදමත්, මුල් පේසාවනුත්, අවසාන ප‍්‍රතිසංස්කරණ අවධියත් සොයා ගැනීමේ කටයුත්තයි.  ඒ සඳහා අපි පර්යේෂණ කැණීමක් කරගෙන යනවා.’ ඔහු පැහැදිලි කළේ ය.
 

නීලගිරි සෑය දුටුමතින්ම අනුරාධපුරයේ ඇති වන්දනීය මහා දාගැබ් සිහිපත්කර වන සුළු බව මීට ඉහත ද පැවසුවෙමු. එසේම එය, රුහුණේ ඇති තිස්සමහාරාමයේ ‘මහාරාම දාගැබ’, ‘යඨාල වෙහෙර’, ‘සඳගිරි දාගැබ’ සහ අම්පාරේ ‘දීඝවාපී දාගැබ‘ ද බැති සිත් ඇතිව අපට සිහිපත් කරවන්නේ ද වෙයි. කිහිප පොළකින්ම ගරා වැටී, මුදුන් කොටසෙහි කැලෑ ගස් ගොමුවක්ම වැවුණු නීලගිරි සෑය, එකල දිස් වූයේ අනුරාධපුරයේ දී ඇස ගැටෙන ජේතවනය හෝ අභයගිරිය වැනි මහ දාගැබක් පරිද්දෙනි. සෑය බැඳි ගඩොළු බැම්මේ සෑහෙන කොටසක් කාලයේ සැඩ ප‍්‍රවාහයට හසු නොවී සුරැකී සිටින්නට වෙර දරනු වැන්න. අපි සෑ රදුන් පැදකුණු කළෙමු. ගල් කණු, ගලින් කළ මල් ආසන, සහ තවත් බොහෝ නටබුන් සෑ මළුව ආශ‍්‍රිතව විසිරී ඇති සැටි දුටුවෙමු. අතරමග හමුවන ශෛලමය සඳකඩ පහනක  හෝ පිය ගැටයක ගෙවී ගිය දාරයක්, වසර දෙදහසක් පමණ මුළුල්ලේ එහි ආ-ගිය බැතිමත් බොදුනුවන් පිළිබඳ නිහඬව සාක්ෂ දරනු වැන්න.
නීලගිරි සැයෙහි වපසරිය වට අඩි 628කි. ගරා වැටුණු තත්ත්වයෙන් පෙන්නුම් කරන උස අඩි 72කි. මේ වන්දනී ජාතික ස්මාරකය එකල ඈතට දිස් වූයේ වන ගොමුවෙන් සුසැදි  කුඩා කඳු ගැටයක් පරිද්දෙනි. දාගැබත්, ඒ ආශ‍්‍රිත වන භූමියත්, හැඩ ඔය නිම්නයෙන් පිබිදුණු ඉපැරණි රෝහණ රාජධානියේ අක්මුල් ලොවට හෙළිදරව් කරන්නට පේවී සිටිනු දැනෙයි.
 
ගරා වැටුණු පස්  ඉවත් කිරීමෙන් පසු

අවිධිමත් ලෙස කෙරුණු ප‍්‍රතිසංස්කරණ නිසා ඉකුත් කාලයෙහි ලංකාවේ මහා දාගැබ් දෙක තුනක්ම කඩා වැටුණි. අනුරාධපුරයේ මිරිසවැටිය සහ තිස්සමහාරාමයේ සඳගිරිය යන දාගැබ්, ඒ සඳහා ප‍්‍රකටතම නිදසුන් වෙයි. එබැවින් පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව අම්පාරේ දීඝවාපි මහා දාගැබත්, ලාහුගල නීලගිරි සෑයත් සංරක්ෂණය කරන්නේ, ජාතික පුරාවිද්‍යා ප‍්‍රතිපත්තියේ එන කොන්දේසිවලට අනුකූලව බොහොම පරිස්සමිනි. නීලගිරි සෑය 1976 වසරේ දී පමණ පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව මගින් ප‍්‍රතිසංස්කරණය කරන්නට ගියේ ය. එහෙත් එය ඉදිරියට ගෙන යන්නට හැකි නොවී ය.
 

‘ඒ කාලේ මේ වගේ කැණීමක් කරලා දාගැබ අධ්‍යයනය කරලා, ඊට පස්සේ සංරක්ෂණය කරන ක‍්‍රමයක් තිබුණේ නෑ. දැන් අපි නිවැරදිව වැඩකර ගෙන යනවා’, යයි පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ආචාර්ය සෙනරත් දිසානායක මහතා කොළඹ දී පවසා තිබිණි.
 

