Total Pageviews

Thursday, December 31, 2015

2016 සුභ නව වසරක් වේවා!


සෞභාග්‍යමත් නව වසරක් වේවා!

2008 වසරේ තිස්සමහාරාමයේ, ඇතුළුපුරයේ පුරාවිද්‍යා කැණීම්වලින් සොයා ගත්, අදින් වසර 2300ක් පැරණි වී මුට්ටිය
සිව් දිගින්
පැමිණි
නො පැමිණි,
සියලූම අන්තර්ජාල සහෘදයන්ට
එළඹුණු 2016
යහපත් නව වසරක්ම වේවා!
 

-ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර සහ පවුලේ සැම.
2016/01/01.

 


වලස්පතිගේ අඩවියේ අලුත්ම ලිපි
0-එංගලන්තයේ කුමාරයෙකු වෙනුවෙන් හැදූ මිහිරිපැන්නේ පිංතාලිය
0-මාතෘ භූමියට හැබෑවටම පෙම් බැඳ නික්ම ගිය මිනිසෙක්
0-මීයාගල ජනකවි (114 වැනි ලිපිය)

මීයාගල ජනකවි


පුංචි මැණිකෙ අපි යං මීයාගලට
මීයාගල ජනකවි
(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
‘මීයාගල’ යනු සියඹලාණ්ඩුවේ සුප‍්‍රකට මුතුකණ්ඩිය ජලාශය ඉස්මත්තේ, වනගත කඳුකර ඉසව්වට අයත් පැරණි ගමකි. එකල ද (වර්ෂ 1998 දී පමණ) එය හුදෙකලා ගමක් වූ අතර, එහි යා යුතුව තිබුණේ ද අතිශයින්ම දුෂ්කර ගමනකිනි. 


සියඹලාණ්ඩුවේ සිට අම්පාරට දිවෙන මාර්ගයේ, 21 හන්දියෙන් හැරී බුද්දමට ද, එතැන් සිට කඳුකර දුෂ්කර වනගත මගක් ඔස්සේ පා ගමනින්ම කිලෝමීටර් 08ක් පමණ ද ගෙවා ‘මීයාගලට’ යා යුතු විය. ඒ ගමනේ දී දියෙහි බැස, මී ඇල් ඔයෙන් ද එතෙර විය යුතු ය. මුතුකණ්ඩිය ජලාශය බැඳ ඇත්තේ මී ඇල් ඔය හරස් කිරීමෙනි. එය හැඩ ඔයේ අතු ගංගාවකි.
 

මීයාගල, අමුතුම තාලේ ගමකි. එකල එහි වැස්සන්ගේ ප‍්‍රධාන ආහාරය වූයේ බත් නොවේ. කුරහන් ය. ඊට හේතුව, ඒ ගමේ කුඹුරු නැති වීමයි. ඉතින් ගැමියෝ කුරහන් වගාකර ගෙන බුදිති. ගම යැපෙන්නේ හේන් ගොවිතැනිනි. ගමේ ඇත්තන්ගේ සිතුම් පැතුම් ද, චාරිත‍්‍ර-වාරිත‍්‍ර ද වෙනස් ය.  ගම මැදින් වනයේ බොහෝ දුරක් ගිය විට, බිබිල-අම්පාර පාරේ යද්දී හමු වන නිල්ගල වනයට ද යා හැකි ය.
 

පරිසරවේදී බන්දුරංග කාරියවසම් මහතා, එකල ශ‍්‍රී ලංකා හරිත ව්‍යාපාරයේ ක‍්‍රියාකාරිකයෙකු වශයෙන් සියඹලාණ්ඩුව ප‍්‍රදේශයේ වැඩ කළේ ය. මාධ්‍යවේදී මොණරාගල සංජීව බණ්ඩාර මහතා ඔහුගේ සගයෙකි. මීයාගල ගම ගැන මට මුලින්ම තොරතුරු කීවෝ ඔවුහු ය. රටට නිදහස ලැබුණු කාලයේ පටන් ඒ ගමේ මිනිසුන්, මී ඇල් ඔයට පාලමක් හදා දෙන ලෙස කරන ඉල්ලීම්වලට තවම කිසිවෙකු සවන් දී නැති බවත්, ඔවුන්ට ‘කලිසම් ඇඳි අය’ පෙන්නන්නට බැරි බවත්, කිසිදු පිටස්තරයෙකුට ගම ගැන කිසිදු තොරතුරක් නො දෙන බවත් ඔවුහු මා සමග කීවෝ ය. ගමේ පැරණි උදවිය, ගමෙන් පිටතට ගොසින් ආපසු එන විට ගම් මායිමේ එක්තරා ස්ථානයක ඇති ගල් පර්වතයකට ‘ඇඳි වත ඔසවා පෙන් වීමේ’ චාරිත‍්‍රයක් පවත්වන බවත් මට දැන ගන්නට ලැබුණි. මට මහත් කුතුහලයක් ඉපදිණි. එවකට මා සේවය කළ ‘ඉරිදා ලක්බිම’ වෙනුවෙන්, 1998 වසරේ දිනක මීයාගල ගම සොයා ගියෙමි. ඔවුන් ගැන ලිපි කිහිපයක් ලියුවෙමි. වර්තමාන මීයාගල ගම කෙසේ දැයි මම නො දනිමි.
 

එවකට සියඹලාණ්ඩුවේ සිටි සංජීව බණ්ඩාර මහතා මට බොහෝ තොරතුරු සොයා දුන්නේ ය. ඒ සමග මට දී තිබුණු ‘මීයාගල ජනකවි’ රැසක්, මේ නො බෝදා පැරණි ලිපි ගොනුවකින් හමු විය. ඒවා සංජීවයන් එකල මීයාගල ගමෙන් එකතු කළ ජන කවි වේ.
සංජීවගේ අවසරය ද ඇතිව, මහජනතාවගේ රස වින්දනය පිණිස ඒවා ‘වලස්පතියට’ එක් කරන්නෙමි.
 

මීයාගල ජන කවි
මී ඇල් ඔයේ දිය ටික    වාසනාවන්
බෝගහ පිටියෙ දා ගැබ  වාසනාවන්
හතර වටේ ඇති කඳු      වාසනාවන්
ඉස්කෝලේ කලූ ලිය     වාසනාවන්

මේ පාඩුවේ මම කුරහන් කපන කොට
ඇයි මස්සිනේ ආවේ මගෙ      ඉස්සරට
හතර වරං හැම දෙවි පිහිටයි        නුඹට
අව්ව බෝයි පලයං මස්සිනෙ       ගමට

අනේ මම මාස ගාණක් දුක්            විඳලා
සෙනේ ඇතිව වැඩ කෙරුවේ ලොබ වීලා
පුංචි නෝන හිත නැති බව මට     දැනිලා
කරදර සිතින් ඉන්නේ මම සුසුම්   හෙළා

යන්න එපා මා හැර කිසි     කරුණකට
ගියොත් මරණ නියමයි අපි  දෙන්නාට
මැරෙන තුරා එක වහලක    සිටින්නට
පුංචි මැණිකෙ අපි යං           මීයාගලට

බදුලූ වෙලේ වෙල් පාරෙන් යන වතුරු
ඒ සේමයි මගේ දෑසින් යන         කඳුළු
වෙනත් පිරිමි දුටු විට මට වස      කදුරු
මුතු බණ්ඩලා දුටුවම නැලවෙයි  කඳුළු

බස්නාහිරට හොඳ දඩයම් පොළක්          ඇතී
දඩයම් පොළට යන ඇත්තෝ බොහෝ වෙතී
දස්සකමට ඒ දිවි දෙන් එතන                  ඇතී
දඩයම් කරන දිවියා තව ආවෙ               නැතී

අම්මණ්ඩියේ බෑ මට නො කියා ඉන්න
මුං මණ්ඩියේ පැලකට කීවේ      යන්න
ගෝණන්ඩියක් උයලා දුන්නේ  කන්න
අම්මණ්ඩියේ සුදු බංඩී එපා             මට

තුං තුං කිරි තුං තුං කිරි          කනත්තේ
දෙලූම් විතර තන ඇවිදින්    ළපැත්තේ
ඒවා අල්ලන්න මගෙ සිත   කැමැත්තේ
දවසක් ඉන්න දෙනවද ඔබෙ ළපැත්තේ

ඇයි මස්සිනේ උඹ ආවේ මගේ ගෙට
උඹෙ අයියා අවසර දුන්න ද      උඹට
මතු ජාතියේ බැරි  ඕවට     කඹුරන්න
--- බැසියන් මස්සිනෙ මට නිදියන්න

එන්න කීවාට ආවෙමි තිගේ          ගෙට
කන්න කීවාට කෑවෙමි බුලත්          විට
ඉන්න කීවාට ඉන්නම් යහන           පිට
ආයෙත් නේමි පර වේසියෙ තිගේ ගෙට


දෙලූම් විතර තන එන පුංචි           වයසට
බැලූම් බෝල සතු පිරිමින්  දකින      විට
ඇලෙන් ඉඳල රති කෙළි පහස දෙන  විට
පුළුන් රැලක බර නැත පුරුදු වෙන     විට

එගොඩ ගොඬේ ඉඳ බෙයියන් අඹන    නගා
මෙගොඩ ගොඬේ ඉඳ බෙයියන් අඹන  නගා
ඇඳි සේලේ් බොල් පින්නෙන් තෙමුණි නගා
කුරුණෑගලට යන්නට පාර කියන්       නගා

එගොඩ ගොඬේ ඉඳ බෙයියන් ඇඹුත්      නැතී
මෙගොඩ ගොඩේ ඉඳ බෙයියන් ඇඹුත්    නැතී
ඇඳි සේලේ බොල් පින්නෙන් තෙමුණෙ නැතී
කුරුණෑගලට යන්නට පාර මෙහි            නැතී

අතක වළලූ අත ලාලා සිටිය        නගා
නෙතක අඳුන් තෙල් ගාලා සිටිය  නගා
රත්නවල්ලිකඩ ඇඳලා සිටිය       නගා
කිරිනැලියේ බොල සිටියේ කයේ නගා

අතක වළලූ අත ලෑවෙත් නුඹේ        නගා
නෙතක අඳුන් තෙල් ගෑවෙත් නුඹේ නගා
රත්නවල්ලිකඩ ඇන්දෙත් නුඹේ      නගා
කිරිනැලියේ බොල සිටියේ නුඹේ    නගා
 

අතක වළලූ අත ලාලා ගෙට       පලයන්
නෙතක අඳුන් තෙල් ගාලා ගෙට පලයන්
රත්නවල්ලිකඩ ඇඳලා ගෙට      පලයන්
දුවේ නුඹේ අයියට ඇයි             කියාපන්

අතක වළලූ අත ලාලා       උනින්දා
නෙතක අදුන් තෙල් ගාලා උනින්දා
රත්නවල්ලිකඩ ඇඳලා     උනින්දා
අම්මේ උඹට මම යේලිය  උනින්දා

2015412/20.


Friday, December 25, 2015

මාතෘ භූමියට හැබෑවටම පෙම් බැඳ නික්ම ගිය මිනිසෙක්

මාතෘ භූමියට හැබෑවටම පෙම් බැඳ නික්ම ගිය මිනිසෙක්
මහාචාර්ය පී. ඩබ්ලිව්. විතානගේ මහතා පිළිබඳ 
ලෙන්ගතු සමරු සටහනක්
 





(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
නාය යාම්, ගිලා බැසීම් හෝ පස් කඳු කඩා වැටීම්වලට අදාළ සුවිසල් කඳුකර භූමි දර්ශන, ගෙදර සාලයේ ලියන මේසය මතට ගෙන ඒම සම්බන්ධයෙන්, මහාචාර්ය පියදාස විතානගේ සූරීන්ට තිබුණේ කදිම පරිචයකි!
 
‘වර්ෂාව ඇවිල්ලා පොළොව තෙතබරි වෙනවා. ඒක දරා ගන්න බැරි වුණාම බොස්, කඳු බැවුම්වල තියෙන පස් ස්තර පදාස පිටින් පහළට රූටා යනවා’, ඔහු විස්තර කරන්නේ පින්තූර ඇලවූ සුදු බි‍්‍රස්ටල් බෝඞ් දෙක තුනක්ම මේසය මත දිග හරිමිනි.
 
බි‍්‍රස්ටල් බෝඞ් පුරාවට යම් රටාවකට ඇලවූ වර්ණ පින්තූර විශාල සංඛ්‍යාවකි. ඉන් කිසියම් කඳුකර දර්ශනයක් අතිශයින්ම පුළුල් කෝණයකින් අපේ ඇස් හමුවේ දිග හැරෙයි.
 
‘මේ තියෙන්නෙ කැටයාපතන නාය යාම!’
 
බි‍්‍රස්ටල් බෝඞ් මත මැවුණු කඳුකර දර්ශනයේ යම්කිසි කොටසක් මට පෙන්වමින් ඔහු කියයි. එහි කඳුකර භූමිය මෙන්ම පස් කන්ද ගලා ගෙන නාය යාම හට ගත් ආකාරයත් මැනවින් චිත‍්‍රණය වී තිබේ. ඔහුගේ ලියන මේසය අවට එබඳු බි‍්‍රස්ටල් බෝඩ් රෝල් ගණනාවකි. ඒ හැම එකකම ලංකාවේ කොතැනක හෝ කඳුකර භූමි දර්ශනයක් ඇතුළත් ය! එය හරියට මුළු ලංකාවේම කඳුකර භූමි දර්ශන, ගෙදර සාලයට ගෙනාවාක් වැන්න.
 
‘මේ වැඬේට හරියට මහන්සි වෙන්ඩ වෙනවා ඇති නේ ද? සර්’, මම අසමි.
 
‘මහන්සි නොවී වැඩක් කරන්න පුළුවන් ද බොස්? මේක පුරුදුකර ගත්තාම හරිම සරලයි. සීන් එකේ එක පැත්තක ඉඳන් පේ‍්‍රම් එකින් එකට මාජින් තියා ගෙන පින්තූර ටික ගන්නවා. එතකොට අර මුළු දර්ශනයම වයිඩ් ඈන්ගල් එකකින් එනවා’, පිළිතුරු දෙයි. අද මෙන් ‘පොටෝ ෂෝප්’ මෘදුකාංග තනා නො තිබුණු ඒ කාලයේ, එය අනර්ඝෙ ඡායාරූප පාඩමකි.
 
එකල මුළු රටම පාහේ නම ඇසූ පමණින්ම ඔහු හඳුනති. ප‍්‍රකට භූ විද්‍යාඥයෙකු වූ හෙතෙම මහාචාර්ය පී. ඩබ්ලිව්. විතානගේ මහතා ය. අතිශයින්ම චාම් සරල මිනිසෙකු වූ එතුමා භූ විද්‍යාඥයෙකු වශයෙන් පතළව සිටියේ ලංකාවේ පමණක් නොවේ. ඔහු එතෙර රටවල ද මහත් ප‍්‍රසිද්ධියක් ලැබූවෙකි. විතානගේ මහතාගේ විෂය, අප කවුරුත් පය ගසා ගෙන සිටින මහ පොළොව ය. එහි ඇති වන භූමි කම්පා, භූ පැලූම්, නාය යාම්, ගිලා බැසීම්, පස් කඩා වැටීම්, ගිනි කඳු පිපිරීම්, මෙන්ම පොළෝ අභ්‍යන්තරයේ හට ගන්නා විවිධාකාර සංසිද්ධීන් ඔහුගේ විෂය පථයයි. ඔහු නිරන්තරයෙන්ම කතා කරන්නේ ද ඒ ගැන ය. ශ‍්‍රී ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාලයක, මුල් වරට භූ විද්‍යා පීඨයක් ආරම්භ කරන්නට පුරෝගාමී වූයේ ඔහු ය. රැකියාවෙන් ඉසිඹුලෑව ද,  මියයන තුරුම ඔහු මහ පොළොව ගැන උගන්වනු පිණිස සරසවි ගියේ ය!
 



දහස් ගණනක් සරසවි සිසුන්ට භූ විද්‍යා ගුරුතුමෙකු වූ එතුමෝ, අංකුර මාධ්‍යවේදියෙකු වූ මගේ ද ඇදුරු තුමෙකි. පාසැල් සමයේ ‘සමාජ අධ්‍යයනය’ විෂය තුළින් පමණක් භූ විද්‍යා කරුණු ඇබින්දක් ඉගෙන ගෙන සිටි මට, මහ පොළොව කියා දුන්නෝ එතුමෝ ය. එබැවින් මෙහි සටහන් කෙරෙන අතීත මතකයන් දිග හරින්නේ මහත් ගෞරවයෙනි.
 
එය මා ‘ලංකාදීපයේ’ සේවයට බැඳුණු 1990 දශකයේ මුල් භාගයයි. අප කර්තෘ මණ්ඩලයේ ජ්‍යෙෂ්ඨයෙකු වූ නිමල් සමරසිංහයන් දිනක් මට අපූරු වැඩක් පවරා දුන්නේ ය.
 
‘මල්ලී, මේක මම දාගත්තු වැඩක්. ඒත් මට යන්ඩ වෙන්නෙ නෑ. හදිසියේ ගමේ (ඉමදුවට නුදුරු කනංකේ) යන්ඩ වෙලා තියෙනවා. ඔයා නුවර ගිහිල්ලා ප්‍රොපෙසර් විතානගේ හම්බවෙන්ඩ. මම සේරම කියලයි තියෙන්නෙ. කතා කරන්ඩ තියෙන්නේ නියඟ කාලෙට ජල සම්පත් සොයා ගන්න හැටි. ප්‍රොපෙසර් කතාකර ගෙන යයි. ඔයා ප‍්‍රශ්න අහන්ඩ. හරි හොඳ කෙනෙක්. උදේ ටේ‍්‍රන් එකේ ගිහිල්ලා, හවසට කොළඹ එන්ඩ පුළුවන්’, ‘නිමල් අයියා’ කීය.
 
මම ‘හා’ කීවෙමි.
 
එදිනෙදා හමුවන විවිධ ප‍්‍රවෘත්ති වාර්තා කළ ද, නිමල් අයියා යම් යම් විද්‍යාත්මක සහ පාරිසරික කාරණා සම්බන්ධයෙන් ද උනන්දුවක් දැක්වූ කෙනෙකි. ඔහු එකල විවිධ ක්ෂේත‍්‍රවල විද්වතුන් විශාල පිරිසක් සමග ද සබඳතා ගොඩ නගා ගෙන සිටියේ ය. ඒ වන විට මම, මහාචාර්ය පී. ඩබ්ලිව්. විතානගේ මහතා දැන හැඳින සිටියේ නමින් පමණකි. ඔහු සමග සාකච්ඡාකර නිමල් අයියා ‘ලංකාදීපයට’ ලියූ ලිපි කාගේත් සිත් ගත්තේ ය. එබැවින් මට ද ඒ ගැන ඇල්මක් ඇති විය.
 
නියමිත දිනයේ උදේ පාන්දරින්ම කොළඹින් පිටත්ව මහනුවර ගිය මට, මහාචාර්යවරයා මුණ ගැසුණේ තල්වත්තේ පිහිටි ඔහුගේ මනරම් නිවසේ දී ය. දළදා මාළිගයට මදක් නුදුරින්, මහියංගණ පාරේ, තල්වත්තේ පිහිටි එය නම්කර තිබුණේ ‘බ්ලූ ස්ටාර්’ යනුවෙනි.
 
නිවසට ගොඩ වූ සැණින් මහාචාර්යවරයා මා පිළිගත්තේ බොහොම ලෙන්ගතුව ය.
 
‘නිමල් මට විස්තරේ කිව්වා. ප‍්‍රශ්නයක් නෑ. අපි කතා කරමු බොස්’ හෙතෙම සුහදව පැවසී ය.
 
ඔහුගේ නිහතමානී ස්වරූපය මට මහත් පුදුමයක් ඇති කළේ ය!
 