ඒ. එම්. හෝකාර්ට් මහතාගේ (1928) ගමනින් පසුව, නීලගිරි සෑය අරභයා සවිස්තරාත්මක සටහනක් හමු තබන්නේ පුරාවිද්‍යා චක‍්‍රවර්ති එල්ලාවල මේධානන්ද හිමියන් ය. ඒ, 1965 වසරේ දෙසැම්බරයේ දී කළ ගවේෂණයෙන් පසුව ය. 1992 වර්ෂයේ දී පළ කළ ‘උතුරු නැගෙනහිරි හෙළ බොදු උරුමය’, කෘතියෙහි උන් වහන්සේ මෙසේ සඳහන් කරති.
‘ගරා වැටී මුළුමනින්ම රූස්ස ගසින් හා ළඳු කැලයෙන් වැසී කඳු ගැටයක් සේ පෙනෙන මෙහි ප‍්‍රමාණය නිර්ණය කිරීම අපහසුය. ඉතා අපහසුවෙන් යටි වැවිල්ල මඩිමින් එය මුදුනට ගොස්, නැවත වටා ගොස් පරීක්ෂාකර බැලූවෙමි. මට පෙනුණ හැටියට සෑ ගොඩැල්ල අඩි  එකසිය තිහක් පමණ උස් වෙයි. එහි ගර්භයෙන් ඉහළ කොටස පහතට ගරා වැටී, ගර්භයට ද හානි සිදුවී තිබේ. ගර්භය නිදන් හොරුන් හාරා සම්පූර්ණයෙන් ‘පරීක්ෂාකර’ තිබේ. මේ නිසා ස්තූපයේ ගර්භයට මහත් හානි සිදුවී ඇත. එහි ගල් පලූ ඒ මේ අත දමා තිබේ. ගර්භය වසන සෙල් පුවරුව සුන්බුන් අතරින් මදක් ඉදිරියට නෙරා, ස්තූපය මත මතුවී තිබේ. කටු පඳුරු කැලය වැවී මේවා වසා ගත් බැවින්, නියම පරීක්ෂණයක් කළ නො හැකි විය. පැරණි යූප කණුවේ කොටසක් ද ඒ මත පෙරැුලී ඇත. ඡත‍්‍ර ගලේ ඇතැම් කැබලි සෑය මතත්, විශාල කොටසක් මදක් පහතටත් පෙරැුලී රැඳී තිබෙනුත් දක්නට ලැබිණි. ස්තූපයේ ගඩොළු බැම්ම තැන තැන මුල් ස්වරූපයෙන්ම ශේෂවී තිබේ. මේ ගඩොලක් දළ වශයෙන් අඩියක් පමණ දිගු ය. ලාහුගල ප‍්‍රදේශයේ ඉතා පැරණි ස්තූපවල දක්නට ලැබෙන ගඩොළු මේ හා සමාන වේ. යෙ දැනට පවතින ස්වරූපයට වට ප‍්‍රමාණය අඩි දහසක් පමණ වෙයි. ගරා වැටුණු ගඩොලින් සහ පසින් පාදම වැසී, ඒ මත ගස් වැල් වැවී තිබේ. ස්තූපය මත වැවී ඇති විශාල ගස් නිසා ගරා වැටීම නැවතුණා විය යුතු ය. ශාස්ත‍්‍රවෙල ද විශාල ස්තූප දෙකක් රූස්ස ගස් වැවී ඇති නිසා සුරැකී තිබේ. නීලගිරිය රැකගෙන ඇත්තේ වනයම විසිනැයි සිතේ. සමස්තයක් ලෙස සලකන විට, මේ ස්තූපය කොටස් දෙකකින්  නිම වූවක් බව පෙනී යයි.  ස්තූපය වටා ප‍්‍රාකාරයක් තිබූ බවට එහි බිම විසිරී ඇති ශේෂවලින් පැහැදිලි කෙරේ.  ඒ වටා ස්ථාන කිහිපයක නටබුන් ගොඩැලි වශයෙන් තිබේ. මේවායෙහි සමහරක පැරණිම යුගයට වැටෙන චාම් නිමාවෙන් යුත් ගල් කණු තිබේ. ඇතැම් විට මේවා කිසියම් ගොඩනැගිලිවලට අයත්වූ ඒවා විය හැකි ය. මෙවන් විශාල පුරා වස්තුවක් වුව ද, හෝකාර්ට් මහතාගේ ගවේෂණය හැර කිසිදු පරීක්ෂණයක් මේ තාක්කර නැත.’ (මේධානන්ද-1992)
 
සෑයෙහි දර්ශනයක්

පසුව 2011 වසරේ සිට හැඩ ඔය නිම්නයට යන මහාචාර්ය රාජ් සෝමදේවයන්ටත්, පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ සම්පත් ගුරුසිංහ, පාලිත අත්තනායක ඇතුළු කැණීම් කණ්ඩායමටත් මුණ ගැසෙන්නේ, ඊටත් වඩා විනාශයට ලක්වූ නටබුන් සමූහයකි.
‘යූප කණුවේ‘ (කොත් කැරැල්ල පිණිස භාවිත කරන පැරණි ශෛලමය නිර්මාණය) කොටස්  ගරා වැටුණු සුන්බුන් අතර තිබිලා අපිට හම්බ වුණා’,සම්පත් සහ පාලිත දුක්මුසුව කීවෝ ය.
 

පුරාවිද්‍යා නිධාරීන් සිය කැණීම් ආරම්භ කළේ, සෑයෙහි ගර්භය ගරා වැටීමෙන් රූටා ගිය පස් රැඳුණු ස්ථානයෙනි. එහිදී ඔවුන්ට සධාතුක රන් කර`ඩු දෙකක් ද, පළිඟු කරඬු දහයක්ද හමු විය. ඉන් පසුව ඔවුන් කැණීම් කළේ දාගැබෙහි පාදම සහ මුල් පේසාවන් හඳුනා ගැනීම පිණිස, එහි සිරස් කැපුමක ආකාරයෙනි. එහි දී ඔවුන්ට ගලින් නිම කළ ඉපැරණි පේසා වළළු සහිත ස්තරයක් හමුවී තිබිණි.
 
උදෑසනින්ම කැණීම් භූමියට

‘ගරා වැටිලා තියෙන්නේ අවසන් වරට පිිළිසකර කෙරුණු නිමැවුම කියලයි අපට හිතෙන්නේ. මේ ගල් පේසාවන් ඊටත් වඩා පැරණි අවධියක් පෙන්නුම් කරන බව පේනවා’ යයි සම්පත් ගුරුසිංහ මහතා කීය.

(මතු සම්බන්ධයි)
(ඡායාරූප ලක්බිම පුවත්පත අනුග‍්‍රහයෙනි.)
2016/05/06.