ප‍්‍රධාන පාරෙන් මදක් ඉහළට දිවෙන කුඩා මාවතක කෙළවර වූ බ්ලූ ස්ටාර්, කලකට ඉහත අලංකාර සංචාරක හෝටලයකි. එය එකල, මහාචාර්යවරයාගේ එකම පුතණුවන් විසින් පවත්වා ගෙන ගිය ව්‍යාපාරයක් විය. ඔහු  ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ පදිංචියට ගොස් සිටි බැවින් ඒ වන විට සංචාරක හෝටලය වැසී තිබිණි. එහෙත් මහාචාර්යවරයාගේ නිවසත්, කබානා ඇතුළු හෝටල් ගොඩනැගිලිත් එලෙසම දක්නට ලැබිණි. දැන් එහි ජීවත් වන්නේ මහාචාර්ය විතානගේ මහතා පමණි. මහාචාර්යවරයාගේ බිරිඳ ද වෙසෙන්නේ  ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ වෙසෙන සිය පුතු ළඟ ය. දහවලට පැමිණෙන වයස්ගත සේවිකාවක් නිවසෙහි අහාර පිසීම් ආදිය කළ අතර, පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ රියදුරෙකු ද සිටිනු පෙනුණි. 

පත්තරය වෙනුවෙන් කරන කතාබහට පෙර, භූ විද්‍යා විෂය සම්බන්ධයෙන් මා සතු දැනුම කොතෙක් දැයි පිරික්සීමට ද මහාචාර්යවරයා  අමතක නො කළේ ය. ඇත්තටම සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයට ඉගෙන ගත් යමක් විනා, අන් කිසිදු භූ විද්‍යාවක් මා දැන සිටියේ නැත. මම බියෙන් බියෙන් ඒ බව ඔහුට කීවෙමි. එවිට ඔහු කියා සිටියේ මගේ දැනුම් මට්ටම ගැන අවබෝධයෙන් සිටීම, සම්මුඛ සාකච්ඡාව නිවැරදිවකර ගැනීමට රුකුලක් වන බවයි. ‘ගණන් ගන්න එපා අයිසේ, මම කියා දෙන්නම්’ මගේ වික්ෂිප්තය තේරුම් ගත් ඔහු හිනැහෙමින් පැවසී ය.
 
මහාචාර්යවරයාගේ නිවස පුළුල් සාලයකින් යුත් ගෘහයකි. එහි මුළු වපසරියම වෙන් වී තිබුණේ භූ විද්‍යාව වෙනුවෙනි! ගල් ගොඩවල්, ලී පෙට්ටිවල දැමූ පස් ගොඩවල්, විශාල ප‍්‍රමාණයේ තිරුවානා ගල්, කහඳ ගල්, ආදී විවිධ ද්‍රව්‍ය රැසක්ම සාලයෙහි ගොඩ ගසා තිබිණි. ඒ සමගම බි‍්‍රස්ටල් බෝඞ් රෝල් රාශියක් ද විය. එය මට නම් මහත් අමුත්තක් ගෙන දුන් දර්ශනයක් වූයේ ය. සාමාන්‍යයෙන් අපේ නිවෙස්වල නම් ගෙදර සාලයේ තබන්නේ පුටු සෙටි, කැබිනට් අල්මාරි, විසිතුරු බඩු, සෝපා ආදියයි. එහෙත් ඔහුගේ නිවසෙහි ඒවා පසෙකටකර, ගල් ගොඩවල් තැන්පත්කර තිබිණි. මහාචාර්යවරයාගේ ලියන මේසය මත පවා තිරිවානා ගල් ගොඩක් විය. එක් කුඩා මේසයක පොත්පත් කන්දරාවක්ම දක්නට ලැබිණි.
 
සියල්ලෙහිම අරුත මට වැටහුණේ ටික වේලාවකට පසුව ය. ඒ ඔහු සිය ආකර්ෂණීය වාග් චාතුර්්‍යයයෙන් මා මන්මත් කොට, මා ද කැටුව මහ පොළොව ඇතුළෙන් චාරිකා කරද්දී ය! ඉතා ගැඹුරු භූ විද්‍යාත්මක කාරණා, අතිශය සරල සිංහලෙන් විස්තර කරමින් ඔහු ‘ලංකාදීපයට’ දුන් සාකච්ඡුාව බෙහෙවින් විචිත‍්‍රවත් විය. මතු පිටින් මනුෂ්‍ය වාසයට මෙන්ම, ගහ කොළ-සතා සීපාවාට ද මනරම් ලැගුම් සහ ජලය, ආහාර ආදිය පිණිස වූ කාරුණික මහ පොළොව, ඇතුළතින් ද කොතරම් විභූතිමත් ද යන්න එයින් මට පසක් විණි! නිවසෙහි රැුස්  කළ සෑම ගල් ගොඩකටම, සෑම පස් ගොඩකටම, කුමක් හෝ අතිශයින්ම විද්‍යාත්මක, භූ ගර්භීය කාරණාවක් ගැට ගැසී තිබුණේ ය!

ප‍්‍රථම හමු වීමෙන් පසුව එතුමාත් මාත් අතර ගොඩ නැගුණේ කදිම මිත‍්‍ර සන්ථවයකි. ඔහු සමග සාකච්ඡාකර සැකසූ පළමු විශේෂාංග ලිපිය ‘ඉරිදා ලංකාදීපයේ පළ වීමෙන් පසුව, එවන් තවත් ලිපි ලියන්නැයි මාගේ ප‍්‍රධානීහු කීහ. එබැවින් අපි දුරකතනයෙන් නිතර නිතර කතාබහ කළෙමු. තල්වත්තේ, බ්ලූ ස්ටාර් නිවසේ දී ද හමු වූයෙමු. ටික කලක් යන විට, මහාචාර්යවරයා  බෙහෙවින් කුළුපග වැඩිහිටි මිතුරෙකු බවට පත් විය. මා වන් කුඩා මාධ්‍යකාරයෙකු එලෙසින් ඇසුරු කිරීමට තරම් එතුමෝ පුළුල් නිහතමානිත්වයකින් සිටීම, පුදුම එළවන සුළු විය.
 
කොළඹ සිට එන සමහර දිනක මා ප‍්‍රමාද නම්, ඔහු සිය රියදුරා සමග මෝටර් රථය මහනුවර දුම්රිය පොළට එවයි. තවත් ඇතැම් දිනයක, ආපසු යන මා දුම්රිය පොළට ඇරලවයි. බොහෝ දිනවල පත්තරයට කෙරුණු සම්මුඛ සාකච්ඡා, ලැබෙන්නේ ද අමුතු විදිහකට ය. මුලින්ම ඔහුගේ ‘බීර’ සංග‍්‍රහයකි. ඊළඟට රාත‍්‍රී ආහාර ය. ඉනික්බිති, අලූයම දෙක-තුන පමණ වන තුරු ඔහු ලංකාවේ භූ විද්‍යා කාරණා කතා කරයි. මම ප‍්‍රශ්න අසමි. එතුමෝ පිළිතුරු දෙති. ඒ අතරතුර, මගේ සටහන් දෙස ද විපරම් කරමින් යම් දෝෂයක් වෙතොත් නිවැරදි කරවති. ලංකාවේ වන නාය යාම්, භූමි කම්පා, කඳුකර ජලාශ, හා භූ පැලූම්, උණු දිය උල්පත්, කොත්මලේ නාය යාම්, එල් නීනෝ නියඟ තත්ත්වය ආදී ඵූ විද්‍යාව සම්බන්ධ බොහෝ කාරණා, අපේ සාකච්ඡාවලට තේමා විය. ඔහු ඒවා විස්තර කරන ආකාරයට නිදිමතක් ද නො දැනෙයි. පින්තූර ඇලවූ බි‍්‍රස්ටල් බෝඞ් පෙරළමින් ඇතැම්  කාරණා විස්තරකර දෙයි.
 
කොත්මලේ ජලාශය ආශ‍්‍රිතව ඇති කොත්මලේ, තිස්පනේ, කඩදොර, කොත්තුණුගොඩ, නියංගන්දොර ආදී ප‍්‍රදේශ, අතීතයේ පටන්ම නාය යාම් සහ පොළොව ගිලා බැසීම් සඳහා ප‍්‍රසිද්ධ ය. වරක් ‘ඉරිදා ලංකාදීපයට’ විශේෂාංග ලිපියක් ලිවීම සඳහා මම එහි චාරිකා කළෙමි. එහි දී බෑවුම් සහිත පෙදෙසක ඇවිදිමින් සිටි අපට, එක් වරම හුරු පුරුදු රුවක් දිස් විය. කැන්වස් තොප්පියක් පැළඳ, සැහැල්ලූ උඩුකය ඇඳුමකින් සැරසුණු තැනැත්තෙක්, තවත් පිරිසක් ද සමග සැරිසරනු ඒ දර්ශනයයි. හේ මහාචාර්ය විතානගේ සූරීන් ය!
 
‘ආ මේ ක‍්‍රිෂ්ණනේ!’ 
මහාචාර්යවරයා මා පිළිගත්තේ ඉතා කුළුපගව ය.
‘මං මේ ළමයිත් එක්ක ෆීල්ඞ් විසිට් එකකට ආවා’, ඔහු පැවසී ය. ඔහු සමග සිටි පිරිවර, පේරාදෙණිය සරසවියේ භූ විද්‍යාව හදාරන සිසු සිසුවියන් ය.
 
මහාචාර්ය විතානගේ මහතා සරසවි ඇදුරුකම කරන අතරතුර, රජයේ විවිධ සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිවලට ද උපදේශක දායකත්වය දුන්නේ ය. එසේම ඉදි කිරීම් ක්ෂේත‍්‍රයෙහි ඇතැම් ගවේෂණ සඳහා ද එක් විය. එවන් බාහිර වැඩවල දී සහායකයන් ලෙස එක්කර ගත්තේ තම සිසු කැලයි. ව්‍යාපෘතියෙන් ලැබෙන දීමනා මුදලින්, තම සිසුන්ට ද මුදලක් දීම ඔහුගේ සිරිත විය.
 
දිනක් සවස් කාලයේ දුරකතන ඇමතුමක් දෙමින් මහාචාර්යවරයා පැවසුවේ, හෙට දිනයේ මාත් නිමල් අයියාත් දැකීමට ‘ලංකාදීපයට’ එන බවයි. තමන් යම් කටයුත්තකට කොළඹ එන බවත්, ඒ අතර අප බලන්නට ද එන බවත් ඔහු කීවේ ය.
 
කියූ ලෙසම ඔහු පසුවදා දහවල් කාලයේ ලංකාදීපයට ආවේ ය. නිමල් අයියාත් මමත් ඔහු පිළිගෙන, ලංකාදීප ප‍්‍රධාන කර්තෘ සිරි රණසිංහ මහතා හමුවට ද කැඳවා ගෙන ගියෙමු. ‘මේ ගොල්ලෝ හොඳට ලියනවා’ යයි ඔහු අපට ප‍්‍රශංසාවක් ද එක් කළේ ය.
 
මහාචාර්ය පී. ඩබ්ලිව්. විතානගේ යයි රටට පතළ වුව ද, ඔහුගේ සම්පූර්ණ නාමය, පියදාස විජේරත්න විතානගේ ය. 1921 වසරේ උපත ලැබූ ඔහු පාසැල් අධයාපනය ලැබුවේ,  ගැටියමුල්ල රජයේ සිංහල පාසැල සහ කොළඹ නාලන්දා යන විද්‍යාලවලිනි. ඉන් පසුව ඔහු වර්ෂ 1941 දී කොළඹ යුනුවර්සිටි කොලීජියට ඇතුළු විය. ඉන් භූගෝල විද්‍යාව පිළිබ`ද බී. ඒ. විශේෂ උපාධිය ලබා ගත්තේ ය. පසුව ඔහු ඇමරිකාවේ චිකාගෝ විශ්වවිද්‍යාලයෙන්, භූ විද්‍යාව හැදෑරූ අතර, වර්ෂ 1957 දී එයින් පී. එච්. ඞී. උපාධිය (ආචාර්ය උපාධිය) ලැබී ය. මහාචාර්ය විතානගේ මහතා, කොළඹ යුනුවර්සිටි කොලීජියේ ද, ලංකාවේ භූ විද්‍යා සමීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ ද, ඇමරිකාවේ ඉලිනොයිස් විශ්වවිද්‍යාලයේ ද සේවයකර තිබේ. වර්ෂ 1960 වසරේ දී පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ සේවයට ගිය ඒ මහතා, ලංකාවේ පළමුවරට එහි භූ විද්‍යා පීඨයක් ආරම්භ කළේ ය. එතැන් පටන් පර්යේෂණ කිරීමත්, සිසුන්ට ඉගැන්වීමත් ඔහුගේ ජීවන තේමාව බවට පත් විය.
 
විතානගේ සූරීන් කළ පර්යේෂණ ද බොහොමයකි. ඉන් බොහොමයක් ලංකාවේ ධරණිතලය සම්බන්ධයෙන් අතිශය බරපතල සොයා ගැනීම් ය. ලංකා භූමි ප්ලේටය, භූ පැලූම් එස්සේ ඉන්දීය ප්ලේටයෙන් වෙන්ව ගිනිකොණ දෙසට පාවී යාම, ලංකාවේ භූ පැලූම් සංසිද්ධීන් සහ භූ කම්පන නිසා නිසා කඳුකර ජලාශවලට ඇති විය හැකි බලපෑම්, ආදී කාරණා රැසක්ම ඒ අතර වෙයි.  විශේෂයෙන්ම 1990 දශකයේ දී රටේ භූමිය සම්බන්ධයෙන් කුමක් වුවත්, ආණ්ඩුව මෙනම ජනමාධ්‍ය ද කරුණු විමසුවේ විතානගේ සූරීන් ගෙනි. දිවා-රෑ නො බලමින් ඒ සෑම දෙයකටම උත්තර දීමට හෝ කරුණු පැහැදිලිකර දීමට ඔහු සැදී පැහැදී සිටියේ ය.
 
දියතලාවේ ලංකාදීප ප‍්‍රවෘත්ති ලේඛකයා වූ ආනන්ද හපුගොඩ මහතා, වරක් ඒ ප‍්‍රදේශයේ හට ගත් ජන නො සන්සුන්තාවයක් ගැන හදිසි පුවතක් ලංකාදීපයට දැනුම් දුන්නේ ය. පොළොවෙන් ගින්නක් මතුව ඇති බැවින්, එය ගිනි කන්දක් කියා මහජනතාව බියටත් නො සන්සුන්තාවයටත්  පත්ව සිටින බව ඉන් කියැවිණි. ඒ සමගම මහනුවර නගරයේ යම් කලබැගෑනියක් ගැන ද කොළඹට ආරංචි විය. ඉන් පැවසුණේ, නාඳුනන පිරිසක් හදිසියේම පැමිණ මහාචාර්ය පී. ඩබ්ලිව්. විතානගේ මහතා පැහැරගෙන ගොස් ඇති බවයි. ඔහුගේ තල්වත්ත බ්ලූස්ටාර් නිවසේ සේවිකාව පවා දැන සිටියේ, ‘කට්ටියක් ආවා, සර් ඒ අයත් එක්ක ගියා’ යන්න පමණකි. ටික වේලාවකට පසුව ආනන්ද හපුගොඩ දුරකතනයෙන් කීවේ, ‘ගිනි කන්ද’ පරීක්ෂා කරන්නට පේරාදෙණියේ මහාචාර්යවරයෙක් හෙලිකොප්ටරයකින් දියතලාවට පැමිණ ඇති බවයි!
 
ඔහු මහාචාර්ය විතානගේ මහතා ය. මහාචාර්යවරයා එහි පැමිණ තිබුණේ, එවකට ජනාධිපතිවරයා වූ රණසිංහ පේ‍්‍රමදාස මහතාගේ ඉල්ලීමෙනි. ගිනි ගත් පොළාව පරීක්ෂා කළ මහාචාර්යවරයා පැවසුවේ එය ගිනි කන්දක් නොව, පොළොව යට ඇති යම් කාබනික තට්ටුවකට ගිනි ඇවිලීමෙන් හට ගත් තත්ත්වයක් බවයි. ගිනිකඳු කලබලය අවසන් විය. රාත‍්‍රියේ බ්ලූස්ටාර් නිවසට කතා කළ මට එබඳු ගිනි ඇවිලීම් ඇති විය හැකි ආකාරය ගැන විශාල විස්තරයක් අසා ගත හැකි විණි.
 
ලංකාවේ මෙතෙක් හට ගත් විශාලතම නාය යාම වාර්තා වූයේ 1997 වසරේ ය. එය, කොළඹ-බදුලූ පාරේ බෙරගල හන්දියට තරමක් දුරින් නාකැටියේ හට ගත් ‘කොස්ලන්ද නාය යාමයි’. ලියුම්කරු එවකට සේවය කළේ ‘ඉරිදා ලක්බිම’ පුවත්පතේ ය. නාය යාම ගැන කළ විමසුමේ දී, මහාචාර්යවරයා එහි විද්‍යාත්මක පැත්ත ගැන කරුණු පැහැදිලි කළේ, කඳුකරයේ ඇති අවදානම පිළිබඳව ද විස්තර කරමිනි. මහා ජලාශ ගණනාවක්ම රටේ මධ්‍යම කඳුකරයෙහි ඉදිකර ඇති බැවින්, භූමි කම්පාවලින් පරිස්සම් විය යුතු බව ද ඔහු පැවසී ය. කඳුකර ජලාශ ආශ‍්‍රිතව භූ කම්පන මාන සවිකර, නිරන්තරව පරීක්ෂා කළ යුතු බව ද ඔහු නිතර අවධාරණය කළේ ය.
 
මහාචාර්යවරයා අවස්ථා ගණනාවකම ලංකාවේ කෙරුණු මහා පරිමාණ ජලාශ ව්‍යාපාරවලට සිය උපදේශක දායකත්වය දුන්නේ ය. කාසල්රී, මස්කෙළි  ඔය, මහවැලි ආදී ව්‍යාපාර ඒ අතර වෙයි. ‘සමනල වැව’ ව්‍යාපාරය දෝෂ සහිත බව ඔහු කියා සිටියේ, එහි ජල කාන්දුව ඇති වන්නට ද කලිනි. තම නිවසට නුදුරින් පිහිටි වික්ටෝරියා ජලාශ බැම්මේ, කිඹුලන්තොට ප‍්‍රදේශයේ විශාල භූ පැල්මක් ඇති බැවින් අවදානම් සහගත බව ඔහු කීවේ ය. ලංකාවේ ප‍්‍රථම භූගත ජලවිදුලි බලාගාරය ඉදි වූයේ ‘කොත්මලේ’ ය. ඉදි කිරීම් අතරතුර වරක් එහි භූගත උමගක් තුළ හදිසි නායයාමක් ඇති විය. ඉන් විශාල කලබැගෑනියක් ද හට ගත්තේ ය. ඉදි කිරීම් වැඩ ද කරන්නට නො හැකි තත්ත්වයට පත් විය. උමං කැණීම්වල යෙදී සිටි ජාත්‍යන්තර සමාගම එහි දී උපදෙස් ගත්තේ, මහාචාර්ය පී. ඩබ්ලිව්. විතානගේ  සහ කොන්ක‍්‍රීට් නිර්මිත පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර තලයේ විශේෂඥයෙකු වූ මහාචාර්ය කේ. එන්. කුලසිංහ (කොන්ක‍්‍රීට් කුලසිංහ) යන විද්වතුන් ගෙනි. ඔවුහු එක්ව පොළෝ අභ්‍යන්තරයෙහි පරීක්ෂණ පවත්වා යම් විසඳුමක් දුන්හ. එහෙත් එය කුමක් දැයි කිසි දිනක හෙළි වූයේ නැත. ‘පොළාව ඇතුළේ අස්ථායී පාංශු ස්තර නාය ගොස් තිබුණා. අපි ඒවා ඉවත්කර ඒ භූමිය ස්ථායී කළා. ආයෙ එතැන නාය යන්නේ නෑ’, සිද්ධිය ගැන විමසූ ජනමාධ්‍යට ඔවුන් පැවසුවේ එපමණකි. දැන් මේ දෙදෙනාම අප අතර නැත. වර්තමානයේ මහනුවර, පල්ලෙකැලේ ක‍්‍රියාත්මක වන භූ කම්පන නිරීක්ෂණ මධ්‍යසථානය ඇරඹුණේ ද මහාචාර්ය විතානගේ මහතාගේ හඬ නැගීම්වල ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙනි.
 
වර්තමානයෙහි කීර්තිමත් ලාකේය භූ විද්‍යාඥයන් වන මහාචාර්ය සී. බී. දිසානායක, ආචාර්ය විල්බට් කෙහෙල්පන්නල, මහාචාර්ය කපිල දහනායක, ආචාර්ය එන්. පී. විජයානන්ද, මහාචාර්ය ජිනදාස කටුපොත යන මහත්වරු ඇතුළු විශාල පිරිසක් විතානගේ මහතාගේ සෙවණෙහි මහ පොළොව හැදෑරූවන් ය. හදිසියේ මියයන තුරුම ඔහු දිනපතාම පාහේ පේරාදෙණිය සරසවියේ භූ විද්‍යා අධ්‍යයන අංශයට යාමත්, එහි ඉගැන්වීමත් අත්හැරියේ නැත.
 
මහාචාර්ය පී. ඩබ්ලිව්. විතානගේ  මහතා ලංකාවේ භූ ගර්භීය වෙනස්වීම් කෙරෙහි කොතෙක් සංවේදීව සිටියේ ද යන්න ගැන තේරුම් ගැනීමට, ඔහුගේ හදිසි මරණයම අනුවේදනීය නිදසුනකි!
 
මහාචාර්යවරයා මියගියේ 1998 වසරේ ජනවාරි මස 25 වැනි දා ය. එනම්, කොටි ත‍්‍රස්තවාදීන් මහනුවර ශ‍්‍රී දළදා මාළිගාවට බෝම්බ ගසා පිපිරවූ දවසේ ය. බොහෝ දෙනා දන්නේ, එදින ඔහු හෘද්‍යාබාධයකින් මියගිය බව ය. එහෙත් ඇත්ත කතාව තරමක් වෙනස් එකකි.
 
දළදා මාළිගයේ හට ගත් පිපිරීමේ ශබ්දය, මහාචාර්යවරයා පදිංචිව සිටි තල්වත්ත ප‍්‍රදේශයට ද තදින්ම ඇසුණි. ඔහු එයින් මහත් සේ කලබල විය. ඊළඟ මොහොතේ දුරකතනය වෙත ගිය ඔහු කාටදෝ ඇමතුමක් ගෙන, ‘මොකක්ද අයිසේ ශබ්දේ?’ යයි විමසී ය. දුරකතනයේ එහා පැත්තෙන් කුමන පිළිතුරක් ලැබුණේ දැයි කිසිවෙකු නො දනිති. එහෙත් නිවසේ සේවිකාව දුටුවේ, මහාචාර්යවරයා දුරකතන රිසීවරය ද අතැතිව පැත්තකට ඇලවී ගෙන ගොස් එක්වරම බිම ඇද වැටුණු බවයි!
 

එකල ඔහුගේ නිවසෙහි ඉහළ මාලයේ කොටසක්, බැංකු නිලධාරී යුවළකට කුලියට දී තිබිණි. ඒ වේලාවේ නිවසෙහි සිට ඇත්තේ ඔවුන් දෙපළ සහ  මහාචාර්යවරයාගේ සේවිකාව පමණි. සේවිකාවගේ කෑගැසීම අසා එතැනට දිවූ බැංකු යුවළ, සිහිසුන්ව සිටි මහාචාර්යවරයා සිය මෝටර් රථයේ නංවා ගෙන මහනුවර මහ රෝහලට යන්නට පිටත් වූහ. එහෙත් බෝම්බ සිද්ධියෙන් මහනුවර නගරය පුරා අධික රථවාහන තදබදයක් හට ගෙන තිබිණි. එබැවින් මහනුවර මහ රෝහලට යාම දුෂ්කර කටයුත්තක් විය. යන්නට හැකි හැකි තැන්වලින් රිය පැදවූ බැංකු යුවළ, කටුගස්තොටට වැටුණෝ ය. එහි දී පෞද්ගලික රෝහලක් දුටු ඔවුහු රථය වහාම එහි ඇතුළු කළහ. එහි සිටි වෛද්‍යවරයා, මහාචාර්යවරයා රෝහලට රැගෙන ගියේ ද ඔහුගේ පපුව මසාජ් කරමිනි! ඒ අතර ඔහු රෝගියා කවුරුන්දැයි හඳුනා ගත්තේ ය. ඔහුට යාන්තම් සිහිය තිබෙන බව ද පෙනුණි. පපුව මසාජ් කරමින් යන අතර, ඔහු ‘සර්, මොකද වුණේ?’ යයි ද විමසී ය.
 
ගොර ශබ්දයෙන් පිළිතුරු දුන් මහාචාර්යවරයා ඒ අන්තිම මොහොතේ ද පැවසුවේ, ‘අයිසේ මට පස් සාම්පලේකුයි, ගල් සාම්පලේකුයි ගෙනත් දුන්නොත් ටෙස්ට් කරලා කියන්නම්!’ යනුවෙනි. ඒ සමගම ඔහු අවසන් හුස්ම හෙළී ය!
 
අවසන, රටට හොඳ විද්වතෙකු  අහිමි විය. ලියුම්කරුට හොඳ වැඩිහිටි මිතුරෙකු මෙන්ම ලෙන්ගතු ගුරුතුමෙකු ද අහිමි විය.
 
සීතල දෙසැම්බරයට, 2004 වසරේ සුනාමි විපතින් පසුව ඇත්තේ අඳුරු, ශෝකී මතකයන් පමණකි. ඉනික්බිති ජනවාරිය ද දළදා මාළිගාවේ බිහිසුණු ත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාරය ගැන, බියකරු මතකයන් ගෙන එයි.  ඒ සමගම, දේශයේ මහ පොළාවට පෙම් බැඳි උතුම් මිනිසාගේ නික්ම යාම ගැන ශෝකී සිතිවිල්ලක් ද ඉබේම ස්පර්ශකර  වන්නේ ය!
2015/12/25.

Tuesday, December 22, 2015

දේශීය පාරම්පරික බතකින් පිළිකාවට සහනයක්

රට වේගයෙන් පිළිකා මාරයාට බිළි වෙයි!
දේශීය පාරම්පරික බතකින් පිළිකාවට සහනයක්
 


(ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)
පිළිකා රෝග පිළිබඳ භීතිය, දැන් ඉතා වේගයෙන් ශ‍්‍රී ලංකාව ආක‍්‍රමණය කරමින් සිටින්නේ ය. පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව ඉතා සීඝ‍්‍රයෙන් ඉහළ යාම සහ ඒ ගැන අලූත් තොරතුරු හෙළිදරව් වීම, ඊට හේතුවයි. පිළිකා රෝග මර්දනයෙහි යෙදී සිටින රජයේ සෞඛ්‍ය අංශවල දත්ත නිරීක්ෂණය කිරීමේ දී, දැන් සෑම පැයකට වරක්ම එක් පුද්ගලයෙකු බැගින් පිළිකා රෝගයෙන් මියයන බව පසක් වෙයි. මෙය අපේ ජන සමාජය තිගැස්සෙන සහ භීතියට පත් වන තරම් කාරණාවකි. පිළිකාව, හඳුනා ගන්නේ ද අවසන් මොහොතේ දී ය. ඉන් පසුව ඒ රෝගියාගේ දරු පවුලට අතිශයින්ම දුර්භාග්‍ය සම්පන්න කාල වකවානුවක් එළඹෙයි. ප‍්‍රතිකාර සඳහා අධික වියදමක් දරන්නට වීම සහ ඉන් මුළු පවුලටම හට ගන්නා මානසික කම්පනය, ඔවුන් එවන් දුර්භාග්‍යයකට තල්ලූකර දමන්නට මුල් වෙයි. රෝගී වූයේ පවුලේ උපයන්නා නම්, තත්ත්වය තවත් බරපතල ය!
 

පිළිකා රෝග පිළිබඳ අලූත් කතිකාව කරළියට ආවේ, 2015 වසරේ ඔක්තෝබර් මාසයේ අග භාගයේ ය. ඒ ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය 2015 ඔක්තෝබර් 29 වැනි දා, ලෝක පිළිකා රෝග ප‍්‍රවණතා සම්බන්ධයෙන් කළ හෙළිදරව්වත් සමගිනි. සකස් කළ මස් වර්ග හෝ රතු පැහැති මස් මාංශ ආහාර බහුලව බුදින අයට, මහා අන්ත‍්‍රයේ (බඩවැලේ) හෝ අධෝ අන්ත‍්‍රවල පිළිකා වැළඳීමේ අවදානමක් ඇති බව ඉන් කියැවිණි. වර්තමානයේ ලංකාවේ මහජනතාව ද සොසේජස් ආදී සකස් කළ මස් වර්ග ද, තෙලෙන් බැද සකස්කර ගත් මස් වර්ග ද, රක්ත වර්ණ මස් වර්ග ද වැඩියෙන් ආහාරයට ගැනීමේ ප‍්‍රවණතාවක් ඇතිකර ගෙන සිටිති. එබැවින් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පෙන්වා දුන් කාරණය මහත් අවධානයට ලක් විය. පිළිකා වූ කලී, ‘නිහඬ මාරයෙකු’ වන බැවින්, ඒ පිළිබඳ යමක් කතිකා කිරීම වටින්නේ ය.
 
නිහඬ මාරයා
අපේ සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශය මගින් නිකුත් කළ ‘පිළිකා රෝග නිවාරණය හා මර්දනය සම්බන්ධව ජාතික ප‍්‍රතිපත්තිය හා ක‍්‍රමෝපාය සැලැස්ම-2015’ සහ
zAnnual Health Bullatin-2013Z යන ලියැවිලි, වර්තමාන ලංකාවේ පිළිකා රෝග ව්‍යාප්තිය ගැන තොරතුරු රාශියක් ගෙන එන්නේ ය. එහි සඳහන් දත්ත විමසා බලන විට පෙනී යන්නේ, 1990 දශකයෙන් පසුව ලංකාවේ පිළිකා රෝග ව්‍යාප්තියෙහි කිසියම් කැපී පෙනෙන වර්ධනයක් හට ගෙන ඇති බවයි.
 
ලංකාව පමණක් නොවේ. ලොව රටවල් බොහොමයක් පිළිකා රෝගවල තර්ජනයට මුහුණ දී සිටින්නේ කලක සිට ය. පිළිකා රෝග සම්බන්ධ ලෝක මට්ටමේ අධ්‍යයන අනුව, 2008 වසර වන විට ලොව සිටි පිළිකා රෝගීන් ගණන මිලියන 12.7කි. එය වර්ෂ 2030 වන විට මිලියන 22.2ක් දක්වා ඉහළ යනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. මේ කාරණා පදනම්කර ගනිමින් උපකල්පනයක යෙදෙන සෞඛ්‍ය බලධාරීන් පවසන්නේ, 2030 වසර වන විට ලංකාවේ පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව සියයට 78 කින් ඉහළ යාමට ඉඩ ඇති බවයි! එය අතිශයින්ම බරපතල තත්ත්වයකි.
 

අප මේ සටහන ලියන්නේ 2015 දෙසැම්බරයේ අග භාගයේ ය. එහෙත් දැනට ලංකාවේ පිළිකා රෝග සම්බන්ධයෙන් ගොනු වී, ප‍්‍රකාශයට පත් වී ඇත්තේ 2008 හෝ 2009 යන වර්ෂවලට අදාළ තොරතුරු හා සංඛ්‍යා දත්තයන් ය. ඊට අමතරව zAnnual Health Bullatin-2013 වාර්තාවේ එන සංක්ෂිප්ත විස්තර ද ප‍්‍රකාශයට පත්ව තිබේ. ඒ සමගම, 2010 වර්ෂයට අදාළව මහරගම ජාතික පිළිකා විද්‍යායතනයේ දත්ත ද ප‍්‍රසිද්ධියට පත්ව තිබේ. 2015 වසර අග භාගයේ දී වුව ද, අපට රටේ පිළිකා රෝග තත්ත්වයන් ගැන චිත‍්‍රයක් මවා ගැනීමට අවස්ථාව ලැබී ඇත්තේ, මේ ටිකක් පැරණි තොරතුරු ඇසුරිණි.
 
ඒ අනුව 1985 වසරේ දී වාර්තා වූ පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව, රටේ ජනගහණයෙන් ලක්ෂයකට 31.6කි. ඒ අතර, එම වසරේ අලූත් රෝගීන් වාර්තා වීම, ජනගහණයෙන් ලක්ෂයකට 37.6ක් විය. 2008 වසර වන විට එය පුද්ගලයන් ලක්ෂයකට 81.6ක් දක්වා වේගයෙන් ඉහළ නැග තිබුණේ ය.
 
2008 වසරේ දී අලූතින් හඳුනා ගත් පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව 16,511කි. 2009 වසර වන විට රට පුරා වාර්තා වී තිබුණු පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව, 20,450ක් විය. 2013 වසරේ අලූතින් හඳුනා ගත් පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව 25,515ක් දක්වා ඉහළ නැංගේ ය.
 
පිළිකා රෝගවලින් මියයන පිරිස ද ඉහළ ගොස් තිබේ. 2000 වසරේ දී පිළිකා රෝගයට ගොදුරුව මියගිය සංඛ්‍යාව 7842කි. 2009 වසර වන විට එය මරණ 11,286ක් දක්වා ඉහළ නැංගේ ය. එය ජනගහණයෙන් ලක්ෂයකට මරණ 55.2කි.
 
මහරගම ජාතික පිළිකා විද්‍යායතනයේ දත්ත අනුව, 2010 වසරේ එයට ඇතුළු කළ පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව 42, 474කි. ඉන් ලියාපදිංචි පිළිකා රෝගීන් ගණන 11,513ක් විය. එම වසරේ දී රෝගීන් 1744 දෙනෙක් මියගිය අතර, මරණ අනුපාතය සියයට 04ක් විය. මහරගම පිළිකා රෝහල, 2010 වසරේ නව රෝගීන් 11,576 දෙනෙක් ලියාපදිංචිකර ගෙන තිබිණි. 2010 වසරේ දී ඔවුන්ගේ රෝහලට වැඩියෙන්ම රෝගීන් ඇතුළත්ව ඇත්තේ කොළඹ දිස්ත‍්‍රික්කයෙනි. එම සංඛ්‍යාව 2105කි. ඊළඟට ගම්පහ (1697) දිස්ත‍්‍රික්කයෙනි. තවත් 950ක් කළුතරින් ද, 707ක් කුරුණෑගලින් ද, 677ක් රත්නපුරයෙන් ද, 504ක් පුත්තලමෙන් ද ප‍්‍රතිකාර පිණිස එහි පැමිණ තිබේ.
 
බිහිසුණු චිත‍්‍රයක්
පිළිකාව වූ කලී දැන් මුළු රටේම රෝහල්වල, ‘දෙවැනි’ මරණීය රෝගයයි. කොළඹ, මහනුවර, ගාල්ල සහ බදුල්ල යන දිස්ත‍්‍රික්කවල පිහිටි ප‍්‍රධාන රෝහල්වල එය ‘අංක එකේ’ මරණීය රෝගයයි! 2013 වසරේ, මහරගම ජාතික පිළිකා විද්‍යායතනයට රෝගීන් 12,689ක් ද, මහනුවර රෝහලට රෝගීන් 3516ක් ද, කරාපිටිය රෝහලට රෝගීන් 2455ක් ද, බදුල්ල රෝහලට රෝගීන් 2203ක් ද, යාපනය රෝහලට රෝගීන් 1061ක් ද, කුරුණෑගල රෝහලට රෝගීන් 1042ක් ද අලූතින් ලියාපදිංචි වී තිබිණි. මේ තොරතුරු අපට කියන්නේ, වර්තමානයෙහි පිළිකා රෝගය රට පුරා වේගයෙන් ව්‍යාප්ත වෙමින් යන බවයි.

හෘද රෝග සහ වකුගඩු රෝග මෙන්ම පිළිකා රෝග ද සුවිශේෂ තත්ත්වයේ මාරාන්තික රෝග බව කවුරුත් දනිති. රෝගය උත්සන්නව, රෝගියා මිය යන්නේ තනිවම නොවේ. ඔහුගේ දරු පවුලම ශෝකයෙන් මෙන්ම ආර්ථික ගැටළුවලින් ද උපරිමයට හෙම්බත්කර, මානසිකව ද ඝාතනය කරවමිනි! පිළිකා රෝගය පිළිබඳ හෙළිදරව් වන දත්ත, රට වැසියන්ට මවා දෙන්නේ බිහිසුණු චිත‍්‍රයකි!
 
2001 වසරේ පිළිකා රෝගවලින් මියගිය පිරිමින් සංඛ්‍යාව, රටේ ජනගහණයෙන් පුද්ගලයන් ලක්ෂයකට 46.7ක් විය. එය 2009 වසරේ 60.2ක් දක්වා ඉහළ නැංගේ ය. 2001 වසරේ පිළිකා රෝගවලින් මියගිය කාන්තාවන්ගේ සංඛ්‍යාව, රටේ ජනගහණයෙන් පුද්ගලයන් ලක්ෂයකට 39.1ක් විය. 2009 වසරේ එය 50.3ක් දක්වා ඉහළ ගියේ ය. අලූතින් වාර්තා වන රෝගීන් ගෙන් ද පුද්ගලයන් ලක්ෂයකට 62.7ක් පිරිමින් ය. 79.0ක් කාන්තාවන් ය. මෙහි තේරුම වන්නේ, පිළිකා රෝග වැළඳීම අතින් කාන්තාවන්ගේ තත්ත්වය වඩාත් අවදානම් තලයක තිබෙන බවයි. සෞඛ්‍ය බලධාරීන් පවසන අන්දමට, පිළිකා රෝගීන් අතර කාන්තා ප‍්‍රතිශතය ඉහළ ගොස් ඇත්තේ පියයුරු පිළිකා හේතුවෙනි. 2009 වසරේ වාර්තා වූ සමස්ත පිළිකා රෝගීන් ගෙන් 10,148 දෙනෙක්ම පිරිමින් ය. 10,302 දෙනෙක්ම ගැහැණුන් ය.
 

ළමා පරපුරේ අවදානම
2001 සහ 2006 යන වර්ෂවල පිළිකා රෝග දත්ත පදනම්කර ගනිමින්, ලංකාවේ සෞඛ්‍ය බලධාරීන් පිළිකා රෝග වර්ගීකරණයක් ඉදිරිපත්කර තිබේ. ඒ අනුව, ලංකාවෙන් වැඩිපුරම අසන්නට-දකින්නට ලැබෙන පිළිකා රෝග 10ක් දක්වා ඇත. ඒවා නම්, පියයුරු, මුඛ, ගලනාල, ගැබ් ගෙළ, පෙනහළු, තයිරොයිඞ්, ඩිම්බ කෝෂ, මහා බඩවැල සහ අධෝ බඩවැල, ලිම්පෝමා සහ ලියුකේමියා යන පිළිකා රෝග තත්ත්වයන් වෙති.
 
2009 වසරේ දත්ත  අනුව, වයස අවුරුදු 14 දක්වා පිරිමි ළමුන්ට බහුලව වැළඳෙන පිළිකා රෝග දෙක වන්නේ ලියුකේමියා (සියයට 44.2)සහ ලිම්පෝමා (සියයට 12.1) යන රෝගයන් ය. එම වයස් කාණ්ඩයේම ගැහැණු ළමුන්ට වැඩියෙන්ම වැළඳෙන පිළිකා රෝගය ලියුකේමියා වන අතර, එය සියයට 39.4ක ප‍්‍රතිශතයක් වේ. ඊළඟ රෝගය, මොළයේ පිළිකා ය. එහි ප‍්‍රතිශතය සියයට 10.9කි. ලංකාවේ ළමා පරපුර, ඉතා බරපතල ලෙස ලියුකේමියා, ලිම්පෝමා සහ මොළයේ පිළිකාවලට ගොදුරු වෙමින් යන බව, මින් අපට කියාපාන කාරණයයි.
 

සෞඛ්‍ය බලධාරීන්ගේ තොරතුරු අනුව, පිළිකා රෝග මේ තරම් බහුල වීම කෙරෙහි බලපාන කරුණු ගණනාවකි. රටේ වැඩිහිටි ජනගහණය ඉහළ යාම සහ මහජනයා අපරදිග රටවල ජීවන රටාවට හුරු වීම යන කාරණා ඉන් ප‍්‍රධාන ය. වත්මන් ජනතාවගේ ශාරීරික ක‍්‍රියාකාරිත්වයන් ද අඩු ය. බොහොම දෙනෙක් මේද බහුල මෙන්ම කැලරි අධික ආහාර වැඩියෙන් ගැනීමට පුරුදුව සිටිති. ඉන් ශරීර බර වැඩි වී, ස්ථුලතාවය හට ගනී. සෑහෙන පිරිසක් දුම්වැටි සහ මධ්‍යසාර භාවිතයට පුරුදුව සිටිති. මෙබඳු අහිතකර තත්ත්වයන් නිසා පිළිකා රෝග වැඩියෙන් ව්‍යාප්ත වීමට මග පෑදේ. අලූතින් වාර්තා වන පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව, වසරින් වසර ඉහළ යන්නේ එබැවිනි.
 
පිළිකා රෝග වැළඳීම කෙරෙහි බලපාන තවත් කාරණයක් තිබේ. සෞඛ්‍ය බලධාරීන්ගේ වාර්තාවල ඒ ගැන යම් සඳහනක් නැති බව නම් ඇත්ත ය. එහෙත් ජනතාව ගෙන් බොහොම දෙනෙක් කල්පනා කරන්නේ, නවීන රසායනික ගොවිතැන ඔස්සේ මහ පොළොවට, පානීය ජලයට සහ ආහාර බෝගවලට එක් වන බැර ලෝහ සහ අනෙකුත් රසායනික ද්‍රව්‍යය ද, පිළිකා ව්‍යාප්තියට ප‍්‍රබල හේතුවක් වන බව ය. පිළිකා රෝග පිළිබඳ අතීත දත්ත පිරික්සන විට එක්තරා කාරණයක් පැහැදිලිව පෙනී යයි. එනම්, නවීන රසායනික ගොවිතැන ව්‍යාප්ත වීමත් සමගම, පිළිකා රෝග තත්ත්වයන් ද කෙමෙන් උත්සන්න වූ බව ය!
 
අලූත් ආලෝකයක්
කෙසේ වෙතත්, පිළිකා රෝග නිවාරණය සඳහා 2011 වසරේ කෙරුණු දේශීය පර්යේෂණයක් මගින් යම් ආලෝක දහරක් මතුකර ගෙන තිබේ. කාර්මික තාක්ෂණ ආයතනය සහ කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව කළ පර්යේෂණය මගින් හෙළිකර ගත් කාරණා අනුව, පිළිකා රෝග නිවාරණය සඳහා ලංකාවේ දේශීය පාරම්පරික සහල් වර්ගවලින් යම් පිහිටක් ලැබිය හැකි ය. ‘ශ‍්‍රී ලංකාවේ පාරම්පරික සහල් වර්ග කිහිපයක ගුණාංග’ යනුවෙන් ඔවුන් නිකුත් කළ කුඩා ග‍්‍රන්ථයක, මේ බව සඳහන්කර ඇත. ඔවුන් කළ පර්යේෂණයට, දේශීය පාරම්පරික සහල් වර්ග 25ක් අධ්‍යනයකර ඇති අතර, ඒවායෙහි ගුණාංග විද්‍යාත්මකව පරීක්ෂාකර තිබේ. පර්යේෂණය පැවැත් වූයේ, ආචාර්ය සිරිමල් පේ‍්‍රමකුමාර මහතාගේ අධීක්ෂණයෙනි.
 

ඔවුන් සඳහන් කරන අන්දමට, කලූ බාල වී, පච්චපෙරුමාල්, රත් සුවඳැල් සහ කලූ හීනැටි යන සහල් වර්ගවල ‘ප‍්‍රති ඔක්සිකාරක’ ගුණය වැඩි ය. එබැවින් ඒවා ආහාරයට ගැනීමෙන් පිළිකා සහ හෘද රෝග වැනි බෝ නො වන රෝග පාලනය වේ!
2015/12/18.

Sunday, December 20, 2015

එංගලන්තයේ කුමාරයෙකු වෙනුවෙන් හැදූ මිහිරිපැන්නේ පිංතාලිය



එංගලන්තයේ කුමාරයෙකු වෙනුවෙන් හැදූ
මිහිරිපැන්නේ පිංතාලිය





(සටහන සහ ඡායාරූප-නන්දසිරි වැලිගමගේ-ගාල්ල)
පැරණි පිංතාලිය වනාහි අපේ කෞතුක වස්තුන් විශේෂයකි. එය ඈත අතීතයේ පයින් ගමන් බිමන් ගිය යුගවල දී, අතරමග යන එන්නන්ගේ දිය පවස නිවා ගැනීම සදහා අම්බලන්වල හෝ එවන් වෙනත් ස්ථානවල තනා තිබිණි. පයින් ගමන් ගිය අතීතයේ අම්බලම් මෙන්ම පිංතාලි ද විශේෂයෙන් කැපී පෙනුණි.
  
එහෙත් අද අප මේ හඳුන්වා දෙන පිංතාලිය නම්, ඒ ගණයට වැටෙන්නක් නොවේ. එංගලන්තයේ රාජ කුමාරයකු සිහි වීම පිණිස එය තනා තිබීම, ඊට හේතුවයි. ඒ අන් කවරෙක් හෝ  නොව,  වේල්ස්හි රාජ කුමාරයාණන් සිහි වීම පිණිස . පිංතාලිය ඉදිකර ඇත්තේ අපේ රට, බ්‍රිතාන්‍ය යටත් විජිත පාලනයට නතුව පැවති සමයේ දී ය.

එහි ඒ සඳහා ලියැවී ඇති සිහිවටන ජේදයෙහි මෙසේ දැක්වේ.

, වේල්ස්හි රාජකුමාරයාණන් සිහි වීම පිණිස කරවන ලදී- 1922.3.21.   යනුවෙනි.

පිංතාලිය පිහිටුවා ඇති ස්ථානය ද අති විශේෂ .ඒ හබරාදුව ආසනයේ, මිහිරිපැන්න, ධම්මරතන මහා විද්‍යාල භුමියේ පාසැල් ගොඩනැගිල්ලක් ආසන්නයේම .


මේ පාසැල පිහිටා ඇත්තේ ලේසි පහසු තැනක ද නොවේ. මේ රටේ වර්තමාන සාහිත්‍ය හා සංස්කෘතික මහා පුබුදුවේ, මහා නියමුවකු වූ මහා කවීන්ද්‍ර, මිහිරිපැන්නේ ධම්මරතන නාහිමියන්ගේ මහ පන්සල ඉදිරිපිට ය. නැතහොත් විජයබා මහ පිරුවනින් පසු මෙරට පිහිට වු දෙස් විදෙස් පතල මිහිරිපැන්නේ අරියකර මහ පිරුවන ඉදිරිපිට .

පාසැල ආරම්භ කොට ඇත්තේ 1889 දෙසැම්බර් මස 5 දිනක . ගෙවී ගිය දා එයට වසර 126 ක් සපිරුණි. එහෙත් මේ දිගු  ඉතිහාසය තුළ දැන ගන්නට ඇති තොරතුරු අනුව, පාසැලට, පන්සලට හෝ මිහිරිපැන්න ගමට වේල්සයේ රාජ කුමාරයා සපැමිණ නැත. එසේ නම් මෙවන් සිහිවටන පිංතාලියක් ඉදි කෙරුණේ කවර පදනමකින් ? යන්න, තවම හෙළි නො වුණු ගැටළුවකි.
  

කෙසේ වුව ද මෙවන් සිහිවටන පිංතාලි, රටේ වෙනත් ස්ථානවලත් ඇත් ? යන්න විමසිය යුත්තක් නිසා,   මිහිරිපැන්නේ පිංතාලිය  අපි අද මෙසේ  ප්‍රසිද්ධකර සිටින්නෙමු.

එවන් සිහිවටන පිංතාලි ගැන යමක් දන්නා සහෘදයෙක් වෙත් නම්, මාධ්‍ය මගින් ප්‍රසිද්ධ කරත්වා.
2015/12/20.

Friday, December 18, 2015

ගාලු ඉතිහාසය කොටු පවුරෙන් පිටමං කිරීමේ තැතක්




 ගාලු ඉතිහාසය කොටු පවුරෙන් පිටමං කිරීමේ තැතක්
කෞතුකාගාර ඉවත්කර හෝටල් ඇරීමේ යෝජනාවකින් ගාලු ඉතිහාසය කැළඹේ
 
ගාල්ලේ ජාතික කෞතුකාගාරය

 (නන්දසිරි වැලිගමගේ)
ඓතිහාසික ගාලු පුරවරයට ඇත්තේ අභිමානවත් අතීතයකි. ‘ගාලු කොටුවZ නමින් හඳුන්වන පෞරාණික භූමිය එදත් අදත් ඒ අතීතය ලෝකයට කියා පාන්නේ ය. ඒ නිසාම අද එය ලෝක උරුම භූමියක් බවට පත්කර තිබේ.  ගාලු කොටුවේ පිහිටුවා ඇති කෞතුකාගාර තුනකි. ඒවා  පෞරාණික ගාලු නගරයේ, එහි වෙර‍ළේ මෙන්ම ගාලු මුහුදේ අතීතය පිළිබඳ සුවිශේෂී පණිවුඩයන් කියාපාන දෙස්-විදෙස් සංචාරක නැරඹුම් පොළවල් ය. ඒවා ඇත්තටම, නිසල කොටු පවුර තුළ අභිමානය රැගත් විශ්මිත නිර්මාණයන් පිළිබඳ අතීත කතාන්දර නිහඬව කියා පාන්නේ යඒවා නම්, පෞරාණික අතීත සැමරැම් ගොඩනැගිලි තුළ පවත්වා ගෙන යන, සමුද්‍ර කෞතුකාගාරයʹ, සමුද්‍රීය කෞතුකාගාරයʹ සහ ජාතික කෞතුකාගාරයʹ, යන ස්ථාන වේ. එබැවින් ගාලු කොටුව තුළ මේ කෞතුකාගාර  තුන සුවිශේෂ ය.

එසේ වුව ද, ඒවා ගාලු ඉතිහාසයෙන් පිටමං කිරීමේ තැතක් ගැන ද දැන් දැන් අසන්නට ලැබේ. මෙම කෞතුකාගාර ලෝක උරුම කොටු පවුර තුළම තිබීම,  පෞරාණික ගාල්ල නරඹන්නට එන සංචාරකයන්ට මහත් ආකර්ෂණයකි. ඒ නිසාම එය ගාල්ලේ සංචාරක ව්‍යාපාරයට ලැබුණු  තවත් සුවිශේෂී දායාදයක් බව ද පෙන්නා දිය යුතුව ඇත.

යුනෙස්කෝව විසින් ලෝක උරුමයන් වශයෙන් නම් කළ ස්ථාන රැසක් ලොව පුරා පැතිර ඇති අතර,   ශ්‍රී ලංකාවේ  ගාලු කොටු පවුර ද  එවන් ඓතිහාසික  ලෝක උරුමයකි

සමුදුර හා යාවී පවතින ගාලු ලෝක උරුම කොටු පවුර සහ පැරණි නගරය දේශීය මෙන්ම විදේශීය සංචාරකයන්ගේ ද නෙත්-සිත් ඇද ගැනීමට සමත්ව තිබේ. ඒ බව  පසක් වන්නේ එය නැරඹීමට දිනෙන් දින පැමිණෙන්නාවූ අති විශාල  සංචාරකයින් කන්දරාව නිසාය.

අතීතයේ දී පෘතුගිසි- ලන්දේසි- ඉංග්‍රිසි යන පාලනයන්ට නතු වු  ගාලු කොටුව,  විදේශික  ආණ්ඩුකාරවරුන්ගේ පාලනය ගෙන ගිය ආරක්ෂක පෙදෙසක් වීය. පාලන තන්ත්‍රයක පැවතිය යුතු සියලුම අංග ලක්ෂණයන් ගෙන්  සමන්විත වු  මෙහි,  වර්තමානය වන විට ද  බොහෝ පෞරාණික  ලක්ෂණ  දැකිය හැකි .



විශේෂයෙන්ම  කොටු පවුර තුළ ඇති  ගොඩනැගිලිවල වාස්තු විද්‍යාත්මක  ලක්ෂණ මෙන්ම, එකිනෙක යා වන පරිදි  වීථි නිර්මාණයකර තිබීම ද,  නරඔන්නන්ගේ චිත්තාකර්ෂණය උද්දීපනය කිරිමට සමත්ව පවතින්නේ . පුරාණ ගෘහ  නිර්මාණ ශිල්පයන් හා සබැඳි බොහෝ  ගොඩනැගිලි තුළ  වර්තමානයේ රජයේ හා පෞද්ගලික  කෞතුකාගාර පවත්වා ගෙන යැම  අනෙක් සුවිශේෂි ලක්ෂණයකි.
එමෙන්ම මේ  අභ්‍යන්තර  ව්‍යුහයේ අනාගතය ඒ අයුරින්ම තබා ගැනීම,  මේ උරුමය හඳුනන හදවත්වල  පවතින සදාතනික පැතුමක් බව ද පෙන්නා දෙනු කැමැත්තෙමු.

කොටු පවුර පමණක් නොව  ගාල්ල වු කලී, අතිතයේ පටන් වෙළඳාම හා සම්බන්ධ වු පැරැණි නාවික ගමන් පැවතියා වු අතීතයක් සහිත පුරවරයකි. එමෙන්ම වර්තමානයේ දී ද  බොහෝ නාවික  කටයුතු  ගාල්ල හරහා  සිදු වන අතර,  ගාලු වරාය අවට මුහුදේ වටිනාකම් සොයා යාමට ද  වර්තමානයේ මුහුදු පුරාවිද්‍යාඥයන්  සිය දායකත්වයන් ලබා දී ඇත
 
සමුද්‍ර කෞතුකාගාරය
මේ අනුව යමින් මුහුදු  පුරාවිද්‍යාඥයෝ 1992 සිට ගාලු වරාය අවට මුහදේ කළ ගවේෂණ මගින් නාවික නටබුන් ඇති ස්ථන 26ක් අනාවරණයකර ගත් හ.  ඒ අතරින් 1659 වසරේ දී ගිලි ගිය  ඇවෝන්ස්ට්‍රා  නොහොත් සැඳෑ තරුවZ නැමැති  නෞකාව ද සොයා ගන්නා ලදී. ඔවුන් එහි තිබූ පුරා වස්තු රැසක් ගොඩට ගෙන, සංරක්ෂණය කොට, මෙම කෞතුකාගගාරයේ තැන්පත් කොට ඇති අතර, ඒවා විදේශිකයින්ගේ නොමද අවධානයට ලක් වී ඇත්තේ .

මෙම පිරිස විසින් බොහෝ වෙහෙස මහන්සියෙන් කැප කිරිම් මගින් සොයා ගත්, ගාල්ලේ ඓතිහාසික කතාන්දරවල පුරාවිද්‍යා සාධක හා එදා හෙළදිව  මෙන්ම, ගාල්ල ලෝක මට්ටමේ  වෙළෙදාම හා බැඳුණු පැරණි සාධක බොහොමයක් තිබිණි. ඒවා 2004  දී සිදු වු සුනාමි විපත ද සමග අපට අහිමි විය.

එහෙත්   ඉතිහාසය සොයා යන අයගේ නො සන්සි‍ඳෙන ආශාවන් නිසාම ඉන්  නො නැවතුනු මුහුදු පුරාවිද්‍යාඥයෝ,  සිය කැණීම් දිගින් දිගටම කරමින්  යළිත් ඉතා වටිනා පැරණි සාධක රැසක් මතුකර ගත්හ. ඒ සියල්ලම එක් තැන් කොට, ලංකාවේ දිගම ලන්දේසි ගොඩනැගිල්ල වන ගාල්ලේ කොටු පවුර තුළ පිහිටි පැරැණි ලන්දේසි බඩු ගබඩාව (පැක් හවුස්) 2010 මාර්තු 04 වැනි දා සමුද්‍ර පුරාවිද්‍යා කෙෘතුකාගාරයක් බවට පත් කළහ. අද එය ඉතාමත් ජනප්‍රිය තැනකි.

ඇත්තටම මේ  කෙෘතුකාගාර තුන, වෙනත් ස්ථානයන්හි පවත්වා ගෙන ගියේ නම්, මෙපමණ සංචාරක ආකර්ෂණයක් ලැබෙන්නේ නැත. සංචාරක ආකර්ෂණය, පැරණි ගොඩනැගිලි සහ කෞතුකාගාර යනු එකට ගැට ගැසුණු කාරණා වීම ඊට හේතුව ය. එය ගාල්ලට මහත් වාසියක් බව නො කිවමනා ය.

පුරාවිද්‍යාව යනු  මුල සිටම න්‍යායිකව ක්‍රමාණුකූලව සකස් වු විෂය මාලාවකි. එය ගවේෂණය, සංරක්ෂණය හා ප්‍රදර්ශනය  මෙන්ම ප්‍රකාශනයන්ගේ ද එකතුවෙන්, මානව යටගියාව  පිළිබඳ  කතාන්දරය  වර්මානයට  ඉදිරිපත් කරමින්, එය අනාගතයට දායාද කිරිමට සැරසෙන්නා වූ විෂය පථයකි. ඒ අර්ථයෙන් ගත් කල, ගාලු කොටුවේ කෞතුකාගාරවල  පිහිටීම සුවිශේෂ ය. එය දුර්ලභ පිහිටීමකි. ලංකාවේම සංචාරක කර්මාන්තයට වාසියකි.

ජාතික මට්ටමේ මෙම කෞතුගාර තුනම,  ගාලු කොටු පවුරට හා අපේ දේශිය සංස්කෘතියට හා ඒ සමග බැඳී පවත්නා ලාංකීය සංචාරක ව්‍යාපාරයට මහත් අාශිර්වාදයක් මෙන්ම මිල කල කළ නො හැකි ජාතික දායාදයක්ව පවතින්නේ .

එහෙත් මේ කෞතුකාගාර තුන,  ගාලු කොටුවෙන් බැහැර කිරීමට නව රජය තිරණයක් ගෙන ඇති බව, මේ වන විට ප්‍රකාශිතව ඇත. මේ තීරණය නම් එතරම් ප්‍රඥාගෝචර වන්නේ යයි පැවසිය නො හැක. 

කෞතුකාගාර තුන ගාලු කොටුවෙන්  පිටතට ගෙන ගොස්ඉන් හිස්වන පැරණි ගොඩනැගිලි සියල්ල සංචාරක හෝටල් බවට පරිවර්තනය කිරීම රජයේ අදහස බව කියැවේ. එය කෙරුණ හොත් ගාල්ලේ සංචාරක ආකර්ෂණය අඩුවී යාමට හේතු වනු නිසැක ය. කෞතුකාගාරවලට පැමිණෙන දෙස් විදෙස් සංචාරකයින්ගේ සංඛ්‍යාව ද බොහෝ සෙයින් අඩු විය හැකි ය. එවැන්නකින්, කෞතුකාගාරවල වත්මනෙහි පවත්නා ගාම්භීරත්වයට ද ඉමහත් හානියක් වන බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නොවේ. ගාලු වැසියන් රජයේ මේ තීරණයට කැමති නැත.
 
සමුද්‍ර පුරාවිද්‍යා කෞතුකාගාරය
මේ කාරණය පිළිබදව ගරු අගමැතිතුමාගේත්, ගරු ජනාධිපතිතුමාගෙත් දැඩි අවධානය යොමු විය යුතුය යන්න ඔවුන්ගේ අදහසයි.

එසේම කෞතුකාගාර තුන, තවදුරටත් ගාලු කොටු පවුර තුළම, වඩාත් විධිමත් සහ වඩාත් හරවත් අන්දමින් පවත්වා ගත යුතු  වීම ද, කාලීන අවශ්‍යතාවයක්ව පවතින බව රජයට දන්වා සිටිනු කැමැත්තෙමු.
(පින්තූර-අන්තර්ජාලයෙනි)
2015/12/19.